BAJM. Płynie w nas gorąca krew

EwaTutkaBAJMPŁYNIE W NAS GORĄCA KREW

Beacie i Andrzejowi

Dziękuję

Beacie – za życzliwość, pozytywną energię, zawsze ciepłe słowo. Nieustannie dodawałaś mi odwagi, mówiąc, że sobie poradzę. Masz rację – marzenia się spełniają!

Andrzejowi – za inspirację, zaufanie i pozostawienie mi swobody w pracy nad książką. Mam nadzieję, że nie zawiodłam Twojego zaufania.

Wszystkim moim rozmówcom – za to, że dali się wciągnąć w pogawędkę o BAJMIE i udostępnili zdjęcia ze swoich prywatnych zbiorów. Chyba sami się nie spodziewaliście, że powiecie mi tak dużo.

Uli Rząd – założycielce i wieloletniej szefowej fan clubu BAJMU „Biała armia” – za udostępnienie materiałów na temat Beaty i zespołu: skrupulatnie prowadzonych kronik, zbiorów plakatów i niepublikowanych dotąd zdjęć.

Magdalenie Goławskiej i Magdalenie Janik – redaktorkom książki – za setki godzin spędzonych nad materiałem, artystyczne kłótnie i niesłabnący entuzjazm, który doprowadził dzieło do końca. Dzięki Waszemu twórczemu podejściu do pracy ta książka wygląda tak pięknie!

Majce Franczak i Ninie Korbie – za pierwsze uwagi do tekstu, które
utwierdziły mnie w przekonaniu, że moje przedsięwzięcie ma sens.

Arlecie Kubickiej-Pizoń – za wszelkie podpowiedzi dotyczące tekstu.
Pomogłaś mi spojrzeć na gotowy już materiał z innej perspektywy.

Całej Rodzinie – wszystkim razem i każdemu z osobna – za wyrozumiałość, wsparcie i tolerowanie mojej ciągłej nieobecności. Kocham Was!

Przyjaciołom – za wsparcie i nieustające zainteresowanie moją pracą nad książką. Cieszę się, że Was mam.

fot. Adam Drath

OD AUTORA

Jest zima 1983 roku. Mam
dwanaście lat. Kupuję pierwszą kasetę BAJMU i z miejsca zakochuję
się w tym zespole. Beata wzbudza mój podziw. Podobają mi się jej
zwariowane stroje, fryzura i drapieżny makijaż. Podobają piosenki
i sposób śpiewania. „Nie ma wody na pustyni”, „Józek”, „Żal
prostych słów” – lecą na okrągło na cały regulator. Nie wiem,
jak wytrzymuje to moja mama, nie wiem, jak wytrzymują sąsiedzi. Nikt
nie interweniuje, pełna tolerancja. Oglądam BAJM w telewizji, słucham
go w radiu. Zbieram plakaty, wycinki z gazet, zdjęcia. Potem wszystko
podczas przeprowadzki, ku mojej rozpaczy, ginie. Mijają lata…

Beata ciągle zmienna, zaskakująca, bardzo
kobieca. Zmieniam się i ja. Śledzę jej karierę, czekam na kolejne
przeboje. Beata inspiruje mnie swoimi piosenkami, wzrusza, dodaje
mi energii. Jej teksty zmuszają do refleksji, w wielu odnajduję
siebie. Znowu mijają lata…

Dzięki mojej
pracy poznaję Beatę i jej męża Andrzeja – menedżera BAJMU,
osobiście. Jestem dyrektorem programowym Radia Złote Przeboje
w Lublinie. Przygotowuję audycje, organizuję koncert, namawiam do
udziału w wielu akcjach charytatywnych na terenie Lublina. Wszystko udaje
się zrealizować. Beata uczestniczy między innymi w akcji zakupu pomp
insulinowych dla dzieci chorych na cukrzycę, włącza się w projekt
„Motylkowe szpitale”, odwiedza domy dziecka w Lublinie. Poznaję
ją i Andrzeja coraz bardziej. Bywam u nich w domu. Rozmawiamy już
nie tylko na tematy zawodowe, ale i prywatne. Zdobywamy wzajemnie
swoje zaufanie. Zwierzamy się sobie. Ja ze swojej historii miłosnej,
o której Beata pisze piosenkę. Mijają lata…

Podczas jednej
z rozmów z Andrzejem rodzi się myśl, aby wreszcie stworzyć
biografię zespołu. Proponuję, że ja to zrobię, i… zaczynam
pisać książkę o BAJMIE. Beata z Andrzejem udzielają mi wywiadów na
wyłączność. Dopingują. Podczas tych rozmów klaruje się koncepcja
książki: będzie pełna ciekawostek i opowieści muzyków, którzy
mieli przyjemność pracować w BAJMIE. Odsłaniam nieco ich życie
prywatne, pokazuję takich, jakich jeszcze ich nie znacie. Udaje
mi się porozmawiać także z większością artystów, którzy
w trzydziestoletniej historii grupy mieli okazję pracować z Beatą.
Z muzykami spotykam się w jednej z lubelskich restauracji. Pytań pada
dużo. Odpowiedzi również. Koncerty, podróże, studia nagrań…
W pogawędkach ze mną odkrywają zarówno swoje osobiste, jak i zawodowe
„ja”. Często zaskakują szczerością, opowiadając o różnych
zdarzeniach, wpadkach związanych z artystycznym życiem. Miejscami
są powściągliwi – dyplomatycznie milczą lub wymownie się
uśmiechają. Ich wspomnienia uzupełniam wieloma zdjęciami, które
pochodzą ze zbiorów prywatnych artystów, oraz fragmentami artykułów
prasowych i plakatami z lat osiemdziesiątych. Prawdziwe rarytasy.

Zbieranie materiałów,
spotkania i rozmowy zajęły mi ponad dwa lata! W tym czasie pracę
w Radiu zamieniłam na pracę w… zespole BAJM!!! Naprawdę. To stało
się tak jakoś naturalnie. Zafascynowało mnie artystyczne życie
i obecnie jestem menedżerem koncertowym zespołu.

Wracając do
książki. Gdy zaczynałam ją pisać, byłam pewna, że powstanie w kilka
miesięcy. Okazało się jednak, że to nie takie proste. Godziny pracy
zamieniały się w dni, dni w tygodnie, tygodnie w miesiące. Wreszcie
udało się!

Przed Wami historia
niesamowitego zespołu. Zabieram Was w barwną artystyczną podróż. Mam
nadzieję, że będzie interesująca i zaskakująca.

Lublin, 11 lutego 2012 roku

PS. A kasetę BAJMU kupioną w 1983 roku mam
do dziś i na dodatek wciąż działa 🙂

ZANIM ONA POZNAŁA JEGO

Początek opowieści o BAJMIE może być tylko jeden. Beata Kozidrak i Andrzej Pietras. Jej cyganka
wywróżyła, że będzie sławna, co wtedy wydawało się niemożliwe. On
– długowłosy łobuz z Lubartowskiej w Lublinie – myślał tylko
o graniu we własnym zespole. Młodzieńcze pasje i fascynacje okazały
się motorem na całe zawodowe życie. Co robili, zanim się spotkali
i założyli zespół Uchylmy nieco drzwi, aby zajrzeć w ich dzieciństwo
i lata szkolne…

Beata: Moje dzieciństwo to lubelska Starówka
i kamienica przy ulicy Grodzkiej. Ze starszym rodzeństwem: Mariolą
i Jarkiem, uwielbialiśmy to miejsce i znaliśmy tu każdy kąt. Mama
zajmowała się domem, a tata prowadził firmę budowlaną. To on
utrzymywał rodzinę. W podstawówce uczyłam się gry na skrzypcach,
przez sześć lat chodziłam też do ogniska baletowego. Instruktorzy
zaproponowali mi dalszą naukę baletu w Warszawie. Rodzice nie wyrazili
na to jednak zgody. W liceum krótko trenowałam szermierkę i gimnastykę
artystyczną. Zaczęłam też śpiewać. Śpiewała również moja
siostra – w zespole Oda 70. Z kolei brat komponował. Dla mnie i dla
Jarka muzyka stała się całym światem. Poza szkołą tylko ona się
liczyła. Dla Marioli muzyka też okazała się ważna. W zespole Oda
70 śpiewała przez wiele lat. Interesowała się poezją, podsuwała
mi do poczytania wiersze. Pisała również teksty piosenek. I to ona
zainspirowała mnie do tworzenia.

