Kogo kochasz?

Tytuł oryginału:

WHO DO YOU LOVE

Copyright © 2015 by Jennifer Weiner, Inc. Originally published by Atria Books, a Division of Simon & Schuster, Inc.

Copyright © 2017 for the Polish edition by Wydawnictwo Sonia Draga

Copyright © 2017 for the Polish translation by Wydawnictwo Sonia Draga

Projekt graficzny okładki: Ilona Gostyńska-Rymkiewicz

Redakcja: Magdalena Stec

Korekta: Iwona Wyrwisz, Maria Zając, Marta Chmarzyńska

ISBN: 978-83-8110-202-5

Wszelkie prawa zastrzeżone. Nieautoryzowane rozpowszechnianie całości lub fragmentu niniejszej publikacji w jakiejkolwiek postaci jest zabronione i wiąże się z sankcjami karnymi.

Książka, którą nabyłeś, jest dziełem twórcy i wydawcy. Prosimy, abyś przestrzegał praw, jakie im przysługują. Jej zawartość możesz udostępnić nieodpłatnie osobom bliskim lub osobiście znanym. Ale nie publikuj jej w internecie. Jeśli cytujesz jej fragmenty, nie zmieniaj ich treści i koniecznie zaznacz, czyje to dzieło. A kopiując ją, rób to jedynie na użytek osobisty.

Szanujmy cudzą własność i prawo!

Polska Izba Książki

Więcej o prawie autorskim na www.legalnakultura.pl

WYDAWNICTWO SONIA DRAGA Sp. z o. o.

Pl. Grunwaldzki 8-10, 40-127 Katowice

tel. 32 782 64 77, fax 32 253 77 28

e-mail:info@soniadraga.pl

www.soniadraga.pl

www.facebook.com/wydawnictwoSoniaDraga

E-wydanie 2017

Skład wersji elektronicznej:

konwersja.virtualo.pl

Dla Billa

Poślubiłem Isis wiosną, to był maj

Lecz długo nie wytrwałem przy niej

Obciąłem włosy i odjechałem w dal

W świat nieznany, gdzie jednak zbłądzić trudniej.

Bob Dylan Isis

PrologRachel2014

– Rachel?

Nie odpowiadam. Zamykam oczy i wstrzymuję oddech. Może uznają, że mnie nie ma, i pójdą sobie. Oby.

Stuk, stuk, stuk. I ponowne wołanie.

– Rachel, jesteś tam?

Okrywam się szczelniej kołdrą. Pościel jest elegancka, lniana – prezent ślubny – a z każdym praniem robi się bardziej delikatna i jedwabista. Chowam głowę pod poduszkę, zauważając przy tym, że poszewka nie jest już zbyt świeża. Zapewne ma to związek z faktem, że od trzech dni się nie myję, a łóżko opuszczam tylko na krótkie wizyty w toalecie, przy okazji których od razu uzupełniam braki płynów w organizmie, częstując się kranówką. Na szafce nocnej mam otwartą paczkę wyciągniętych z zamrażarki ciasteczek czekoladowo-miętowych, a obok drugą w zapasie. Jest wiosna, ciepła i słoneczna, ale ja pozamykałam szczelnie okna i opuściłam żaluzje. Nie chcę patrzeć na te wszystkie mamuśki ostentacyjnie prowadzące ogromne wózki ani na czterdziestoletnich facetów w drogich zamszowych butach, z zarostem przyciętym na wzór drzewek bonsai, którzy non stop tweetują, ani na turystów robiących sobie selfie przed restauracjami, w których „nic się nie marnuje” i gdzie wszystko jest zdecydowanie organiczne i bio, pozyskiwane wyłącznie od lokalnych producentów. W sypialni jest ciemno, drzwi zamknięte na klucz, córek nie ma. Leżąc w tej cudownej pościeli, która pachnie jeszcze naszymi zmieszanymi zapachami włosów, skóry i seksu zaledwie sprzed dwóch tygodni, czuję się prawie, jakbym już nie żyła.

Ponowne stukanie… i nagle – a niech to – dźwięk przekręcanego w zamku klucza. Zaciskam powieki, marszcząc twarz niczym mała dziewczynka, która wyobraża sobie, że jeśli ona kogoś nie widzi, to i ten ktoś nie zobaczy jej.

– Idź stąd – mówię.

