Strona główna » Obyczajowe i romanse » Humus

Humus

4.00 / 5.00
  • ISBN:
  • 978-83-7859-208-2

Jeżeli nie widzisz powyżej porównywarki cenowej, oznacza to, że nie posiadamy informacji gdzie można zakupić tę publikację. Znalazłeś błąd w serwisie? Skontaktuj się z nami i przekaż swoje uwagi (zakładka kontakt).

Kilka słów o książce pt. “Humus

Treścią tej książki są trudne relacje między starymi, schorowanymi rodzicami, a opiekującymi się nimi dziećmi. Temat trudny i dotykający wielu z nas. Jak pogodzić własne interesy i uczucia z potrzebami osób starszych? Czy opieka wynika z miłości, czy też z obowiązku i nierzadko z wyrachowania? Na ile relacje te wpływają na nasze życie i plany? Jak zmienia się w tym procesie nasz charakter - w jakim stopniu in minus, a w jakim in plus?

To wszystko zawarte jest w tej smutnej opowieści.



Humus” jest siódmą publikacją Autora. Wcześniej ukazały się powieści „Rok”, „Złość”, „Epizod”, ‘Kac”, „Mile morskie” oraz tomik wierszy „Inne”.


Wojciech T. Pyszkowski

Byłem instruktorem na "Darze Pomorza", oficerem pokładowym Polskiej Marynarki Handlowej, nawigatorem na samolotach pasażerskich Polskich Linii Lotniczych LOT. Debiutowałem w 1965 r. wierszem w "Almanachu Młodych". W latach 1965-1972 publikowałem swoje reportaże i felietony w miesięczniku "Morze", w "Dzienniku Bałtyckim", w audycjach radiowych "Popołudnie z Młodością" i "Dla tych, co na morzu".



www.szukajwojtka.blogspot.com

www.wojtektpyszkowski.pl

Polecane książki

Jeśli zdarzy ci się trafić na krakowski Kazimierz, idź na stary cmentarz żydowski przy ulicy Szerokiej. Przechodząc między starymi kamieniami nagrobnymi, odnajdziesz wśród nich nagrobki Bacha, Megale Amukot, Tosafot Jom Tow, Maasei Haszem, Remu, Meginei Szlomo, rabiego Heszela i Szeerit Josef… Stań ...
Po raz kolejny Bernard Werber nie tylko prowadzi nas za rękę ku przygodzie, ale też zachęca do zadawania sobie pytań na temat naszej przyszłości i umiejętności czerpania możliwości z otaczającego nas świata. Autor nie przestaje fascynować kreacjami wyjątkowych światów, w których nauka splata się ...
Szczegółowa historia alkoholi oraz propozycja prostych drinków, między innymi na bazie likieru, rumu, whisky, wódki i wielu innych....
"Polityka rachunkowości 2013" to najbardziej aktualna pozycja na rynku. W praktyczny sposób omawia aktualne zasady ewidencji księgowej jednostek budżetowych i samorządowych zakładów budżetowych. Zawiera wzory i zarządzenia gotowe do zastosowania w każdej jednostce. Dodatkowo szczegółowa analiza przy...
Ramajana (Dzieje Ramy) - epos sanskrycki, który kształtował się na przestrzeni II wiek p.n.e. - II wiek n.e. Składa się z ok. 24 tysięcy strof (dwuwierszy), pogrupowanych w 7 ksiąg (kanda). Autorstwo Ramajany przypisuje się legendarnemu wieszczowi, Walmikiemu (lecz - oczywiście - Ramajana powstała ...
Poradnik do Kane and Lynch 2: Dog Days zawiera kompletny opis przejścia gry wraz z przydatnymi poradami dotyczącymi trudniejszych starć. Kane & Lynch 2: Dog Days - poradnik do gry zawiera poszukiwane przez graczy tematy i lokacje jak m.in. Rozdział 5 - Powrót do domu (1) (Opis przejścia)Rozdział...

Poniżej prezentujemy fragment książki autorstwa Wojciech T. Pyszkowski

Humus

Wojciech T. Pyszkowski

© Copyright by Wojciech T. Pyszkowski

Projekt okładki: e-bookowo

© copyright by wydawnictwo e-bookowo 2013

ISBN 978-83-7859-208-2

Wszelkie prawa zastrzeżone.

Kopiowanie, rozpowszechnianie części lub całości

bez zgody wydawcy zabronione

Wydanie I 2013

Konwersja do epub A3M Agencja Internetowa

Gaudeamus igitur

Juvenes dum sumus

Post jucundam juventutem

Post molestam senectutem

Nos habebit humus…

Radujmy się więc

Dopókiśmy młodzi

Po przyjemnej młodości

Po uciążliwej starości

Posiądzie nas ziemia…

(pieśń studencka;

Tym, których kocham

TERAZ…

Jest dzisiaj jakiś dzień… Codziennie są jakieś dni. Przynajmniej z tego zdaję sobie jeszcze sprawę. W zasadzie jest mi wszystko jedno, jaki to jest miesiąc i która godzina…

Wczoraj… a może dzisiaj?… Nie ma to specjalnego znaczenia, a więc wczoraj, albo dzisiaj przyszła jakaś pani, pochyliła się nade mną i coś powiedziała. Akurat siedziałem wygodnie w fotelu i patrzyłem w okno. Oczy miałem otwarte… chociaż, może półprzymknięte?… W każdym razie, powtórzyła coś parę razy i potem potrząsnęła moim ramieniem, jakby usiłując mnie obudzić. Zdenerwowało mnie to, bo przecież nie spałem. Spojrzałem na nią ostro i krzyknąłem, gdyż nie chciałem, żeby ktokolwiek mnie dotykał. Odskoczyła i podbiegła do drzwi. Zawołała kogoś, kto po chwili wszedł do pokoju. I teraz obie te osoby pochyliły się nade mną.