Beata Kozidrak

Po raz pierwszy jej głos można było
usłyszeć w lubelskim szpitalu przy ulicy Lubartowskiej. Właśnie tam
4 maja 1960 roku urodziła się i wydobyła z siebie pierwszy krzyk.
Z czasem jej głos zyskiwał niesamowitą barwę i moc, mimo że nikt
go nie ustawiał i nie uczył jej, jak ma modulować poszczególne
dźwięki. Sama pisze teksty, czasem też komponuje, na przykład
takie piosenki, jak: „Co mi Panie dasz” czy „O Tobie” są jej
autorstwa. Najlepiej śpiewa jej się własne teksty, bo jak mówi, wtedy
wie, co autor miał na myśli i jak przekazać tekst, aby zabrzmiał
wiarygodnie. Na scenie przebojowa, pewna siebie, drapieżna, w domu
wyciszona, dbająca o rodzinę – bo przecież to zodiakalny Byk. Gdy
nie koncertuje, lubi odpoczywać w domu pod Lublinem lub w słonecznej
Hiszpanii. Świetnie gotuje – najlepiej przyrządza zupę pomidorową
i pieczonego indyka. Ma dwie córki, męża. Spełniona w życiu zawodowym
i osobistym. Szczęśliwa. Z nostalgią wspomina dzieciństwo.

I nagle ktoś Ci powiedział, że będziesz
sławna.

Beata: Zawsze czułam, że będę robić
w życiu coś ciekawego, coś artystycznego. Gdy byłam małą dziewczynką,
zaczepiła mnie na ulicy cyganka. Wywróżyła mi sławę i interesujące
życie, pełne podróży. Koledzy się ze mnie śmiali, no bo jak to
– dziewczyna ze Starówki będzie sławna?! Według nich było to
niemożliwe!

We wrześniu 1975 roku Beata
rozpoczęła naukę w prestiżowym III Liceum Ogólnokształcącym
imienia Unii Lubelskiej w Lublinie. Wtedy podjęła decyzję
o tym, że będzie artystką. Życie dziewcząt w szkole nie było
łatwe. Obowiązywała moda „szarej myszki”, czyli spódnice
musiały być w kolorze granatowym lub czarnym, a bluzki białe. Szkoła,
potocznie zwana Unią, była wtedy najbardziej artystycznym ogólniakiem
w mieście. To tutaj uczył się Janusz Józefowicz, twórca Teatru
Buffo. Działały tu kabarety, zespoły wokalne. Mimo szaroburych
czasów komuny młodzież organizowała imprezy i wesoło spędzała
czas. W szkole Beata obowiązkowo zakładała granatowy fartuch z białym
kołnierzykiem.

Beata(z kokardką)

Beata – Pierwsza Komunia Święta

Jarosław Kozidrak, Beata – chrzest,
Archikatedra Lubelska

Beata(z balonikiem),
siostra Mariola (w kapeluszu),
brat Jarosław (z pistoletem),
rodzice Beaty: Marian i Alicja
(w sukience z kołnierzykiem)
– zabawa mikołajkowa

Beata z siostrą
cioteczną Marzenką

Andrzej Pietras

Opowiadałaś mi, że Twój fartuch często
był niemiłosiernie pomięty…

Beata: (śmiech) Bo tuż przed lekcjami
wyciągałam go z plecaka. Po lekcjach od razu znowu lądował
w torbie. W szkole nie można też było mieć żadnych ozdób,
biżuterii czy pomalowanych paznokci. Po lekcjach spotykaliśmy się,
żeby słuchać muzyki i imprezować. Słuchałam różnych artystów
i zespołów: Jimiego Hendrixa, Led Zeppelin, Deep Purple, Queen,
Pink Floyd. Poznawałam różne gatunki muzyczne i różne style
śpiewania.

Zaczynałeś od grania w piwnicy.

Andrzej Pietras: Jako mały chłopiec
mieszkałem w kamienicy przy ulicy Lubartowskiej koło hali Koziołek
w Lublinie. Odbywały się tam wszystkie lubelskie koncerty
i mecze koszykówki. Trenowałem koszykówkę, a jednocześnie bardzo
interesowałem się muzyką. Pierwszym instrumentem, na jakim zagrałem,
była perkusja. Mając trzynaście lat, już grałem na bębnach
i śpiewałem. Wtedy poznałem starszych kolegów, z którymi założyłem
pierwszy zespół. Graliśmy w piwnicy. Tłukłem się na jakichś
pudełkach, krzesłach i garnkach, żeby nie było za głośno. Ale
i tak to wszystkim przeszkadzało. Takie były początki. Zanim poznałem
Beatę i Jarka, miałem zespoły, z którymi już coś nagrywałem,
i parę razy odwiedziliśmy studio w Radiu Lublin.

Andrzej Pietras

Menedżer BAJMU, mąż Beaty
Kozidrak. Producent wszystkich płyt zespołu, kompozytor takich
przebojów, jak: „Diament i sól”, „Nagie skały”, „Ja”,
„Miłość nie umiera”. Urodził się 19 listopada 1954 roku
w Lublinie. Zodiakalny Skorpion. Często zmieniał szkoły,
a wszystkiemu winne były długie włosy, których nauczyciele nie
akceptowali. Typ niepokorny. Ma siostrę Elżbietę. Wychowywał się
w domu pełnym miłości i ciepła. W mediach raczej go nie zobaczycie
i nie usłyszycie. Działa z drugiego planu, ale bez niego nic nie jest
możliwe. Gra pierwsze skrzypce w zespole. Twórcza wyobraźnia, intuicja,
pasja i pracowitość doprowadziły go na szczyt, ale tylko on wie,
jaką cenę za to zapłacił. Wszyscy, którzy mają z nim do czynienia,
dobrze go zapamiętują. Jest twardym negocjatorem i niejedna osoba
powie o nim: trudny gość. Bystry obserwator. Krytyczny, wymagający
jako szef. Znakomity strateg.

Tymczasem Beata chodziła do
liceum. Śpiewała w chórze szkolnym oraz w zespołach Meloman
i Fobos.

Kiedy zdałaś sobie sprawę z tego, że masz
świetny głos i że śpiewanie będzie Twoim zawodem?

Beata: (śmiech) W drugiej klasie liceum
zakochałam się. On grał w zespole szkolnym i dlatego dołączyłam
tam jako wokalistka. Śpiewanie zaczęło mi sprawiać coraz większą
przyjemność. Odkryłam, że mam szeroką skalę głosu. Chociaż
w tamtym czasie często mi się wydawało, że mój głos jest piskliwy. To
szkoła otworzyła mnie artystycznie. W Unii kwitło życie kulturalne:
udzielał się Janusz Józefowicz, działało mnóstwo kabaretów
i zespołów. Pamiętam też moją panią profesor od rosyjskiego, która
organizowała „Spotkania przy samowarze”. Natomiast na jednej
z akademii, gdy zaśpiewałam „Ave Maria”, zauważyłam, że mój
głos działa na ludzi, a niektóre profesorki po prostu płakały. Po
lekcjach prawie codziennie zostawałam na próbach, jadłam cokolwiek
w mieście i dopiero wieczorem wracałam do domu. Nie opłacało mi
się wracać wcześniej, bo mieszkałam już wtedy na Ponikwodzie,
daleko od szkoły. To były cudowne lata, które zadecydowały o mojej
przyszłości.

Czy w tym samym czasie Twój brat Jarek miał zespół?

Beata: Nie, nie. To Andrzej miał zespół,
który nazywał się Targowisko Próżności, a Jarek do niego
dołączył. Poznali się przez swoich przyjaciół. Jarek chodził wtedy
do Liceum Sztuk Plastycznych w Lublinie, ja miałam trzynaście, może
czternaście lat. Z tamtego okresu pamiętam tylko, że Jarka totalnie
zafascynowała muzyka. Sam nauczył się grać na gitarze. Jesteśmy
więc rodziną samouków (śmiech). We dwoje występowaliśmy wtedy
na imprezach studenckich w Lublinie, Chełmie, Świdniku, Kraśniku,
gdzie uczyliśmy się obycia ze sceną. Najpierw wykonywaliśmy jakieś
standardy, a potem dołączyliśmy kompozycje Jarka. Jedną z pierwszych
była „Szagadaga”. Później napisał muzykę do wiersza Marii
Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej „Lenartowicz”.

Andrzej Pietras

Andrzej Pietras z jedną ze swoich
pierwszych miłości

Jak poznałeś Andrzeja Pietrasa?

Jarosław Kozidrak: Andrzeja przedstawił mi
mój licealny kolega Jacek Giszczak. Skumplowaliśmy się i postanowiłem
dołączyć do ich zespołu – Targowisko Próżności. Grałem na
gitarze. Wcześniej współpracowałem z zespołem Oda 70, w którym
śpiewała moja starsza siostra. Próby mieliśmy w Domu Kultury
LSM. Jacek z Andrzejem przychodzili wtedy na nie i podpatrywali przez
szyby, jak gramy.