Gość jednak, zamiast mnie posłuchać, wchodzi i siada na brzegu łóżka, po czym dotyka mojego ramienia, które jest w tej chwili tylko niekształtnym wybrzuszeniem pod kołdrą.

– Rachel – słyszę głos Brendy, najbardziej pokręconej i kłopotliwej z moich podopiecznych, z którą miałam się spotkać w miniony piątek. Przez moment się zastanawiam, skąd wzięła klucze, ale zaraz sobie przypominam, że przecież w zeszłym roku dałam je jej wnukowi Marcusowi, by podczas ferii wiosennych podlewał u mnie kwiatki i wyciągał pocztę ze skrzynki, za co zapłaciłam mu imponującą kwotę dziesięciu dolarów. Spytał wtedy nieśmiało, czy moglibyśmy pójść do sklepu z komiksami, więc wzięłam go za rękę i tam się udaliśmy.

– Przepraszam, że nie przyszłam – mamroczę.

Mój głos brzmi, jakby wydobywał się z zatkanej rury odpływowej. Odchrząkuję. Boli. Wszystko mnie boli.

– Nie ma sprawy – odpowiada Brenda.

Ściska moje ramię i wstaje. Słyszę, że zaczyna się krzątać. Podnosi żaluzje i otwiera okno, natychmiast czuję na ręce gęsią skórkę. Unoszę jedną powiekę. Brenda trzyma biały plastikowy kosz na bieliznę, który szybko wypełnia, zbierając z podłogi moje ubrania. W kącie stoi miotła, mop oraz wiadro ze środkami czystości: płyn do szyb, do podłogi, mleczko do drewna i cudowny środek na wszelkie zabrudzenia – kto wie, może poradzi sobie z tą plamą na ścianie, pozostałą po moim rzucie wazonem. Wazonem z tulipanami i zielonkawą wodą.

Zamykam oczy, po czym je otwieram, czując ostry sosnowy zapach. Patrzę oniemiała, jak Brenda najpierw zamiata, a potem zanurza w wiadrze mop, wyciska go i zaczyna myć moje podłogi.

– No coś ty? – chrypię. – Naprawdę nie musisz…

– Nie robię tego dla ciebie, tylko dla siebie – wyjaśnia Brenda.

Stoi ze spuszczoną głową, brązowe włosy związała w kucyk. Okazuje się, że jednak posiada bluzkę bez ogromnego dekoltu, spodnie, które nie są nieprzyzwoicie obcisłe, i buty bez burdelowej szpili i bez, dzięki Bogu, złotej rybki unieruchomionej w dziesięciu centymetrach pleksi.

Brenda wyciera. Odkurza. Szoruje ścianę, aż jest tak gładka i lśniąca, jak w dniu przeprowadzki. Przez okno wpadają odgłosy mojej dzielnicy.

– Na stronie pisali Power Vinyasa, ale nawet się nie spociłam – dochodzi mnie pierwszy głos.

– Masz zasięg? – pyta drugi.

I wreszcie trzeci, najgłośniejszy:

– Sebastian! Brzydki pies!

Chłonę zapach wiosny w mieście: gorący tłuszcz z niedawno otwartej cukierni z domowymi pączkami, świeża trawa, błotniste kałuże i niuch psiego gówna, bez wątpienia niegrzecznego Sebastiana. Słyszę też płacz dziecka, uspokajające słowa matki oraz hałaśliwą grupkę młodzieży, zapewne w drodze na siłownię czy rundkę parkuru albo z nich powracającą. Ta dzielnica to obciach, myślę sobie. Mieszkam przy ulicy Banalnej, przy alei Przewidywalnej. A co gorsza sama jestem jednym wielkim banałem – czterdziestka na karku, brzuszek, którego nadal nie udało mi się zrzucić po ciąży, w formie trzęsącej się, sflaczałej oponki, zmarszczki, siwe odrosty i biust, który wygląda dobrze tylko odpowiednio podtrzymany. Mogliby zamieścić moje zdjęcie w Wikipedii. Podpis: „Porzucona Żona, Brooklyn 2014”.

Brenda bardzo delikatnie mnie podnosi i prowadzi do fotela w rogu sypialni – kupionego na pchlim targu, obicie w jasnożółty wzorek – w którym siadywałam, karmiąc moje dziewczynki, czytając książki i pisząc sprawozdania. Spoglądam, jak zręcznie ściąga poszewki, jednym szybkim uderzeniem przez kolano strzepuje poduszki i odkłada je na miejsce. Pomieszczenie wypełnia się kurzem, miliony pyłków tańczą w smugach światła wpadającego przez zabrudzone szyby, które planowałam umyć.