Zorientowałem się, że coś do mnie mówią. Wyglądały jak duże, zmartwione czymś marionetki. Nie chcąc robić im przykrości, wytężyłem umysł.

– Panie Krzysztofie, czy pan nas słyszy? – Zrozumiałem wreszcie. – Panie Krzysztofie, jak się pan czuje?

Przecież to oczywiste, że dobrze się czuję. Skinąłem powoli głową.

– Dobrze, że chociaż reaguje – powiedziała jedna do drugiej.

– Proszę spróbować jeszcze raz – poradziła ta druga.

– No, panie Krzysztofie, niech pan nam powie, czy dzisiaj boli pana głowa?

Dzisiaj?… A może wczoraj?… A może kiedykolwiek?

– Nie – wycedziłem przez zaciśnięte zęby.

Spojrzały na siebie z ulgą.

– Czy zjadł pan wszystko? – spytała ta pierwsza.

Jadłem coś oczywiście, ale nie pamiętam, czy to było rano, czy trochę później.

– Śniadanie? – spytałem powoli.

– Tak, tak, śniadanie – ucieszyły się obie.

– No i co z tego? – wysylabizowałem, czując satysfakcję, że jeszcze stać mnie na świadomą złośliwość.

– Pan Krzysztof jak zwykle udaje, że nie wie, o co chodzi – powiedziała jedna do drugiej. – A przecież doskonale we wszystkim się orientuje. Prawda?

To „prawda?” skierowane było znowu do mnie.

– Cholera – powiedziałem bardzo spokojnie.

– No widzi pan, panie doktorze, to się zdarza coraz częściej.

Aha, a więc ta druga osoba, to pan doktor… A ta pierwsza? Właściwie nie ma to dla mnie specjalnego znaczenia. Niech będzie sobie na przykład bu… bu… bufetową. Tak, bufetową! Tylko skąd znam to dziwnie określenie?…

– To normalne, siostro. Wie pani, o co mi chodzi? Nie mam na myśli ogólnego stanu naszego pacjenta. W tym stadium choroby tego rodzaju reakcje będą zdarzały się coraz częściej. Ważne jest, aby go nie denerwować.

No, to wszystko jasne. Nie bufetowa, tylko jakaś siostra. Siostra? Czy ja mam siostrę?

Wyciągnąłem rękę, wskazując ją palcem i spytałem z nadzieją:

– Siostra?

– Tak, tak – odpowiedział uspokajająco doktor.

– Moja?

– Niech będzie pana.

Ten cwaniak próbuje wyprowadzić mnie w pole, ale to nic nie szkodzi. Ja i tak wiem swoje.

– Gówno – stwierdziłem stanowczo.

Ten, co podawał się za doktora, uśmiechnął się wyrozumiale.

– Siostro – powiedział. – Lekarstwa w dalszym ciągu te same. W przypadku powtarzającej się nadpobudliwości, podamy to, co zawsze.

– Na razie nie jest agresywny.

– Tomografię komputerową i badania neuropsychologiczne przeprowadzimy za dwa tygodnie.

Ta, co udawała siostrę (moją siostrę?), przekartkowała coś, co wyjęła z kieszeni czegoś białego, w co była ubrana.

– We czwartek? – spytała.

– Może być we czwartek.

Pomyślałem, że powinni już wyjść i pozwolić mi znowu patrzeć w okno. Prawdopodobnie w tym czasie, kiedy zawracają mi głowę, sporo już tam się wydarzyło, a wiele rzeczy mogło się wydarzyć bezpowrotnie.

– Panie Krzysztofie…

– Mam to w…

– Panie Krzysztofie – nie pozwoliła mi skończyć. – To są pastylki, które teraz powinien pan połknąć.

Posłusznie otworzyłem usta, żeby jak najszybciej jej się pozbyć.

– Bardzo ładnie – ucieszyła się i wcisnęła mi do ręki coś przezroczystego z wodą. A potem, patrząc na mnie uważnie, aby przekonać się, co robię z włożonymi do ust proszkami, dodała: – Mam dla pana niespodziankę, panie Krzysztofie.

– Tak? – zdziwiłem się bełkotliwie.

– Ktoś ma do pana przyjść w odwiedziny.

Cholera, nikogo tutaj nie potrzebuję. Znowu ktoś przyjdzie, będzie zadawał kłopotliwe pytania.

Odwróciłem głowę w kierunku okna, ale tak, żeby kątem oka obserwować, czy tych dwoje w końcu sobie wychodzi.

Wyszli. Najpierw ten niby doktor, a potem ta fałszywa siostra.

Wyplułem wszystkie pastylki i wrzuciłem pod dywan…

RETROSPEKCJA…

– Krzysiek?

– Tak.

– Krzysiu, nie mogę włożyć tego… no wiesz, czego…

– Czego nie możesz włożyć?

– No, tego do wody, co się… filtruje.

– Tato, powiedz jeszcze raz, co chcesz zrobić.

Chwila milczenia. – Filtr, trzeba zmienić, filtr do wody.

– No to zmień, robiłeś to tyle razy.

– Tak, ale nie ma, no wiesz, nie ma tego w co się wkłada.

– Tato, jak zdejmiesz pokrywkę, to zobaczysz, że w środku jest specjalny otwór, w który ten filtr się wkłada.

– Tam nic nie ma.

– Jak to, nie ma?

– Tam tylko są takie… do prądu.

Myślę przez chwilę, co to może być. – Tato, powiedz, czy ty masz przed sobą pojemnik do filtrowania wody?

– Tak.

– No to przecież można tam włożyć ten filtr.

– Nie można.