Jarosław Kozidrak

Urodził się 8 stycznia 1955 roku
w Lublinie. Absolwent Liceum Plastycznego w Lublinie oraz Wydziału
Artystycznego Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, kierunek:
rzeźba. Rozwiedziony, ma dorosłego syna, który jest grafikiem
komputerowym. Otwarcie przyznaje, że nie zna nut. Muzyka pasjonowała go
od dzieciństwa. Dziś nie reaguje już na swoje piosenki, gdy słyszy je
w radiu. Kiedyś sprawiało mu to olbrzymią przyjemność. Skomponował
muzykę do piosenek: „Piechotą do lata”, „W drodze do jej
serca”, „Rano”, „Prorocy świata”, „Różowa kula”,
„Nie ma wody na pustyni”, „Józek, nie daruję ci tej nocy”,
„Małpa i ja”, „Płynie w nas gorąca krew”, „Dwa serca, dwa
smutki”, „Martwa woda”, „Przyjaciel” i do wielu innych. Na
scenie występował siedemnaście lat. Z Beatą grał od 1975 roku. On
pisał muzykę i grał na gitarze, ona pisała teksty i śpiewała. Nie
mieli żadnej nazwy jako zespół. Najczęściej grali na imprezach
studenckich. W 1976 roku zdobyli pierwszą nagrodę na Festiwalu
Piosenki Zaangażowanej w Koszycach. To dzięki niemu Beata poznała
się z Andrzejem Pietrasem.

Jak doszło do tego, że Targowisko Próżności
przestało działać?

Jarosław Kozidrak: Granie w Targowisku
zarzuciliśmy, bo trzeba było się uczyć do matury. Wciąż jednak
przyjaźniłem się z Andrzejem. Z Jackiem straciłem kontakt, bo
pojechał do Paryża studiować na Sorbonie. Ja zacząłem studia na
Uniwersytecie Marii Curie-Skłodowskiej i spotykałem gdzieś ciągle
Andrzeja.

Beata miała
trzynaście lat, gdy zobaczyła Andrzeja – swojego przyszłego
męża. Wtedy nie byli sobą zainteresowani.

Brat wśród kolegów zrobił Ci niezłą
reklamę.

Beata: Tak. Jarek powiedział chłopakom, że ma
brejdaczkę, która fajnie śpiewa. Zabrał mnie na Mełgiewską, do domu
kultury czy kina, już dokładnie nie pamiętam. Weszłam do dużej sali,
trwała próba. Zaczęłam śpiewać swoim delikatnym głosem. Wtedy
Andrzej podszedł do mnie i potężnie ryknął. Strasznie się
zdenerwowałam. Chciał mi udowodnić, że nie potrafię śpiewać. Byłam
wściekła i po powrocie do domu pokłóciłam się z Jarkiem. Nie
chciałam Andrzeja więcej widzieć.

Wiedziałeś, że zirytowałeś Beatę swoim
zachowaniem?

Andrzej Pietras: Nie. Śpiewaliśmy
przecież do jednego mikrofonu, ponieważ wtedy były takie
możliwości techniczne. Jak ryknąłem, Beata, nie powiem, że się
przestraszyła, tylko tak jakby zwątpiła. Miałem od niej zdecydowanie
silniejszy głos. Zauważyłem, że skutecznie ją zniechęciłem
do śpiewania. Potem przez dłuższy czas nie pojawiała się na
próbach.

Andrzej, muszę Cię zapytać: czy już wtedy
Ci się spodobała?

Andrzej Pietras: W ogóle nie zwracałem na nią uwagi. Była taka malutka, młodziutka, a ja miałem prawie dwadzieścia lat i rozglądałem się za innymi dziewczynami.

Nie chciałaś go więcej widzieć, ale doszło do Waszego powtórnego spotkania.

Beata: W tym czasie jeździłam z Jarkiem na
różne studenckie imprezy. Zarabialiśmy pierwsze pieniądze. Grosze, ale
dla mnie każdy grosz był wtedy ważny, bo rodzicom się nie przelewało,
a ja miałam przecież swoje potrzeby. Dzięki występom mogłam sobie
kupić kosmetyki i ubrania. Kiedyś mieliśmy z Jarkiem minirecital
w Domu Kultury na Peowiaków w Lublinie. W podziemiach była fajna
salka i malutka scena. Przyszło mnóstwo ludzi, głównie studentów,
przyszedł też Andrzej.

Andrzej, coś Cię jednak ciągnęło do tej
malutkiej, młodziutkiej…

Andrzej Pietras: Przyszedłem
z kolegą. Słuchaliśmy, obserwowaliśmy i wtedy wpadł mi do głowy
genialny pomysł.

Po występie Andrzej zaprosił
Beatę i Jarka do kawiarenki, która była na piętrze w domu
kultury. Zaczęli rozmawiać. Zachwycał się współbrzmieniem
głosów rodzeństwa. Zaproponował, żeby spróbowali zrobić coś
wspólnie. Momentalnie zorganizował próby w Klubie Studenckim
Medyk. Tam poznali Andrzeja Koziarę, który przychodził na próby
z innym zespołem. Od tego wszystko się zaczęło.

Gdybyś nie bywał w Klubie Studenckim Medyk, mógłbyś nie być jedną z osób, które tworzyły BAJM.

Andrzej Koziara: Owszem. To w tym klubie spotkaliśmy się po raz pierwszy. Często tam przesiadywałem. Grałem wtedy w kapeli, która nawet nie miała nazwy. Pewnego razu
przyszła Beata z chłopakami, zgadaliśmy się i zacząłem z nimi
współpracować. Pamiętam, że dość szybko pojechaliśmy na nagrania
do Radia Centrum oraz na przegląd zespołów do Świdnika. Naszym
menedżerem był wtedy Mirek Kwaśniewski. Później spotkałem go
w Kanadzie. Sprzedawał samochody. Mirek załatwiał nam pierwsze
koncerty.

Andrzej Koziara

Urodził się 13 listopada 1956 roku w Lublinie,
gdzie mieszkał do roku 1981. Absolwent Szkoły
Podstawowej nr 36 oraz Liceum Zawodowego. Po
wyjeździe z Lublina studiował nauki polityczne
w Ottawie i dziennikarstwo w Toronto. W roku
2006 wrócił do Lublina po wojażach po całym świecie.
Mieszka z żoną i dzieckiem. Jest fotografem,
dziennikarzem. Jego zdjęcia są publikowane między innymi w „National Geographic”. Chciałby
otworzyć galerię na Starym Mieście w Lublinie,
poświęcić więcej czasu robieniu zdjęć i filmów oraz
uczyć młodzież fotografowania. Dziś, gdy słyszy
słowo BAJM, myśli: Fajne piosenki. Fajna muzyka.
Fajni koledzy. Fajne śpiewanie. W zespole grał
w tym okresie, gdy na koncertach wykonywali piosenki, które nigdzie nie zostały wydane. Wyjątkiem
są dwie: „Piechotą do lata” oraz „Rano”. Gwiazdeczka – tak nazywali go koledzy z AJMU. Obecnie
redaktor naczelny lubelskiego magazynu „Lajf”.

Chcieliście z Andrzejem powiększyć skład
zespołu…

Beata:Jedna gitara to było dla nas za
mało. Doszedł drugi gitarzysta – Marek Winiarski, który studiował
medycynę. Rozpoczęliśmy próby i wszystko potoczyło się bardzo
szybko. W marcu pojechaliśmy na przegląd do Świdnika. Potem był
Toruń, a w czerwcu już pamiętny festiwal w Opolu.

Wtedy prowadziliście zażarte dyskusje. Przy piwie…

Andrzej Pietras: Tak, zastanawialiśmy się,
jaką drogę muzyczną obrać, czy grać ostrzej, czy łagodniej. Ważny
był także dostęp do sprzętu. Nie mieliśmy tyle kasy, żeby kupić
dobrze brzmiące bębny, profesjonalne wzmacniacze i dlatego nasz nowy,
wspólny zespół musiał na początku grać łagodnie. Zaczęliśmy
próby, ale brakowało nam jeszcze basisty. Daliśmy ogłoszenie do
gazety i zgłosił się Andrzej Grądkiewicz. I to był już BAJM.

Miałeś szczęście, że właśnie Ciebie
przyjęli do zespołu.

Andrzej Grądkiewicz: Zobaczyłem gdzieś
ogłoszenie, że zespół potrzebuje basisty. Poszedłem, zagrałem
i usłyszałem: – Dobra, zostajesz! Grałem na gitarze basowej własnej
roboty. Łącznie z maskownicą, przystawkami i przełącznikami
przerobiona była przeze mnie z polskiej gitary basowej Lotos. Kupiłem
ją czerwoną, a zmieniłem na sosnową deskę. Miałem też własny
wzmacniacz.

Andrzej Pietras z koleżankami

Andrzej Pietras i Jacek Giszczak z koleżankami

Beata i jej pierwsza miłość Zbyszek Radomski (w białej koszuli)

ROK 1978 KRAKOWSKI POCAŁUNEK

Z KALENDARZA ANDRZEJA PIETRASA:

•1 kwietnia BAJM pojechał do Świdnika
na trzydniowy Wojewódzki Przegląd Wokalistów i Młodzieżowych
Zespołów Muzycznych. Zajęliśmy wtedy trzecie miejsce i zdobyliśmy
nagrodę – Brązowego Koziołka – za piosenkę „Rano”. Dodatkowo
odebraliśmy nagrodę specjalną za „Kraków i ty”. Nieźle się
uśmiałem, kiedy czytałem uzasadnienie. Napisano w nim: najciekawszy
utwór wokalny do popularyzacji w ramach akcji rozśpiewania
młodzieży.