Podkurczam nogi na fotelu i obejmuję je rękami, zwijając się w kulkę.

– Dlaczego to robisz?

Brenda patrzy na mnie życzliwie.

– Staram się być przydatna.

Wynosi z pokoju brudną pościel, wraca ze świeżą. Walczy z prześcieradłem z gumką, więc wstaję i jej pomagam. Potem ona idzie do łazienki i odkręca prysznic.

– Chodź – mówi.

Ściągam koszulkę i staję pod strumieniem wody, z rękami opuszczonymi wzdłuż ciała. Odchylam głowę, by poczuć ciepłe strugi na policzkach, brodzie, na powiekach. Łzy łączą się z wodą i spływają w dal. Jako mała dziewczynka wracałam ze szpitala ze sterylnymi plastrami na szwach, mama obmywała mnie gąbką, żeby ich nie zamoczyć, a potem sadzała mnie na brzegu wanny i myła mi włosy: zwilżała, wcierała szampon, spłukiwała, nakładała odżywkę i znów spłukiwała. Dotykała grubej przeplatanej różowej blizny biegnącej wzdłuż mostka, a potem delikatnie ją osuszała. „Moja piękna dziewczynka” – mówiła. „Piękna, najpiękniejsza dziewczynka na świecie”.

Pościel jest gładka i chłodna jak powierzchnia stawu, ale nie kładę się. Siadam oparta o wezgłowie i zadaję pytanie, które tyle razy słyszałam od swoich podopiecznych.

– I co ja mam teraz zrobić?

Brenda uśmiecha się ze smutkiem.

– Zacząć od nowa – odpowiada. – Jak my wszyscy.

Część ISerca półRachel1985

Urodziłam się z zepsutym sercem. Z tego powodu wciąż okazywano mi współczucie, od przedszkola do szóstej klasy, kiedy ostatecznie doszłam do wniosku, że nie chcę być znana jako ta z wrodzoną wadą serca. I skończyłam o tym opowiadać. Miałam atrezję zastawki trójdzielnej, inaczej mówiąc, zastawka między prawą komorą i przedsionkiem była wadliwie zbudowana. Krew, która powinna przepływać swobodnie z serca do płuc, u mnie kapała opornie po kropelce – jak leniwy uczniak, który zaspał i nie chce mu się pobiec na przystanek. Nieciekawa sytuacja, jeśli ktoś chce, jak to się mówi, przeżyć.

Zdiagnozowano mnie trzydzieści sześć godzin po narodzinach, kiedy to wyświadczyłam medykom przysługę i zsiniałam do koloru śliwki. W miejscowym szpitalu nie bardzo umieli się w tym połapać, wiedzieli jedynie, że sami nie dadzą rady, więc przetransportowano mnie helikopterem do szpitala dziecięcego w Miami, gdzie przeprowadzono operację Blalocka-Taussig, by krew mogła płynąć bez przeszkód.

Przerażeni rodzice zabrali mnie do domu wraz z butlą tlenową i instrukcjami, co robić, gdybym znów zaczęła sinieć lub tracić oddech. Przez pierwszy rok spałam w przenośnym łóżeczku tuż przy łóżku rodziców, od strony mamy, z jej ręką na moim sercu. Na zdjęciach widać pływającą w zbyt obszernych śpioszkach pomarszczoną rodzynkę bez kawałka pulchnego ciałka, za które można by złapać, jak u normalnych dzieci. „Niski przyrost wagi”– pisali lekarze w kartotece, a mama traktowała to jak piątkowa uczennica po raz pierwszy dostająca jedynkę, jakby to ona nie potrafiła mnie wykarmić, kiedy tak naprawdę to ja nie umiałam rosnąć. Zanim się urodziłam, pracowała w bibliotece, tylko na pół etatu, bo na świecie był już mój brat, ale kochała tę pracę. Ze względu na moją chorobę zrezygnowała i postanowiła poświęcić się opiece nade mną.

– Dodawaliśmy ci do jedzenia oliwę – opowiadała, kiedy byłam nastolatką i zaczynałam kolejną dietę z cyklu „zrzuć trzy kilogramy w weekend”, czyli wyłącznie grejpfruty i ogórki.