Znowu się zastanawiam i… nagłe olśnienie: –Tato, czy w tym pojemniku są spirale do podgrzewania wody?

Krótkie wahanie. –Tak, to chyba są spirale.

– No więc nic dziwnego, że nie można wymienić filtra. Masz przed sobą elektryczny czajnik do gotowania wody.

– A tak, masz rację, to jest czajnik.

– Tato, na parapecie pod oknem stoi pojemnik do filtrowania wody, to do niego trzeba włożyć nowy filtr.

– Aaaa…. miałem jakieś zaćmienie umysłu. Masz rację, przecież czajnik to nie filtr.

– Nie przejmuj się, każdemu może się to zdarzyć.

– Krzysiu, przyjdź jednak i sam wymień ten filtr.

– Dobrze. Będę u was jutro i to zrobię.

Ojciec bez słowa odkłada słuchawkę.

– Kto dzwonił? – pyta Halina.

– Ojciec. Pomylił czajnik do gotowania wody z pojemnikiem do filtrowania. Muszę do nich jutro wpaść i wymienić ten filtr.

– Tyle razy to robił i nie potrafi?

– Nie potrafi. – Staję przed oknem i bezradnie myślę, że coś trzeba będzie z tym zrobić.

– Tato, czy bierzesz pastylki, które przepisał ci lekarz?

– Biorę.

– Niewiele ci pomagają.

– Mówił, że są dobre. Sam to bierze.

Stoję przed zlewem i myję zapuszczony pojemnik do filtrowania wody. Z maksymalnie otwartego kranu cieknie słaby strumyczek.

– Coś nie dobrze z tą wodą. Za małe ciśnienie – mówię.

– Co?

– Woda słabo leci!

– Woda? – Ojciec staje tuż za mną i sprawdza, co robię. – Po co to robisz, przecież ja mógłbym to zrobić. Niepotrzebnie się męczysz. Chodź, usiądź, porozmawiamy. Tak rzadko do nas przychodzisz.

– Tato, zaraz to skończę i porozmawiamy. – Ojciec odsuwa się i słyszę, że włącza czajnik. – Zostaw ten czajnik, przed chwilą go włączałeś.

– Ale woda musi być gorąca. Napijesz się herbaty?

– Napiję się. Zaczekaj jeszcze.

Ojciec znowu staje za mną. – Jak ja mogłem to zrobić?

– Co, tato?

– Pomylić ten, no wiesz…

– Co pomyliłeś? – pytam cierpliwie, żeby zmusić go do myślenia.

– Te dwie rzeczy… Miałem jakieś zaćmienie.

– Mnie też czasem coś się myli. Następnym razem poradzisz sobie.

Do kuchni zagląda matka. – Co wy tak długo tu robicie?

– Mamo, zmieniam wam filtr.

– To już trzeba?

– Tak.

– Dobrze, synku, że to robisz, bo ON już o tym nie myśli.

– Mamo, idź do pokoju, zaraz tam przyjdziemy.

Matka stoi przez chwilę, oparta o framugę, i odchodzi, trzymając się ściany.

Odstawiam wymyty pojemnik na stół. – Popatrz, tato, teraz biorę filtr i wkładam go tutaj… Widzisz?

Ale ojciec patrzy za matką i mówi: – Ona bardzo źle się czuje. Czy nic na to nie można poradzić? Wiesz, boli ją ten, no…ten i nie może oddychać. Czy nie można jej zaprowadzić do jakiegoś lekarza?

– Była już u lekarza. Bierze lekarstwa.

– Ale ona tak kaszle i ta… ta…

– Tato, ona będzie kaszleć i mieć flegmę. Na tym polega ta choroba.

– No właśnie, ma flegmę – stwierdza ojciec z ulgą. – Ale czy to tak cały czas będzie?

– Niestety tak. To jest choroba nieuleczalna. Można tylko załagodzić objawy i opóźnić jej rozwój.

Ojciec kiwa smutno głową. – Jak jest chora, to jest nieznośna. I ciągle płacze. Porozmawiaj z nią.

– Dobrze, porozmawiam. – Z rezygnacją chowam pod okno napełniony przefiltrowaną wodą pojemnik i jest mi wszystko jedno, że ojciec znowu włącza czajnik.

– Byłaś u rodziców?

– Byłam. Wczoraj.

Siostra krząta się po kuchni. Widzę ją przez duży otwór w ścianie pokoju. – Jak się czują?

– Mama jak zwykle, chora.

– A ojciec?

– Jak zwykle. Dobrze się czuje.

– On tak zawsze mówi.

Siedzę na niewygodnym fotelu. Zachodzące słońce barwi złotawymi refleksami wiszące szafki. – Zauważyłaś, że on ma ostatnio większe kłopoty z pamięcią?

– Może ma. Ale przecież się leczy.

– Leczy się, ale to mu niewiele pomaga. Ten lekarz, co mu przepisał lekarstwa, też jest stary.

Oczy siostry robią się okrągłe ze zdziwienia. – Stary?

– Przecież wiesz. Z tej przychodni po jakimś czasie uciekają wszyscy młodzi lekarze. Kiedy po reformie można było wybierać lekarza, to rodzice zapisali się do jedynego doświadczonego. No i tym jedynym doświadczonym okazał się właśnie on.

– To dobrze. – Siostra łagodnie zgadza się ze wszystkim. Ma właściwe podejście do życia. Przyjmuje wszystko za dobrą monetę i właściwie niczym się nie denerwuje. – Zjesz coś?

– Mogę.

– Herbata jak zwykle zielona? – Siostra uśmiecha się wyrozumiale. – W dalszym ciągu nic innego nie pijesz?

– Nie przesadzaj. Trochę alkoholu też.

– Mam czerwone wino.