•7 kwietnia pojechaliśmy do Torunia
na Ogólnopolski Młodzieżowy Przegląd Piosenki. Dzięki piosence
„Piechotą do lata” dostaliśmy się do Złotej Dziesiątki –
otworzyło nam to drzwi do udziału w Festiwalu w Opolu.

•W kwietniu zagraliśmy też pierwsze
koncerty w Lublinie: w Lubelskim Domu Kultury i w Chatce Żaka.

•24 czerwca na Festiwalu Piosenki
Polskiej w Opolu, w koncercie Debiuty, furorę zrobiła piosenka
„Piechotą do lata”. Zajęliśmy drugie miejsce i, co tu dużo pisać
– zyskaliśmy olbrzymią popularność.

•15 lipca – sukces podczas
I Derbów Estradowych w Koninie. Zdobyliśmy pierwsze miejsce i Złote
Kopyto.

•Powstały piosenki: „Przepis
na świat”, „Łamaga”, „Wędrowiec”, „Weź pod rękę
żonę swą”, „Szagadaga”, „Powiedz, co ci to da”,
„Lenartowicz”.

•Na rynku pojawiły się dwie pocztówki
dźwiękowe z piosenkami: „Piechotą do lata”, „Nasz dom” oraz
„Jeśli wrócisz”, „Weź pod rękę żonę swą”.

W PODSUMOWANIACH 1978 ROKU:

•„Świat Młodych” – BAJM wygrywa
w kategorii Talent Roku ‘78 (przed Kombi i Perfectem).

•„Non-stop” – talent rokujący
największe nadzieje – piąte miejsce (po zespołach Kombi, Krzak,
Exodus i Perfect).

•„Panorama” – piosenka roku 1978
– trzecie miejsce za „Piechotą do lata”.

Andrzej Pietras

CIEKAWOSTKA Z ŻYCIA BAJMU

ZABAWA W SCRABBLE

Nazwę zespołu wymyśliła siostra Andrzeja Pietrasa – Elżbieta Ondra. Ułożyła pierwsze litery imion założycieli grupy – Beata Kozidrak, Andrzej Pietras, Jarosław Kozidrak, Marek Winiarski – i tak powstało słowo BAJM.

Beata

BAJM powstał oficjalnie w 1978 roku,
ale istniał parę miesięcy jeszcze przed przyjęciem nazwy. Najpierw
próby odbywały się w lubelskim Klubie Studenckim Medyk, później
w Arcusie przy ulicy Narutowicza oraz w domu Beaty i Jarka. Tam powstawały
pierwsze piosenki.

A Ty wtedy rozstałeś się
z dziewczyną…

Andrzej Pietras: Chodziłem z nią pięć
lat. Właściwie to ona mi powiedziała, że odchodzi. Chyba już wtedy
z większym zainteresowaniem patrzyłem na Beatę (śmiech).

Jak Andrzej Cię podrywał?

Beata: Najpierw połączyła nas
pasja. Spotykaliśmy się w Czarciej Łapie na Starym Mieście
i rozmawialiśmy o muzyce i o naszych planach. Przyjeżdżał po mnie do
szkoły maluchem, a to było wtedy coś! (śmiech) Iskierka miłości
rozpaliła się w Krakowie.

Andrzej Pietras: Śpiewaliśmy wtedy na
Festiwalu Piosenki Studenckiej, jeszcze nie jako BAJM. To był rok
1977.

Beata: Nie zdobyliśmy żadnej nagrody,
ale stało się o wiele więcej, bo dzięki magii tego miasta, uroczym
kafejkom, niepowtarzalnemu klimatowi nie dało się spać. Zwiedzaliśmy,
spacerowaliśmy, rozmawialiśmy. No i zakochaliśmy się w sobie! Andrzej
napisał nawet tekst do piosenki „Kraków i ty”. Ten tekst mówił
o nas… Niestety ta piosenka nigdy nie ukazała się na żadnym
albumie.

W tym okresie powstawały przede
wszystkim piosenki turystyczno-studenckie, w których słychać głównie
kongę, tamburyn i gitary, oraz ballady o nieskomplikowanej melodyce
i strukturze. Oprócz Beaty wokalistą był w tym czasie również
Andrzej Pietras. Muzycy chcieli grać ostrzej, ale nie mieli pieniędzy
na instrumenty, dlatego też początki ich działalności to granie
akustyczne.

Gdzie występowaliście?

Andrzej Grądkiewicz: Graliśmy w Lublinie, Łęcznej, Zamościu, Radomiu, Częstochowie, Dąbrowie Górniczej
i innych miastach. Dużo tego było. Ludzie wspaniale przyjmowali zespół
i Beatę, która była w znakomitej formie wokalnej. Nasz menedżer,
Mirek Kwaśniewski z Zamościa, załatwiał nam koncerty.

W chwili założenia zespołu kończyłaś
trzecią klasę liceum. Nauczyciele nie robili Ci problemów?

Beata: Dyrektorem był wtedy Stefan Maleska – wspaniały, wyrozumiały człowiek. Miałam u niego specjalne względy,
ale nie zawsze u innych nauczycieli. Na przykład z matematyki nigdy
nie byłam orłem, ale miałam cudownych kolegów i koleżanki z klasy,
którzy mi pomagali. Bardzo mile wspominam ten okres. Jestem dumna,
że chodziłam do Unii, bo mogłam i uczyć się, i realizować
artystycznie.

BAJM brał wtedy udział w wielu przeglądach
i festiwalach…

Beata: W tamtych czasach przeglądy to było
jedyne okno na świat. Były też cztery ważne festiwale: w Krakowie,
Opolu, Toruniu i Kołobrzegu. Największym festiwalem dla debiutantów
było oczywiście Opole.

Pierwszy skład
BAJMU:

Beata Kozidrak –
śpiew

Andrzej Pietras –
śpiew

Jarosław Kozidrak –
gitara, instrumenty klawiszowe

Marek Winiarski –
gitara

Andrzej Grądkiewicz
– gitara basowa

Andrzej Koziara –
konga

„Piechotą do lata” to Wasz pierwszy
przebój. Napisałaś go na lekcji polskiego.

Beata: Omawialiśmy chyba jakiś nudny temat,
dlatego wolałam popracować nad piosenką. Chciałam ją dopieścić
przed występem na przeglądzie w Świdniku. Tak naprawdę ta piosenka
zadecydowała o naszej przyszłości. Kiedy zaśpiewałam ją w opolskim
amfiteatrze, na drugi dzień, gdy szłam ulicą, ludzie mnie zaczepiali
i dawałam autografy. Moje pierwsze w życiu autografy! To był naprawdę
szok. Miałam wtedy niespełna osiemnaście lat. Sama nie mogłam
uwierzyć w to, co się stało. Czułam, że rozpoczynam wspaniałą
przygodę. Marzenia zaczynały się spełniać. To było niezwykłe, bo
z dnia na dzień stałam się osobą publiczną, rozpoznawalną. Zespół
istniał przecież dopiero kilka miesięcy! A nasz występ w Opolu odbył
się w czerwcu, to była noc sobótkowa. Wszystko dobrze pamiętam, bo
było to tak niezwykłe, że nie da się tego zapomnieć. Kolejny bis,
a ja bym tak stała i śpiewała, i śpiewała. Nie chciałam się wcale
żegnać z opolską publicznością, było mi tak dobrze… W Opolu
debiutowali wtedy z nami tacy wykonawcy, jak: Wały Jagiellońskie,
Basia Trzetrzelewska, Urszula czy Małgosia Ostrowska. Jednym
słowem, był to festiwal, na którym pojawiły się wyjątkowe
osobowości muzyczne. Dobrze, że nie zdawaliśmy sobie z tego sprawy
(śmiech).

„Piechotą do lata”

muzyka: Jarosław Kozidrak, słowa: Beata Kozidrak

Znów przyjdzie maj

a z majem bzy

i czekać mam na lepsze dni.

Znów przyjdzie mi

nosić przykrótkie sny.

Do lata, do lata, do lata

piechotą będę szła.

Znów kupisz mi

coś na imieniny

ja to wiem

i czuję, że

znów przyjdzie mi

nosić przykrótkie sny

Do lata, do lata, do lata

piechotą będę szła.

Przykrótkie sny nie w porę

zbyt lekko się ubiorę

noc długa świt w szronach

i wiosna spóźniona

I Twoje słowa zimne

że nie ma drogi innej.

Do lata, do lata, do lata

tak dłuży się czas.

Gdybyś tylko chciał

to byłoby to lato już

i słońce i szaleństwo burz.

lecz dajesz mi

tylko przykrótkie sny

Do lata do lata do lata

piechotą będę szła.