Podawała mi ryż na mleku z masłem, smarowała nim chleb i krakersy, piłam mleczne shaki, podczas gdy moi rówieśnicy dostawali po prostu mleko. Mimo to minęły całe lata, zanim w końcu osiągnęłam wagę i wzrost mieszczące się na siatce centylowej właściwej dla mojego wieku, i również całe lata, zanim pozwolono mi spać we własnym pokoju, gdzie i tak co najmniej raz w tygodniu budziłam się, czując na sercu dłoń mamy i widząc nad sobą jej wykrzywioną strachem twarz, na której po chwili malowała się ulga, kiedy okazywało się, że wciąż jednak oddycham, a serce pracuje, czyli jednym słowem – żyję.

– Myśleliśmy, że cię stracimy – powtarzała bez końca.

I trudno ją winić. Oprócz przejścia tych wszystkich operacji, bardzo zresztą ryzykownych, w wieku sześciu lat zachorowałam na zapalenie opłucnej, co spowodowało, że mocno spadła mi saturacja. Pojechaliśmy do mojego kardiologa, ten natychmiast skierował nas do szpitala, gdzie od razu wykonano zabieg zwężający żyły, które stały się zbyt duże, bo chciały zwyczajnie pomóc organizmowi jakoś poradzić sobie z wadliwą zastawką. Następnego dnia zostałam wypisana, choć mama mówiła, że błagała lekarzy, bym mogła zostać dłużej, że ona nie przeżyje, jak znów zacznę sinieć. Do siódmego roku życia byłam hospitalizowana sześć razy – raz po zapaleniu opłucnej, raz z powodu zapalenia płuc, cztery razy na cewnikowanie serca, by lekarze mogli ocenić stan wszczepionego graftu.

Gdy miałam osiem lat, pojechałam znów do szpitala w Miami, tym razem na operację na otwartym sercu, która nosiła nazwę procedury hemi-Fontana i miała zastąpić mój graft. Trzymali mnie w szpitalu cały miesiąc. Mama strasznie się bała tej operacji, i tego, że znów otworzą mi klatkę piersiową i wystawią moje biedne serce na widok publiczny. Już trzy miesiące przed operacją co piątek wlokła mnie do synagogi i kiedy rabin pytał, czy ktoś potrzebuje Mi Szeberach, specjalnej modlitwy o uzdrowienie, szła ze mną pod bimę, ołtarz przed Torą, żeby rabin mógł położyć dłonie na moich ramionach i się modlić. Nie powiedziałam mamie, że tak naprawdę nie mogłam się już doczekać tego szpitala. Kiedy będzie po wszystkim, może przestanie się wreszcie martwić, a ja będę mogła w piątek pooglądać telewizję.

Jedyna rzecz, jaką pamiętam z tej operacji, to pan doktor Bob, anestezjolog, który kazał mi liczyć od dziesięciu w dół.

– Dziesięć… dziewięć… osiem… – powiedziałam, a potem obudziłam się w sali pooperacyjnej. Mama siedziała przy łóżku i płakała.

Przez pierwszych kilka dni leżałam pod respiratorem. Mama trzymała mnie za rękę i nie chciała puścić, drugą ręką jedząc lunch składający się z kanapek i jabłka i wciąż do mnie mówiąc. Tata przychodził po pracy, za każdym razem przynosił pluszaka – żółtą puszystą kaczuszkę, misia albo różowego króliczka o jedwabnych, obciągniętych futerkiem uszkach. Zawsze wkładał mi go pod pachę i całował mnie w czoło.

– Nasza córka to wojowniczka – mówił do mamy, podając jej chusteczki i klepiąc po plecach. Potem siadał w rogu i czytał czasopisma, a mama mnie czesała, poprawiała szpitalną koszulę i płakała, kiedy myślała, że śpię.

– Moja mama numer jeden – mawiałam, a ona posyłała mi dzielny, drżący uśmiech. Całe dnie, a nawet kilka nocy spędziłam na wymyślaniu właściwych słów, które by ją ukoiły, a jednocześnie były prawdą. „Obiecuję, że nie umrę” wydawało się oczywiste… Ale nie byłam przekonana, czy mogę to obiecać, poza tym chyba nie chciałaby wiedzieć, że brałam pod uwagę śmierć. Została więc „mama numer jeden”, co uwieczniłam też na kubku, który dałam jej na urodziny.