– Dobrze. – Siadam przy parapecie zamontowanym w otworze w ścianie, imitującym stół. Siostra stawia czajnik z herbatą, półmisek z kanapkami i napełnia kieliszki. – Nie wiem co robić – mówię.

– Nie martw się, braciszku. Za bardzo się denerwujesz. To nic poważnego. Dziadek ma już osiemdziesiąt osiem lat i ma prawo zapominać. Ja też zapominam.

– Ale nie myli ci się przeznaczenie przedmiotów. Wiesz, on…

– Słyszałam.

– No właśnie.

Na parapet wskakuje kot. Łazi między talerzami i wącha wino. – Rudy, idź stąd! – Siostra usiłuje odgonić go, ale on podbiega do niej i ociera się o jej rękę. – Popatrz, jaki jest uparty i mądry. Kiedy wracam do domu, to zachowuje się jak pies. Czeka na mnie przy drzwiach, zagląda do toreb z zakupami.

– Może jeszcze szczeka?

Siostra uśmiecha się i gładzi pręgowane futerko.

– Muszę ojca wysłać na badania – mówię.

W tramwaju jest tłok. Ludzie, ubrani w szare kurtki i płaszcze, pocą się i śmierdzą.

– Duszno tu – zauważam.

– Zawsze tak jest o tej porze dnia i roku – stwierdza Halina. – Dlaczego ci ludzie nie używają dezodorantów?

Pytanie retoryczne. Odsuwam się nieco na bok i robię miejsce energicznie przepychającej się staruszce. – Patrz, po ulicy ledwo chodzi, a tutaj zaciekle walczy o miejsce. – Staruszka zawisa nad młodą dziewczyną, oglądającą z ogromnym zainteresowaniem to, co się dzieje za brudnymi szybami. Zastanawiam się, czy gdybym był na jej miejscu, wstałbym i powiedział staruszce: „proszę, niech pani usiądzie”. Nie jestem tego pewien. Gdy człowiek dorwie się w końcu do siedzącego miejsca w tramwaju, czy w autobusie, zaczyna odczuwać coś w rodzaju atawistycznego poczucia własności. Walczyłby do końca o ten skrawek plastiku czy dermy.

– To jakie mamy plany? – pytam.

– Przecież mówiłam ci.

– Mówiłaś, ale nie bardzo pamiętam.

Halina patrzy na mnie z odrobiną zniecierpliwienia. – Nie słuchasz mnie, gdy do ciebie mówię. Najpierw pójdziemy do apteki, a potem pojedziemy do mojej mamy. Muszę jej zanieść lekarstwa.

Może jej nie słucham, a może to coś innego…

Tramwaj wypluwa nas na Centralnym. Jest już ciemno. Na ulicach ruch. Wszyscy jak w amoku pędzą przed siebie, zatrzymują się przed wystawami, znikają w sklepach. Brniemy w tłumie, mijając również i tych, którzy stojąc pod ścianami, usiłują wykrzesać z przechodzących postaci odruch miłosierdzia.

W aptece umiarkowanie tłoczno.

– Stań w jednej kolejce, a ja stanę w drugiej – mówię.

Posuwam się do przodu, przeglądając reklamy lekarstw. Dużo jest tego tutaj. Leczą wszystko. Wystarczy przyjść, wysupłać pieniądze i… tylko przed użyciem przeczytać ulotkę.

Halina dociera do okienka pierwsza.

Kiedy opuszczam miejsce w swojej kolejce, dostrzegam niewielki skrawek papieru, wciśnięty między kolorowe foldery. To dziwne, że zauważam właśnie to.

Gdy odwiedzam moich rodziców, mam mieszane uczucia. W ich mieszkaniu kumuluje się wszystko, co się składa na chorobę i starość. Boję się tego. Także i teraz, stojąc przed bramą, oddycham głęboko, zanim dwukrotnie nacisnę przycisk domofonu.

Słyszę, jak ktoś podnosi słuchawkę, bez słowa oddzwania i mocuje się z nią, zanim z powrotem odwiesi.

Wchodzę na piętro. W otwartych drzwiach stoi ojciec. – Ach, to ty – cieszy się.

Z głębi mieszkania dobiega głos matki: – Kto to przyszedł?

– Krzysio!

– Kto?

Otwarty na cały regulator telewizor zagłusza wszystko. Widzę matkę, siedząca na niewygodnym krześle i usiłującą dostrzec, co się dzieje w przedpokoju. Ojciec ma niewyraźną minę.

– Cześć, tato – mówię i krzyczę do matki: – To ja!

– Widzę. Dobrze, że przyszedłeś.

– Co się dzieje?– pytam ojca.

– A, jak zwykle… – Ojciec macha ręką i uparcie stara się zdjąć ze mnie kurtkę

– Sam zdejmę, tato.

– Kapcie masz?

– Przecież są u was na stałe. Zostawiam je w szafie.

– Ach tak. – Ojciec wyjmuje kapcie i z trudem pochyla się, kładąc je przede mną na chodniku.

– Tato, zostaw!

Spogląda na mnie oczami skarconego dziecka. Całuję go na powitanie. Ocieram się o jego wychudłą twarz, delikatnie klepię po lekko pochylonych plecach i czuję ukłucie w sercu.

– Dziękuję – mruczy bez związku.

W pokoju matka ogląda telewizję.

– Dzień dobry, mamo – mówię i usiłuje pocałować ją w policzek.

– Nie całuj, boję się infekcji

Muskam więc ją ostrożnie po dłoni. – Jak się czujesz?

– Bardzo dobrze – odpowiada. To „bardzo dobrze” brzmi jakby zaraz miała umrzeć.

– Cieszę się – rzucam złośliwie.

– Co mówisz?

– Mówię, że ładnie wyglądasz.