CIEKAWOSTKA Z ŻYCIA BAJMU

WALCZĄCA Z PIEGAMI

Beata: Kiedy poznałam
Andrzeja, miałam kompleksy na
punkcie piegów. Gdy mu o tym
powiedziałam, wytłumaczył mi, że
Pan Bóg tak naznacza ludzi, których
kocha (śmiech). Przez te piegi w ogóle
się nie opalałam. Bałam się, że
będzie ich coraz więcej. Andrzej
namówił mnie na opalanie.
I co się stało? Opalenizna
przykryła piegi!

Muzyka do pierwszego przeboju
BAJMU również powstała w oparach nudy. Jej autorem jest Jarosław
Kozidrak.

Jak można nudzić się w wojsku?

Jarosław Kozidrak: Oj, wykłady były
strasznie nudne; pod nosem nuciłem sobie dopiero co usłyszane „We
are the champions” Queen i w takich okolicznościach narodziła się
melodia do „Piechotą do lata”. Zagrałem ją Beacie na gitarze,
a ona bardzo szybko napisała tekst.

Kiedy BAJM pojawił się w Opolu,
festiwal po raz pierwszy transmitowano na żywo, więc muzycy mieli
olbrzymią tremę.

To był dopiero Wasz drugi kontakt
z telewizją.

Andrzej Pietras: Pierwszy był
w „Szansonadzie” u Jacka Popiołka. Dwa tygodnie przed festiwalem
dostaliśmy zaproszenie na warsztaty, które miały udoskonalić
nasze umiejętności, co by nie mówić – bardzo skromne w tamtym
czasie. Zajęli się nami Novi Singers – świetna jazzowa grupa
wokalna. Mieliśmy z nimi próby wokalne: ustawialiśmy głosy,
zmienialiśmy chórki, próbowaliśmy różnej interpretacji
tekstów. Dzięki nim doszlifowaliśmy aranżację wokalną.

Ale zanim trafiliście do Opola, pokazaliście
się jeszcze w innych miastach.

Andrzej Koziara: W kwietniu 1978
roku wystąpiliśmy w Świdniku, gdzie BAJM zdobył Brązowego
Koziołka. Dzięki tej nagrodzie mogliśmy zagrać w Toruniu, a z kolei
w Toruniu Złota Dziesiątka otworzyła nam drogę do Opola. Organizacja
festiwalu była wtedy zupełnie inna niż dziś. Strasznie to
przeżywaliśmy. Sama nominacja do Opola to było coś wyjątkowego. Na
ten festiwal i na konkurs debiutów, w którym braliśmy udział,
przyjechało dużo wykonawców. Spaliśmy w jakiejś przepełnionej
bursie. Przed samym festiwalem był jeszcze koncert konkursowy,
w którym wybierali następną Złotą Dziesiątkę. I wszyscy potem
występowaliśmy na scenie głównej.

Jest ten koncert debiutów, i co?

Andrzej Koziara: Ano to, że zapomniałem butów
i stamtąd, gdzie mieszkaliśmy, wyszedłem w ciapach! (śmiech) Taki
stres był! Szybko wróciłem do hotelu i włożyłem buty. Mieliśmy
małą garderobę, w której się przebieraliśmy. Pamiętam, że
kupiłem sobie wtedy koszulę popelinową, taką wojskową. Waldek
Paszkiewicz, dyrygent orkiestry, wszedł do nas do kanciapy; właśnie
otwieraliśmy butelkę wódeczki, żeby dodać sobie animuszu. Ale co
tam my! On to był dopiero zestresowany. Wziął łyk i parsknął
na nas wszystkich. Mieliśmy eleganckie kropki na ubraniach, ja
w szczególności, bo na popelinowej koszuli było najbardziej
widać. Później suszyłem się pod reflektorem jak kormoran,
żeby nie wyglądać jak świr (śmiech). Chciano nas ubrać w białe
garnitury w prążki, ale wykpiliśmy się od tego. Wystąpiliśmy
w swoich ciuchach. Było fajnie. Na koncercie debiutów nie można było
grać bisów, dopiero potem, po ogłoszeniu wyników. Bisowaliśmy
kilka razy. Muszę się pochwalić, że Beata dostała wtedy kwiaty
i ja, tylko nas dwoje. A wracając do bisów, to na ostatni się
spóźniłem. Obiecałem, że pożyczę moją kongę chłopakowi z Wałów
Jagiellońskich, i zostawiłem ją za kulisami, gdy wyszliśmy się
ukłonić. Wracam po instrument, a kongi nie ma. Chłopak myślał, że
już skończyliśmy grać, i ją zabrał. Poszedł ćwiczyć. Znalazłem
go, zabrałem kongę i wpadłem na scenę w połowie utworu.

O wygląd wszystkich artystów
występujących na Krajowym Festiwalu Piosenki Polskiej w Opolu dbała
stylistka.

W czym się wtedy występowało na
scenie?

Beata: Najgorsze było to, że nie
mogłam sama wybrać sobie stroju na scenę, o czym wcześniej
nie wiedziałam. Stylistka obejrzała mnie i zespół, na próbie
posłuchała „Piechotą do lata” i stanowczo zdecydowała, że
ja mam założyć srebrzystą lamę z rozporkiem, a muzycy spodnie
z lampasami. Zdenerwowałam się, bo takie stroje zupełnie nie pasowały
do charakteru piosenki. Postawiłam jednak na swoim. Włożyłam białe
spodenki z kamizelką i szybko przemknęłam na scenę. Muzycy też
włożyli to, co chcieli, a nie garnitury.

Andrzej, Ty w garniturze podczas
koncertu?!

Andrzej Pietras: Też nie mogłem sobie tego
wyobrazić. Gdy wchodziliśmy na scenę, doleciały do nas krzyki kogoś
z tyłu: – Kto im pozwolił! Sami sobie pozwoliliśmy, a ponieważ
wszystko szło na żywo, nie mogli nam nic zrobić. Potem już niewiele
pamiętam. Dopiero któryś bis. Usłyszałem, że jestem pod dźwiękiem
i przeraziłem się! Potem znowu nic nie pamiętam, aż do momentu,
kiedy zeszliśmy do garderoby. Wtedy ludzie nie kojarzyli jeszcze nazwy
zespołu, a ponieważ słowa „Piechotą do lata” łatwo wpadały
w ucho, zapamiętali nas dzięki grze słów: – O, idzie dolata,
dolata! – Nie dolata, tylko dolatuje – poprawialiśmy.

Przygotowania do festiwalu w Opolu
trwały dwa tygodnie. Muzycy mieszkali w bursie szkoły muzycznej. Próby
odbywały się w Teatrze imienia Jana Kochanowskiego, debiuty –
również w tym teatrze. Żeby wystąpić w konkursie debiutów, trzeba
było zakwalifikować się do Złotej Dziesiątki w Toruniu. BAJMOWI
się udało!

Zanim jednak wyszliście na scenę, dodaliście sobie troszkę odwagi.

Andrzej Grądkiewicz: Wypiliśmy po
pięćdziesiątce wódeczki dla animuszu. Zaśpiewaliśmy „Piechotą
do lata” i publiczność oszalała. Piosenka była melodyjna, miała
fajny, letni tekst. To był konkurs zaistnienia. Wiedzieliśmy, po co
tam jedziemy.

Ale nie samą pracą żyli muzycy
BAJMU. Tremę zagłuszali żartami, wygłupami i niekończącymi się
kawałami. To powodowało, że organizatorzy festiwalu nieraz rwali
sobie włosy z głowy.

Podobno z Andrzejem Pietrasem lubiliście
się wygłupiać?

Andrzej Koziara: Zawsze się wygłupialiśmy. Na
festiwalu w Opolu włożyłem aparat fotograficzny w drzwi łazienki.
W aparacie nie było kliszy, ale nikt o tym nie wiedział. Straszny
rejwach się podniósł z tego powodu. Kazali nam oddawać kliszę. Nie
rozumieli, że to był tylko żart, że żadnej kliszy nie było. Dla
nas to było śmieszne, ale dla organizatorów – tragedia. Muszę
powiedzieć, że u nas w pokoju zawsze było dużo gości, zespół
był lubiany. Chociaż kłóciliśmy się z Krywaniem, który mieszkał
piętro niżej. Podrywaliśmy dziewczyny z tego zespołu. Ich szef
bardzo się denerwował. Po koncercie w Opolu byliśmy jeszcze w Radiu,
nagraliśmy dwie piosenki, potem wsiedliśmy w pociąg i wróciliśmy
do Lublina.

Zaraz po powrocie z Opola do
Lublina BAJM dostał zaproszenie do Akademickiego Centrum Kultury Chatka
Żaka. Sala koncertowa była wypełniona po brzegi, lublinianie cieszyli
się ze zwycięstwa „swojego” zespołu.

Podobno nawet milicja wykazywała
zrozumienie.

Andrzej Koziara: (śmiech) Kilka razy zdarzyło
mi się, że podpity późno wieczorem stałem na postoju taksówek. Gdy
podjeżdżali milicjanci, zamiast wieźć mnie na izbę wytrzeźwień,
odstawiali do domu.

Mimo trudnych warunków w Polsce Wam udawało
się żyć radośnie.

Andrzej Koziara: Bo my nie zajmowaliśmy się
polityką. Musieliśmy żywić się w hotelach, w których jedynym
żarciem były albo serdelki, albo jajka po wiedeńsku, ale tak jak
mówiłem wcześniej, nam to nie przeszkadzało. A jak pojechaliśmy na
Śląsk i w ogóle nie było co jeść, to jakaś dziewczyna zaprosiła
nas do swoich rodziców na kolację, gdzie jej tatuś odgrzał bułki
w piekarniku. Były tak świeże i pachnące, że dla nas to był
ósmy cud świata. Nie mam z tamtego okresu żadnych skojarzeń
z polityką. Mam za to wspomnienia związane ze spodniami. Kupiłem sobie
bowiem nowe sztruksy. Pojechaliśmy na festiwal do Konina, organizowany
przez Smolenia i Laskowika – Derby konińskie. Przesiadywaliśmy
w knajpce festiwalowej, gdzie bawili się wszyscy wykonawcy. Niestety,
byli też wśród nas ubecy, i jednego takiego wypatrzyłem. Mieliśmy
stamtąd do hotelu dwie czy trzy ulice. Wyciągnąłem tego ubeka,
bo chciałem mu przywalić. Goniłem go, aż się przewróciłem na
schodach, i rozwaliłem spodnie. Nowe, piękne sztruksy. Rarytas
w tamtych czasach. Jego nie udało mi się pobić, ale inną bitwę
pamiętam.

BAJM. Od lewej: Andrzej Pietras, Beata, Marek Winiarski, Andrzej Grądkiewicz, Jarosław Kozidrak, siedzi: Andrzej Koziara

Brzmi groźnie…

Andrzej Koziara: (śmiech) W Głogowie
to było. Pojechaliśmy tam na koncert. Wieczorem poszliśmy do
knajpy. Nasz akustyk miał kalendarzyk, a w nim spisane dziewczyny
z całej Polski. W każdym mieście jakąś miał. Dziewczyna
z Głogowa była właścicielką knajpy na zamku. Poszliśmy tam i z jakiegoś powodu, nie pamiętam, o co poszło, zaczęliśmy się bić
z warszawiakami. Wyrzucili nas na zewnątrz, więc dalej biliśmy się
na dworze. Przyjechała milicja i podarła mi moją białą, ulubioną
kurtkę. Byłem bardzo zdenerwowany. Zapakowali nas do stara i zawieźli
na izbę wytrzeźwień. Dobrze wiedzieli, kim jesteśmy, bo przychodzili
do nas, otwierali na moment drzwi, mówili: – Wasza piosenka leci
w radiu, i zatrzaskiwali je. O ósmej rano mieliśmy wyjechać do Poznania
na próbę przed kolejnym koncertem na targach sprzętu muzycznego. Beata
chyba załatwiła z prezydentem miasta, żeby nas wypuścili. Ale
i tak nie byliśmy w stanie grać, bo mieliśmy do krwi pozbijane
kości. Koncert się nie odbył, ale nie dlatego że nie mogliśmy
grać. Tego dnia umarł marszałek Tito, ogłosili żałobę narodową
i odwołali wszystkie koncerty. To nas wtedy uratowało, bo nie byliśmy
w dobrym stanie. Mimo wszystko mile wspominam to wydarzenie.

Miałeś jakiś udział w tworzeniu
piosenek?

Andrzej Koziara: Za bardzo nie pamiętam. Jedną
piosenkę – „Wędrujemy” – zrobiłem chyba z basistą.
U niego w domu wymyśliliśmy takie reggae. To była piosenka narzucona
przez organizatorów festiwalu w Toruniu. Nie chcieliśmy jej zagrać
tak, jak oni chcieli. Właściwie to były dwie piosenki, druga to
„Przepis na świat”. Mieliśmy zagrać z orkiestrą, ale nie
pasowało to nam, bo stanowiliśmy zespół. Wyszliśmy jednak na
próbę z orkiestrą, zagrała pierwsze takty, a my mówimy, że nie
ma mowy, tak nie zagramy. Wykonaliśmy to po swojemu i, o dziwo,
spodobało się! Pozwolono nam zagrać obydwie piosenki tak, jak
chcieliśmy. Pierwsze i drugie miejsce było nasze. Chyba dostaliśmy
też nagrodę publiczności.

Podobno jeden z koncertów graliście
w piżamach.

Andrzej Koziara: To było w Koninie. Byliśmy
tam dwa razy. Był taki program „Uzdrowisko, czyli sanatorium
rozrywki”, w którym wszyscy artyści występowali w piżamach. My
też je dostaliśmy i zagraliśmy w nich koncert. Na koniec wszystkie
piżamy wyjeżdżały na wieszakach i każda była licytowana.

Zdarzało się, że podróżowaliście
pociągami. Szkoda, że dziś już nie jest to praktykowane…

Andrzej Koziara:
Bardzo mile wspominam te
czasy. Jak śpiewaliśmy, do naszego przedziału schodzili się ludzie
z całego wagonu. Pamiętam też koncert, na który ludzie czekali
osiem godzin. Byliśmy w trasie koncertowej na Kaszubach, gdy ktoś
z telewizji zadzwonił i powiedział, że następnego dnia możemy
w Warszawie nagrać program. Co było robić? Zapakowaliśmy się w nocy
w robura i pojechaliśmy. Nagraliśmy program, a po południu mieliśmy
koncert w jakiejś bazie wojskowej. Tymczasem kierowca odmówił jazdy
szybciej niż sześćdziesiąt kilometrów na godzinę, bo wtedy ten jego
robur paliłby dwa razy więcej. Spóźniliśmy się osiem godzin! Ale
ludzie czekali i koncert się odbył. Nie spóźniliśmy się przez
jakieś gwiazdowanie, tylko przez tego kierowcę, który odmówił
naciśnięcia pedału gazu.

Każdy artysta wykonujący zawód
muzyka był zmuszony przejść weryfikację, aby uzyskać uprawnienia
do wykonywania zawodu.

Andrzej Pietras: Byliśmy tuż po sukcesie
„Piechotą do lata”, ale papiery i tak musieliśmy zdobyć
(śmiech). Do egzaminu każdy z artystów podchodził z osobna. A ja
wiedziałem, że moi muzycy indywidualnie nie mają szans. Wpadłem na
pomysł, żeby ten przepis obejść. Wszyscy stawiliśmy się przed
komisją, a ja powiedziałem, że chcemy zdobyć uprawnienia jako
zespół. Członkowie komisji popatrzyli po sobie, nie wiedzieli,
co zrobić, i kazali nam śpiewać. Zaśpiewaliśmy „Piechotą do
lata” oraz „Rano”. Kwit dostaliśmy (śmiech). Warunek: jako
zespół. Stawka za występ: 700 złotych.

Od lewej: Jarosław Kozidrak, Andrzej Pietras i Beata – jedno z pierwszych spotkań

BAJM. Od lewej: Andrzej Pietras, Andrzej Koziara, Beata, Jarosław Kozidrak, Andrzej Grądkiewicz, fot. A. Prynda

Od lewej:Marek Stefankiewicz (aranżer, pianista) i Andrzej Pietras

CIEKAWOSTKA Z ŻYCIA BAJMU

CZARNĄ WOŁGĄ DO ŁODZI

Andrzej Koziara:Nagrywanie
piosenek wyglądało w tamtych
latach inaczej niż obecnie. Pamiętam,
że wsiedliśmy do czarnej wołgi o czwartej
rano w Lublinie i pojechaliśmy do Łodzi,
bo od dziesiątej mieliśmy do dyspozycji
studio nagrań. Przez czterdzieści pięć minut
nagraliśmy dwa czy trzy numery. To był
rekord świata. Z marszu nagraliśmy
podkłady, później Beata z Andrzejem
dogrywali głosy. Te czterdzieści
pięć minut gdzieś utkwiło
mi w głowie.

Z LISTÓW DO BEATY I BAJMU

Dzień dobry Pani Beato,

dziękuję za Pani
głos. Dziękuję, że kroczy Pani ze mną przez życie i jest ze mną
w chwilach dla mnie bardzo ciężkich i radosnych. Na każdej płycie mam
piosenkę, z którą się utożsamiam oraz taką, przy której zawsze
beczę. Patrząc wstecz na moje życie (40 lat) bardzo wiele wspomnień
łączy się z twórczością BAJMU. Pierwsza miłość, pierwsze
rozczarowanie… Nawet teraz – po 20 latach mojego małżeństwa –
uciekam w Pani twórczość. Tam jest mój świat, w którym rozmawia
Pani ze mną poprzez swoje utwory. Pamiętam pierwszą kasetę Zespołu,
z taką tęczowo-różową okładką. Była to moja pierwsza kaseta
w życiu, o którą męczyłam tatę przez parę dni. Codziennie chodziłam
do sklepu sprawdzać czy jeszcze jest… Chciałam podziękować….