– Nic nie słyszę. Ten telewizor wszystko zagłusza. Ojciec zawsze nastawia go tak głośno. Kaziu! Ścisz ten telewizor! Kaziu!

Ojciec wpada do pokoju i rozgląda się nieprzytomnie.

– Daj mu spokój, mamo – mówię. – Sam to zrobię.

– O co chodzi? – pyta ojciec.

– O, znowu nie wie o co chodzi. Ja już nie mam do niego siły. – Matka z grymasem bólu poprawia się na krześle.

– Zaraz, co ja miałem zrobić? – Ojciec podchodzi do kredensu, potem do szafy.

– Miałeś dać mi herbatę – wymyślam na poczekaniu.

– No właśnie, herbatę.

– Daj mu herbatę – wtrąca matka. – I coś do jedzenia.

– Nie jestem głodny, mamo.

– Mam bitki w sosie i kapustę

– Przecież wiesz, mamo, że nie jem mięsa.

– Jak wy się odżywiacie… – Matka krzywi się z niesmakiem. – Kaziu, daj mu chociaż trochę ciasta.

Ojciec, nie reagując, wyciąga z szuflady serwetę. Rozkłada ją na stole. Patrzę na jego niezdarne, zreumatyzowane palce. – Tato, tylko herbatę i ciasto.

– Dobrze, zaraz ci dam – odpowiada niecierpliwie.

– Pomóc ci?

– Nie, nie.

Pozwalam mu iść do kuchni, bo wiem, że sobie z tym poradzi. Przecież musi coś robić, żeby jakoś funkcjonować. Zastanawiam się, jak mam mu powiedzieć o czym postanowiłem.

Odczekuję, aż ojciec mozolnie poustawia na stole wszystko to, co kolejno poprzynosił i zaczynam: – Wiesz, tato, że ostatnio masz trudności z pamięcią?

– Ja? Doskonale wszystko pamiętam.

– To tylko mu się tak wydaje – wtrąca matka. – O wszystkim zapomina. Trzeba mu sto razy powtarzać jedno i to samo.

– Nieprawda – oponuje ojciec.

– Dajcie spokój. Nie kłóćcie się. Tato, posłuchaj, bez względu na to, co myślisz o swojej pamięci, powinniśmy ją sprawdzić.

– Jak ją sprawdzić?

– Znalazłem w aptece informację o bezpłatnych badaniach osób w twoim wieku. Uważam, że należy z tej okazji skorzystać.

– Zastanowię się – stwierdza ojciec.

Stoję na przystanku niedaleko Placu Zamkowego i nerwowo patrzę na zegarek.

– Która godzina?– słyszę.

– Dochodzi dziesiąta.

– Dziękuję. – Uprzejmy przechodzeń uśmiecha się i uśmiech ten na tyle mnie rozprasza, że nie zauważam ojca, wychodzącego z autobusu.

– Długo czekasz? – pyta.

– Cześć, tato, niecałe pięć minut.

Nie przyznaję się, że przyszedłem tu już pół godziny temu. Ojciec ma na sobie swoją ulubioną koszulę, kurtkę i ciemne okulary.– Dobrze wyglądasz – zauważam.

– Staram się

– Nie ubrałeś się za ciepło? Spocisz się.

– W razie czego zdejmę kurtkę.

Chyba dzisiaj jest w formie. Nie szuka słów. Reaguje sprawnie i szybko. Przez chwilę mam wątpliwości, czy rzeczywiście potrzebne mu są te badania. – Gdzie to jest? – pyta.

– Tutaj zaraz, na Miodowej.

– To musimy przejść przez ulicę.

Znowu właściwa reakcja.

Biorę go pod rękę i przeprowadzam na drugą stronę. Idzie drobnym krokiem, szurając, pochylony lekko do przodu. Kiedy wchodzimy na chodnik, z ulgą uwalnia się z mojego uchwytu. Potem przystaje i nerwowo grzebie w przewieszonej przez ramię torbie.

– Czego szukasz?

– Szukam… no wiesz… tego do ucha.

– Aparatu?

– Tak.

– Zawsze chowasz go do tej kieszonki, zamykanej na zamek błyskawiczny.

– Aha. – Wyjmuje małe pudełeczko, otwiera je, sprawdza, czy aparat jest w środku, zamyka i chowa z powrotem. – Bo wiesz, bez tego nie będę słyszał, kiedy będą mnie o coś pytać.

– Tato, pamiętaj, że aparat trzymasz w tej właśnie kieszonce. No, chodź, bo się spóźnimy.

Na drugim piętrze zabytkowej kamienicy kłębi się tłum.

– Czy wszyscy tutaj czekają na badania? – pytam.

Oparty o ścianę człowiek spogląda na mnie uważnie:

– Chyba wszyscy, ale połowa zrezygnuje, bo nie będzie im się chciało czekać. Pan też chce się przebadać?

– Nie. Jestem z ojcem..

– Niech pan wejdzie do korytarza i zobaczy, co się tam dzieje.

– To tutaj? – dopytuje się ojciec.

– Tutaj.

– Ale gorąco, nie ma czym oddychać. – Lepkie, wilgotne powietrze przykleja koszulę do ciała. – Krzysiu, idziemy stąd. Mnie nie są potrzebne żadne badania. Ja dobrze się czuję.

– To nie oto chodzi, tato, czy się dobrze czujesz.

– A o co chodzi?

– Będą sprawdzać, jaką masz pamięć.

– Ja mam dobrą pamięć.

– Dobrze, dobrze, tato. – Wciągam go w głąb korytarza i grzęznę w tłumie oczekujących. Wzdłuż jednej ze ścian ciasno poustawiane krzesła. Przepycham się w stronę drzwi na samym końcu korytarza.