J.

ROK 1979 JESTEM DROGĄ CI WYBRANĄ…

Z KALENDARZA ANDRZEJA PIETRASA

•30 marca pojechaliśmy na Wojewódzki Przegląd Wokalistów i Młodzieżowych Zespołów Muzycznych do Świdnika, gdzie wystąpiliśmy jako gość.

•5 kwietnia wzięliśmy udział w koncercie inauguracyjnym Ogólnopolskiego Młodzieżowego Przeglądu Piosenki w Toruniu. Podczas koncertu odbył się plebiscyt organizatorów i Polskiego Radia na najlepszą piosenkę. Głosowali zgromadzeni w sali widzowie i radiosłuchacze z całej Polski. BAJM odniósł spektakularne zwycięstwo. Pierwsze miejsce zajęła piosenka „Wędrujemy”, która zdobyła dwieście czterdzieści punktów. Drugie miejsce – „Przepis na świat” – dwieście pięć punktów. Piosenka, która zajęła trzecią lokatę, miała zaledwie dziewięćdziesiąt dwa punkty.

•W czerwcu wystąpiliśmy na Festiwalu Polskiej Piosenki w Opolu. W koncercie premier zagraliśmy „Przyjdź, zobacz, to nasz kraj”, a w koncercie Przeboje 35-lecia – „Piechotą do lata”.

•16 sierpnia na II Derbach Estradowych w Koninie zagraliśmy koncerty z kabaretem Tey.

• Ukazały się trzy single BAJMU: „Przepis na świat”, „Piechotą do lata” i „Wędrujemy”/ „Rano”.

• Z zespołu odeszli Andrzej Grądkiewicz i Marek Winiarski. Ich miejsce zajęli Adam Honc i Tomek Olejnicki. Po kilku miesiącach znowu nastąpiła zmiana. Dołączyli do nas Darek Kwietniewski – gitara, i Krzysiek Tarach – bas, a potem jeszcze Bogdan Tchórzewski – perkusja.

CIEKAWOSTKA Z ŻYCIA BAJMU

WSPÓLNE GNIAZDKO

9 czerwca 1979 roku Beata Kozidrak i Andrzej Pietras wzięli w Lublinie ślub.

Ślub Beaty i Andrzeja

Beata: Ślub odbył się jeszcze przed rozdaniem świadectw maturalnych. Przyszła cała moja klasa. Byłam pierwsza! (śmiech) To był potwornie upalny dzień, a ja miałam na sobie wdzianko ze sztucznego materiału obszyte futerkiem. Suknię do ślubu kupiły mi moja mama z teściową. Na szczęście była ładna (śmiech). Związek z Andrzejem wpłynął na działalność zespołu. Byliśmy razem, mogliśmy planować, decydować. Przez pierwszy rok małżeństwa było nam jednak trudno ze sobą. Spotkał się Byk ze Skorpionem (śmiech). Powoli dotarliśmy się. Andrzej załatwił mieszkanie, jak na tamte czasy siedemdziesiąt pięć metrów kwadratowych to było coś. Mogliśmy się tam wszyscy spotykać. Najczęściej było tak, że Jarek miał pomysł, siadał z gitarą; ja dołączałam z Andrzejem i zaczynaliśmy pracować. Tak powstało dużo pierwszych piosenek: „Jeśli wrócisz”, „Dla ciebie Grażyno”, „Gaśnie dzień”, „Dobry sen”, „Jesienna bossa nova”.

Kiedy po opolskim sukcesie nakłaniano BAJM, by pisali dla nich profesjonalni tekściarze, w zespole nastąpiły zmiany. Odeszli: Andrzej Grądkiewicz i Marek Winiarski. Marek postanowił pracować w swoim zawodzie, czyli jako lekarz.

Beata: Pamiętam Marka jako wesołego człowieka, pełnego pasji do muzyki. To był czas naszych pierwszych koncertów, pierwszych sukcesów. Robiliśmy sobie żarty, dowcipkowaliśmy w trasach koncertowych. Pamiętam też krótkie spotkanie z nim po wielu latach, gdy graliśmy koncert w Janowie Lubelskim – tam mieszkał. Przyszedł do nas z gitarą. Powiedział, że ta gitara wciąż wisi na ścianie w jego sypialni. Wspomnienia, które miał z BAJMEM, były tak głębokie i mocne, że chciał budzić się, widząc gitarę, i zasypiać, patrząc na nią. Marek zmarł w 2008 roku.

A Ty miałeś rodzinę i etat na uczelni.

Andrzej Grądkiewicz: Dlatego nie mogłem zwalniać się z pracy na próby, miałem nieprzyjemności. A właśnie! BAJM zagrał jeszcze fajny koncert na inauguracji roku akademickiego na Akademii Rolniczej w Lublinie w 1978 roku, a reżyserował go Krzysztof Materna! Wracając do tematu… Nie byłem zawodowcem, tylko amatorem. BAJM potrzebował świeżej krwi, muzyka z prawdziwego zdarzenia. Rozstaliśmy się, jak to się mówi, po angielsku. Nie mam do nikogo żalu, nie mam pretensji. Głos Beaty, już wtedy wspaniały, potrzebował odpowiedniej oprawy muzycznej. Mile wspominam tamten czas.

Zmienił się więc skład BAJMU i zmieniła nieco muzyka.

Andrzej Pietras: Wtedy powstały piosenki z pełną sekcją rytmiczną, nagrywane w studiu Radia Lublin, jak: „Czary-mary” i „W drodze do jej serca”. Poznałem dobrych realizatorów: Andrzeja Poniatowskiego i Włodka Kowalczyka. Pomogli nam, gdy byliśmy załamani po przepychankach z warszawską redakcją nagrań Polskiego Radia.

BAJM. Od lewej: Beata, Jarosław
Kozidrak, Andrzej Koziara, Andrzej
Pietras, Adam Honc, Tomasz Olejnicki,
fot. Jacek Mirosław

Tylko Polskie Radio promowało w tamtych czasach piosenki.

Andrzej Pietras: Tak było. A my natrafiliśmy na mur, na grupę osób wyjątkowo nam nieprzychylnych, które niestety decydowały o tym, co będzie grane w Jedynce, Dwójce i Trójce. Nasze piosenki cieszyły się dużą popularnością na koncertach, a ci ludzie nie chcieli dopuścić ich do emisji. Moim zdaniem robili to złośliwie. Zawiozłem do Warszawy, do pani Teresy K., kolejne piosenki (te które potem pojawiły się na pierwszej płycie). Decydenci – nie będę wymieniał nazwisk, bo ci ludzie jeszcze żyją – po przesłuchaniu nagrań stwierdzili, że będą promować BAJM, ale pod warunkiem że ktoś inny będzie pisać teksty i muzykę. Po tej rozmowie wymiękłem. Uderzyło mnie to, że trzy osoby w kraju mają decydować o promocji zespołu! Czy będzie grany, czy nie! Przyjechałem do domu, opowiedziałem Beacie, co się stało. Załamaliśmy się. Beata przestała pisać. Zacząłem szukać rozwiązań. Dostaliśmy teksty od bardzo znanych wtedy autorów. Ale to nie był BAJM… Oni mieli po czterdzieści lat, a Beata dziewiętnaście. To tak jakby ubrali Beatę i nas w jakieś stare, niemodne ciuchy. Przez rok nie mogliśmy znaleźć rozwiązania, przestaliśmy wierzyć, że wyjdziemy z tego marazmu. Ale ponieważ muzyka była naszą pasją, nie odpuszczałem. I wreszcie któregoś dnia wkręciłem się na imprezę tych decydentów. Udało mi się wkręcić też zespół, żeby go pokazać. Nie zapomnę jednego. Ja, nienawidzący tańczyć, podszedłem do Teresy K. i poprosiłem ją do tańca (śmiech). Chłopaki, jak to zobaczyli, zdębieli. A ja w tym tańcu zacząłem z nią miło rozmawiać na temat zespołu. Po miesiącu czy dwóch coś zaczęło się zmieniać. Nasza nowa piosenka „W drodze do jej serca” pojawiła się na liście przebojów u Marka Niedźwieckiego i Bogdana Fabiańskiego. Szybko stała się numerem jeden. I tak oto taniec załatwił sprawę! (śmiech)

Beata, a Ty jak znosiłaś ten stan zawieszenia?

Beata: Cała ta sytuacja była bardzo nerwowa. Jak powiedział Andrzej, przez prawie rok nic nie pisałam. Wreszcie któregoś dnia zaśpiewałam chłopakom coś nowego do muzyki Jarka. Momentalnie zrobiła się fajna atmosfera. Poczuliśmy, że to jest znowu to.