– To za tymi drzwiami robią badania? – pytam siedzącą tuż przy framudze kobietę.

– Słucham ?

– Czy tam się wchodzi na badania?

– Nic nie słyszę. Taki tutaj hałas…

Ojciec szarpie mnie za rękaw: – Krzysiek, wracamy. Za dużo ludzi.

– Proszę pana – pochylam się nad elegancko ubranym, starszym panem. – Czy to tam, za tymi drzwiami przyjmują lekarze?

– Tak, to tam – odpowiada wyraźnie i z niespodziewaną werwą.

– Długo pan czeka?

– Godzinę, ale ja mam czas.

Siedzący obok człowiek nerwowo składa gazetę i gwałtownie wstaje – Kto ma czas, ten ma. Ja muszę iść.

– Idzie pan ? – pytam.

– Idę. Nic się nie stanie, jak przyjdę innym razem. Nie jestem głupkiem, jeszcze coś niecoś rozumiem. Jak pan chce, niech pan zajmie moje miejsce.

– Siadaj. – Popycham ojca na zwolnione krzesło.

Nie czekamy długo. Asystuję ojcu przy rutynowych badaniach u psychologa i u neurologa, a kiedy z ulgą wychodzimy na ulicę, ojciec pyta: – Co mam powiedzieć mamie?

– Powiedz, że musimy jeszcze pójść na tomografię komputerową twojego mózgu.

– Na co?

– Muszą prześwietlić ci głowę, żeby wydać ostateczną diagnozę.

Ojciec przystaje i zastanawia się. – To znaczy, że nie wszystko jest dobrze – stwierdza ze smutkiem. – Ja czułem, że nie poszło dobrze. Bo wiesz, oni mi zadawali takie, no… pytania. Denerwowałem się.

– Wiem, przecież byłem tam z tobą.

Pomagam mu wsiąść do nadjeżdżającego autobusu i cieszę się, że może jeszcze sam trafić do domu.

– Zjedz jeszcze trochę – prosi Grażyna.

Wybieram karpia po żydowsku.

– Tak mało?

– Dziękuję. Zjadłem już kawałek. Naprawdę doskonały. Gdzie go kupujesz?

– Niedaleko jest koszerna restauracja. Można zamówić porcje na wynos. Kupujemy tam od czasu do czasu właśnie tego karpia i jeszcze parę innych rzeczy. Spróbuj jeszcze tego twarożku i tej sałatki.

– To też tam kupiłaś?

– No wiesz, zrobiłam sama. – Grażyna wygląda na urażoną, ale wiem, że udaje.

– Przygotowałaś tyle jedzenia, a my wpadliśmy przecież tylko po to, żeby was zobaczyć i trochę porozmawiać – mówię.

– Ta moja zawsze tak robi – gdera Andrzej.

Grażyna spogląda na niego z wyrzutem: – Andrzejku, mógłbyś chociaż teraz powstrzymać się.

– Dobrze, dobrze – burczy pozornie szorstko Andrzej. – Krzysiu, napijemy się jeszcze trochę tej nalewki?

– Nie widzę przeszkód. Nalewka doskonała.

– Ja już dziękuję. – Halina zakrywa swój kieliszek ale Andrzej delikatnie odsuwa jej rękę.

– Halinko, na pewno ci nie zaszkodzi. Sam robiłem tę nalewkę.

– On tak mówi, że sam robił. – Grażyna podsuwa mu swój kieliszek. – A kto ci pomagał, jeśli nie ja?

Andrzej rozlewa rubinowy płyn, prowokacyjnie pomijając Grażynę.

– Daj i Grażynie – mówię. – Niedobrze, jak dziewczyny są za trzeźwe.

– Robię to tylko dla ciebie – mamrocze Andrzej. – Gdyby mogła, wypiłaby całą butelkę.

Grażyna spogląda na mnie z wdzięcznością i proponuje: – No to wypijmy za nasze zdrowie.

Czuję przyjemne, rozleniwiające ciepło. Mam nadzieję, że chociaż trochę rozluźnię się i przestanę myśleć o tym wszystkim, co czai się poza tym pomieszczeniem.

– A co z rodzicami? – pyta nieopatrznie Grażyna.

– Z matką gorzej. Chyba trzeba będzie zawieść ją do szpitala.

– A ojciec?

– Byłem z nim na badaniach. Mówiłem ci o tym.

– Mówiłeś, że wybierasz się na tomografię.

– No tak. Z Miodowej skierowali go na Sobieskiego, na tomografię komputerową mózgu.

– Podejrzewają go o Alzheimera?

– Niestety, tak.

– I co?

– Byliśmy tam. Pielęgniarka dziwiła się, że ojciec tak świetnie się trzyma, jak na swoje lata.

– No widzisz.

– Ale to słaba pociecha. Rzeczywiście, jest w dobrej kondycji fizycznej, jednak jeśli chodzi o resztę…

– Może to nie Alzheimer – usiłuje pocieszać mnie Andrzej. – W jego wieku, to może być zwykła demencja.

– Gdyby tak było, to po badaniach psychologicznych i neurologicznych nie skierowaliby go na tomografię.

– No wiesz, trzeba wziąć pod uwagę wszystkie możliwości…

– Czy są już wyniki? – pyta Grażyna.

– Mam je odebrać za kilka dni i potem pójść z ojcem na Hożą.

– To tutaj – mówię do ojca i naciskam klamkę.

W niewielkim zaułku przy ulicy Hożej jest już ciemno. Przyćmiony blask okolicznych latarni wygrzebuje z mroku tabliczkę, umieszczoną obok drzwi: „Polskie Stowarzyszenie Pomocy Osobom z Chorobą Alzheimera”. Wewnątrz, w przyciasnym przedpokoju czeka kilka osób. Z przyległej pakamery wystawiam dodatkowe krzesło.

– Siadaj, tato.

Ojciec zdejmuje kurtkę i podaje mi ją.

– Czy państwo wszyscy czekają na konsultację z panią doktor? – pytam.

– Ja czekam – odzywa się starszy człowiek. – Ale właściwie nie wiem, po co.

– Jak to, nie wiesz. Przecież mają ci powiedzieć, na co jesteś chory. – W głosie stojącej obok kobiety słychać zniecierpliwienie. – Ja już nie mam do ciebie siły.

– Sama jesteś chora. Tracimy tylko czas.

Zawieszam kurtkę na jedynym wolnym kołku na wieszaku. – Kto jest ostatni?

– O, ta pani. Tam…

– My jesteśmy ostatni – potwierdza starannie ubrana kobieta ze zmęczonym wyrazem twarzy. – Ja z matką… Mamo, zdejmij płaszcz. Zgrzejesz się i zaziębisz. – Odpowiada jej uparte spojrzenie szarych oczu i energiczne kręcenie głową. Kobieta bezradnie rozkłada ręce. – Tak jest zawsze – mówi.

Przez duże, wewnętrzne okno widać sąsiednie pomieszczenie, a w nim dwa biurka. Za jednym z nich siedzi ta sama doktor, która badała ojca na Miodowej. Na parapecie leżą biuletyny Polskiego Stowarzyszenia Pomocy Osobom z Chorobą Alzheimera. Ojciec przez chwilę siedzi bezczynnie, a potem sięga po jeden z nich.

Co jakiś czas do pokoju wchodzi kolejna para: osoba chora i jej opiekun. Czuję się, jakbym czekał na wyrok, który mimo że nie dotyczy bezpośrednio mnie, może mieć wpływ na całą moją przyszłość. Spoglądam na ojca, pogrążonego w studiowaniu biuletynu. Mocne szkła w grubej oprawce, skupiony wyraz twarzy. Ogarnia mnie silne wzruszenie. Nie mogę się opanować. Czuję napływające łzy.

Kiedy nadchodzi nasza kolej, oczy mam już suche. No, może niezupełnie, bo pani doktor obrzuca mnie uważnym spojrzeniem.

– To są wyniki komputerowego badania mózgu. – Podaję jej kopertę.

Ojciec przechyla głowę, żeby lepiej słyszeć. Pani doktor uważnie ogląda kliszę, a potem czyta opis.

– Jaki wynik? – pytam, mając irracjonalną nadzieję, że wszystko jest w porządku.

– Zgodnie z moim przypuszczeniem, istnieje podejrzenie, że pana ojciec jest chory na TĘ chorobę – słyszę.

– Podejrzenie?

– Tak. Wszystkie symptomy na nią wskazują. Za życia chorego nie można stwierdzić na sto procent, że właśnie chodzi o TO. – Pani doktor starannie unika słowa „Alzheimer”. Podchwytuję tę konwencję:

– A kiedy można JĄ z całą pewnością potwierdzić?

– Dopiero po śmierci, poprzez badanie mózgu.

– Tak…. a jaki jest stan mojego ojca?

Ojciec wyjmuje z pudełka aparat i mozolnie wkład go do ucha.

– Wygląda to na początkowe stadium, a ściślej mówiąc, na początek pierwszego stadium. Czy pan się orientuje, na czym polega TA choroba?

– Tak. Ostatnio wiele na ten temat czytałem. Proszę powiedzieć, co teraz mamy robić?

– Proszę pana, dam teraz panu na próbę lekarstwo. W tej chwili jest to jedno z najlepszych lekarstw. Niech pan podaje je ojcu po jednej tabletce wieczorem przez czternaście dni.

– Ile to kosztuje?

– Nic. Te czternaście tabletek jest gratis, w ramach akcji, którą teraz prowadzimy.

Na kolorowym kartoniku nazwa lekarstwa, opis jego działania, fotografia uśmiechniętej starszej pary i listek tabletek w przezroczystym opakowaniu.

– Musi pan sobie zdać sprawę z tego, – mówi z naciskiem pani doktor, ściszając głos – że TEJ choroby, przy obecnym stanie wiedzy medycznej, nie można wyleczyć. Można jedynie opóźnić jej rozwój.

Nie wiem, czy nasza rozmowa w całości dociera do ojca, ale widać że stara się uważnie nas słuchać.

– Tak, zdaję sobie z tego sprawę – stwierdzam smutno.

Pani doktor patrzy na mnie ze współczuciem. Jestem jej za to wdzięczny, bo wiem, że nasz jednostkowy przypadek jest przecież dla niej wielotysięcznym.

– Proszę pana, niech pan przez te czternaście dni uważnie obserwuje reakcje ojca. Chodzi o to, żeby się zorientować, jak jego organizm toleruje to lekarstwo.

– Rozumiem.

– Gdyby wystąpiły trwałe bóle lub zawroty głowy, nudności, zakłócenia snu, proszę przerwać podawanie lekarstwa i skontaktować się za mną.

– No właśnie, jak się z panią skontaktować?

– Przyjmuję w spółdzielni i w przychodni na Wołoskiej, ale na Wołoskiej są odległe terminy.

– To przyjdę do spółdzielni za dwa tygodnie bez względu na działanie tego lekarstwa, a niezależnie od tego zapiszę ojca na Wołoską.

– Dobrze.

Pani doktor podaje mi adres spółdzielni i dla niej w tym momencie nasza sprawa zamyka się. W drzwiach stoi następna para.

Wychodzę z ojcem i zastanawiam się, co mam mu i w jaki sposób przekazać. Ojciec nagle zatrzymuje się, wyjmuje z ucha aparat i chowa do pudełeczka.