Od 1979 roku BAJM grał w składzie:

Beata Kozidrak – śpiew

Andrzej Pietras – śpiew

Krzysztof Tarach – gitara basowa

Dariusz Kwietniewski – gitara

Andrzej Koziara – konga

Jarosław Kozidrak – gitara i śpiew

Bogdan Tchórzewski – perkusja

Wiem, że przez krótki czas pracowaliście z Tomkiem Zeliszewskim z Budki Suflera.

Beata: Kiedy jeszcze Boguś nie grał z BAJMEM, Andrzej poprosił Tomka, żeby zagrał w jednej piosence, która potem znalazła się na pierwszej płycie.

BAJM. Od lewej: Tomasz Olejnicki, Adam Honc, Andrzej Koziara,
Beata, Andrzej Pietras, Jarosław Kozidrak

Kiedy zadzwonił telefon z propozycją grania w BAJMIE?

Bogdan Tchórzewski: To był koniec 1979 roku. Zadzwonił do mnie Jarek Kozidrak, spytał, czy jestem zainteresowany współpracą, i umówił mnie na spotkanie z Andrzejem w Hotelu Unia w Lublinie, gdzie obgadaliśmy sprawę. Przypuszczam, że Jarek zadzwonił właśnie do mnie dlatego, że byłem laureatem wielu indywidualnych nagród muzycznych i jednym z najlepszych perkusistów w naszym regionie (śmiech). W zespole grali wtedy Darek Kwietniewski – gitara, i Krzysiek Tarach – gitara basowa. Moje pierwsze z nimi koncerty i, jak się potem okazało, ostatnie zagrałem w Berlinie Zachodnim. Ostatnie, bo oni nie wrócili do Polski, tylko zostali w Niemczech. Po powrocie do kraju Andrzej szukał muzyków. Zaproponowałem mu dwóch moich kolegów z Puław: Henia Mazurka i Marka Makucha. Po przesłuchaniach Andrzej zaangażował ich i to był skład na dłuższy czas, chyba aż na pięć lat.

Bogdan Tchórzewski

Urodził się w Kętrzynie 18 maja 1954 roku. Jako nastolatek zamieszkał w Puławach, gdzie uczęszczał do Zespołu Szkół Chemicznych. Nigdy nie pracował w swoim zawodzie. Odkąd pamięta, zawsze grał na perkusji. Jest samoukiem. Brak muzycznego wykształcenia nie przeszkodził mu w zdobyciu tytułu muzyka estradowego – z powodzeniem zdał egzamin organizowany przez Ministerstwo Kultury i Sztuki. Kilkanaście lat temu miał poważny wypadek samochodowy, złamane nogi i żebra. W szpitalu przeleżał pół roku. Rehabilitację wzbogacił o ćwiczenia na perkusji i, jak sam mówi, był to najlepszy sprzęt rehabilitacyjny. Obecnie grywa w klubach w Puławach.

Pierwszą piosenką BAJMU, która znalazła się na kultowej Liście Przebojów Programu III Polskiego Radia, prowadzonej przez Marka Niedźwieckiego, była „W drodze do jej serca”. Utwór przez dwa lata przeleżał w szafie. Nie chciało go grać żadne radio, dopiero po czasie odkryli go Marek Niedźwiecki i Bogdan Fabiański. Ku zdziwieniu samych muzyków BAJMU piosenka szybko znalazła się na pierwszych miejscach list przebojów i długo się tam utrzymywała.

„W DRODZE DO JEJ SERCA”

Muzyka: Jarosław Kozidrak, słowa: Beata Kozidrak

Sama je

Sama śpi

Sama z sobą liczy dni

Ma zły gust

Mały biust

Co to jest, że wpadła mi jak mucha w oko.

Takiej nikt nie chce znać

Z taką nie chcą ślubu brać

Żyję wciąż blisko niej

Lecz nie pytam nigdy

Czy ma wolny wieczór.

To się nie mieści w śnie

Nawet w ludzkiej wyobraźni

A najgorsze to, że

W mojej głowie się zmieściła

I z butami.

Czuję jak brak mi sił

Papierosy nie smakują

W oczach mam obraz jej

Wszystko przez to, że odwagi mi brakuje.

W drodze, w drodze do serca jej

Jak dziecko uczę się

Najpiękniejszych słów

Jak dziecko.

Ludzie, co ona w sobie ma

Czuję, że mógłbym z nią

Iść do nieba bram.

Siódma punkt idzie z psem

Po południu gdzieś pracuje

Wraca, gdy wszyscy śpią

Sama sprząta, lecz obiadów nie gotuje.

Cudów nie ma, jasne, lecz

Głupia sprawa, śmieszna rzecz

Mały, niezgrabny ktoś

Tak nadeptał na mój los

I nic nie poczuł

To się nie mieści w śnie…

Andrzej Pietras i Beata – studniówka Beaty w III LO w Lublinie

BAJM. Od lewej: Tomasz Olejnicki, Andrzej Pietras, Andrzej Koziara, Beata,
Adam Honc, Jarosław Kozidrak – koncert w Łęcznej, fot. Włodzimierz Małek

BAJM. Od lewej: Andrzej Pietras, Jarosław Kozidrak, Dariusz Kwietniewski,
Beata, Krzysztof Tarach, Andrzej Koziara

Z LISTÓW DO BEATY I BAJMU

Pani Beato!

Pięknie Pani pisze o sensie życia, miłości, spełnionej, szczęśliwej, trudnej. Znam prawie wszystkie Wasze utwory i chętnie słucham tych starych z lat 80., 90., niektóre są starsze ode mnie 🙂 ale sens słów jest ponadczasowy. Zauważyłam, że są takie słowa, które lubi Pani w swoich tekstach, np.: Żal, Bóg, Kocham, Miłość, Tęsknię, Boję się, Szukam, Szczęście, Zaufać, Skały, Zapomnieć, Pocałuj, Czekam, Serce, Powiedz, Chcę, Uwierzyć, Rodzić się, Umierać. One się powtarzają, ale w każdym tekście zachowują inny sens. Pięknie Pani pisze o uczuciach i zdumiewające jest to, że wielu tych uczuć doświadczyłam, a Pani tak trafnie to opisuje, zupełnie prostymi słowami. Z moją ukochaną osobą doszliśmy do wniosku, że Wasza muzyka i te teksty trafiają do ludzi, którzy czują, rozumieją i doświadczają w swoim życiu emocji, o których Pani pisze. Dzięki temu ta muzyka porywa za serce, pozwala coś zrozumieć. Pozdrawiam.

K.

CIEKAWOSTKA Z ŻYCIA BAJMU

LATO Z RADIEM I BEATĄ

Redakcja „Lata z Radiem” zwróciła się do Beaty z prośbą, aby zaśpiewała ich firmową piosenkę. Słowa napisał Kazimierz Drobik. Nagranie powstało w Łodzi z orkiestrą pod dyrekcją Henryka Debicha. Muzycy BAJMU nie brali zatem w nim udziału.

ROK 1980 LENIN I DZIERŻYŃSKI

Z KALENDARZA ANDRZEJA PIETRASA

•15 lutego pojechaliśmy do Berlina na Festiwal Piosenki Młodzieżowej. Zespół wykonał „Piechotą do lata” w niemieckojęzycznej wersji. Do kraju nie wrócili z nami Krzysiek Tarach i Darek Kwietniewski. W zespole zastąpili ich Henryk Mazurek – gitara, i Marek Makuch – bas.

•W kwietniu wzięliśmy udział w Ogólnopolskim Młodzieżowym Przeglądzie Piosenki w Toruniu. Zagraliśmy piosenki „Lenartowicz” i „Ostatni raz pocałuj”. Wybrano wówczas najlepszych spośród laureatów lat poprzednich (z trzech Złotych Dziesiątek), wśród nich BAJM.

•26 czerwca na Festiwalu Polskiej Piosenki w Opolu w koncercie Premiery BAJM wykonał „Łamagę”.

•16 sierpnia na II Derbach Estradowych w Koninie zagraliśmy koncerty z kabaretem Tey.

•W latach 1978–1980 powstało dużo utworów radiowych. Były to: „Kraków i ty”, „Wędrowiec”, „Rano”, „Mały”, „Szagadaga”, „Po prostu stało się”, „Łamaga”, „Powiedz, co ci to da”, „Jesienna bossa nova”, „Lenartowicz”, „Dla ciebie Grażyno”, „Jeszcze raz pocałuj”, „Życie mi mija”, „Gaśnie dzień”, „Elephant”.

BAJM. Od lewej: Jarosław Kozidrak, Andrzej Koziara, Andrzej Pietras,
Krzysztof Tarach, Beata, Dariusz Kwietniewski

Beata została jedyną wokalistką w zespole. Kupiono
nowe, profesjonalne instrumenty, między innymi perkusję i gitary elektryczne. Dzięki temu piosenki nabrały
nowego brzmienia. Koncerty, wywiady, recitale pochłonęły grupę. BAJM umacniał swoją pozycję na rynku muzycznym. Powstało pierwsze, czerwono–żółte logo zespołu.

W oddziale Telewizji Polskiej we Wrocławiu grupa
nagrała teledysk do piosenki „Rano”.