– No więc, tato… – zaczynam.

– Wiesz – przerywa mi ojciec. – Ta pani doktor, to bardzo ładna kobieta.

– Cześć, Krzysiu, co słychać?

Przez chwilę zastanawiam się, kto dzwoni. – W porządku – odpowiadam neutralnie i nagle umysł mi się rozjaśnia. – A co u ciebie, Grażynko?

– Andrzej pojechał z psem na działkę.

– A dlaczego ty zostałaś?

– Ciocia znowu źle się czuje. Miałam nagły telefon i musiałam do niej pojechać.

– Od niej dzwonisz?

– Tak. Chyba będę musiała zostać na noc.

– Masz z nią los. Współczuję ci.

– Ja naprawdę nie mam siły. Już po raz czwarty mam osiemdziesiąt lat. – Śmieje się smutno.

– No tak. Najpierw jedna ciotka, potem twoja mama a teraz jeszcze jedna ciotka…

– A na samym początku babcia.

– No właśnie – Grażyna wzdycha ciężko.

– Poczekaj – mówię. – Przycisnę ci. – Naciskam dźwignię, na którą odkłada się słuchawkę po zakończeniu rozmowy. Niektórzy twierdzą, że w ten sposób zatrzymuje się licznik, odmierzający impulsy. – No, to teraz możemy porozmawiać.

– Oprócz tego, że ciocia jest chora, to robi się nieznośna – ciągnie Grażyna. – Tak jak by miała do mnie pretensję, że za mało nią się opiekuję.

– Jak to, za mało? Przecież jest jeszcze pani Basia i ta Ukrainka…

– Ale ciocia uważa, że to ja powinnam być przy niej przez cały dzień, a nie jakieś obce osoby. Kiedy chcę wyjść, robi obrażoną minę i mówi, że gorzej się czuje. Ja wiem, że ona jest chora i że ma bóle, ale ja przecież potrzebuję trochę prywatności. Muszę pomyśleć o swoim domu, odpocząć… no i Andrzej… Jest niezadowolony, że tak często chodzę do cioci, skoro są tam już dwie kobiety do pomocy.

– No właśnie…

– Ale wiesz, gdyby nie one, to ja już w ogóle nie dałabym sobie rady.

– Tyle, że wydajesz więcej.

– Chyba niedługo pójdę z torbami. Wydałam prawie wszystkie swoje oszczędności… Poczekaj, ciocia coś chce… – Słyszę, jak odkłada na stolik słuchawkę i idzie do drugiego pokoju. A potem dobiega odgłos trudnej do zrozumienia rozmowy. Myślę, że wszystko jest jeszcze przede mną. Te moje dotychczasowe kłopoty z rodzicami, to nic w porównaniu z tym, czego dowiaduję się od innych osób. – No, już – odzywa się po dłuższej chwili. – Musiałam podać cioci środek przeciwbólowy, ale dzisiaj jest na tyle przytomna, że pytała się, z kim rozmawiam. Powiedziałam, że z tobą.

– Pamięta mnie?

– Bardzo dobrze. Prosiła, żeby ciebie ucałować.

– Dziękuję. Pozdrów ją ode mnie.

– Pozdrowię… Powiedz, co z twoim ojcem?

– Niestety stwierdzili, że są to początki Alzheimera.

– I co mu na to dali?

– To najlepsze lekarstwo, jakie w tej chwili jest u nas dostępne. Na szczęście okazało się, że dobrze je toleruje. W przyszłym tygodniu idę z nim do lecznicy po receptę na dalszą kurację.

– Ale wiesz, że ono nie leczy?

– Wiem, tylko opóźnia postęp choroby. Mam jednak nadzieję, że ojciec ze względu na swój wiek w sposób naturalny nie dożyje ostatniego, trzeciego stadium.

– To lekarstwo sporo kosztuje.

– Niestety. Zamierzam oczywiście sam za nie płacić, bo ojca emerytura z trudem starcza na dwie osoby.

– No tak, widzisz na co nam przyszło… – Grażyna wzdycha ciężko. – Ale, Krzysiu, popatrz, jaką mam sklerozę – stwierdza nagle, trochę za głośno. – Byłabym zapomniała spytać ciebie, gdzie jest ta lecznica?

– Lecznica?

– No ta, do której masz iść z ojcem. Bo wiesz, matka moich przyjaciół ma podobne objawy. Powiedziałam im, co spotkało twojego ojca. Chyba nie masz mi tego za złe?

– Ależ skąd!

– Zależy im bardzo na tym, żeby matkę poddać takim samym badaniom. Byli już u różnych lekarzy, ale nie dowiedzieli się od nich niczego konkretnego. Ta beztroska naszej służby zdrowia jest przerażająca. Stary człowiek przeznaczony jest na straty…

– A w jakim stanie jest ich matka?

– Chyba w gorszym, niż twój ojciec. Ciągle usiłuje wyjść z domu, a kiedy jej się to już uda, to nie może trafić z powrotem.

– Słuchaj Grażynko, daj swoim znajomym mój telefon. Niech zadzwonią do mnie. Lepiej będzie, jeśli osobiście im wszystko przekażę.

– Dziękuję ci. Ucałuj Halinkę.

– Halinka też cię całuje – Odkładam spoconą słuchawkę i wychodzę zaczerpnąć świeżego powietrza.

– Po co tutaj przyszliśmy? – pyta ojciec.

Siedzimy w czystym, przestronnym korytarzu na wygodnych krzesłach.

– Pani doktor ma ciebie jeszcze raz zbadać i dać lekarstwo.

– Jakie lekarstwo?

– Na pamięć.

– Na pamięć?

– Tak. To samo, które teraz brałeś na próbę.

– Aha.

Pod