Koło ósmej wieczorem w końcu wychodzili. Mama pochylała nade mną bladą, piegowatą twarz, by mnie pocałować. Włosy, zazwyczaj wyprostowane i starannie ułożone, związywała wtedy w byle jaki kucyk. Tata wyprowadzał ją z sali, kładąc swoją silną dłoń między jej łopatki i delikatnie masując. Czasami opierała głowę na jego ramieniu. Czasami słyszałam, jak szeptał jej do ucha „kocham cię”.

Drugi tydzień po operacji nadal leżałam w łóżku, żywili mnie dojelitowo przez rurkę, a z serca wystawały mi różne sączki i dreny.

– Świetnie wyglądasz! – stwierdziła Alice, moja szpitalna przyjaciółka, zaglądając do mnie, mimo że nie powinna chyba opuszczać swojej sali. Kiedy przyjechałam do szpitala, na jej drzwiach był wielki napis: obowiązek zakładania maski i mycia rąk. Słyszałam też, jak pielęgniarki krzyczały na nią za wychodzenie.

Alice miała dwanaście lat, czyli chodziła do szóstej klasa, ale była tak niska, że niewiele różniłyśmy się wzrostem. Jako dziecko przeszła białaczkę i to wpłynęło na jej rozwój – już nigdy miała nie urosnąć, nawet jako dorosła.

– Oczywiście, o ile w ogóle dożyję do tego czasu – mawiała.

Przez jakiś czas lekarze sądzili, że jest wyleczona – przeżyła graniczne pięć lat bez nawrotu. Niestety, w wieku dziesięciu lat znów zachorowała. Zdążyła jednak zaznać sporo normalnego świata, więc opowiedziała mi o boisku, gdzie jeździła na rolkach, a gdzie rodzice nie pozwalali mi chodzić, i o filmach, na które wpuszczają tylko z dorosłymi, i co zadają do domu w szóstej klasie. Całowała się z dwoma chłopakami, gdy grali w butelkę na urodzinach koleżanki, i widziała Flashdance, na który moi rodzice powiedzieli „nie ma mowy”. Nie chcieli mi nawet kupić ścieżki dźwiękowej. Dopiero uprosiłam babcię, żeby podarowała mi kasetę jako prezent urodzinowy.

W trzecim tygodniu lekarze orzekli, że wszystko idzie dobrze i mogę jeść normalne jedzenie. Łzy mamy nie ciekły już potokami, tylko delikatnie kapały. Przestała związywać włosy gumką i ułożyła je w loki, a potem uczesała także mnie. Zrzuciła T-shirty i dżinsy, wracając do swojego zwykłego stroju – odprasowanych bawełnianych koszulowych bluzek i lnianych spodni z cieniutkim paskiem, mnie natomiast pozwolono zamienić szpitalną koszulę związaną z tyłu jedynie sznurkiem na normalną piżamę. Grałyśmy w boggle i warcaby, a kiedy wychodziła na korytarz, by przyciszonym głosem konferować z pielęgniarkami i lekarzami, pozwalała mi się malować swoimi kosmetykami.

Tata nadal przychodził wieczorem. Teraz przynosił rzeczy, które dałyby mi jakieś zajęcie – puzzle, walkmana z nowymi nagraniami, na przykład Wham!, Madonny czy Whitney Houston. Gdy rodziców nie było, zabierałam prezenty do Alice. Myłam ręce, zakładałam maseczkę i siedziałyśmy na jej łóżku, słuchając muzyki, jedna słuchawka w jej uchu, druga w moim.

– Zdejmij to – mówiła, wskazując maseczkę. – Przecież i tak mi nie pomoże.

Alice była w stanie terminalnym.

– To znaczy, że umrę – powiedziała mi pierwszego dnia, gdy wstałam z łóżka. Siedziałyśmy wtedy na kanapie w pokoju zabaw. Był wrzesień, piękny, słoneczny i ciepły dzień na Florydzie, patrzyłyśmy z okna na palmy, dochodził nas dźwięk koszenia trawnika. Obok przebiegł pięciolatek, którego przyjęto na przeszczep nerki – udawał strażaka. Dziewczynka z łysą głową czytała z mamą Kota Prota. – Nie mówią tego przy mnie. Ale ja wiem.

Byłam ciekawa, czy się boi, ale nie chciałam jej urazić.

– Czy to boli? – zapytałam więc tylko.

Wskazała na kroplówkę.

– Dają mi leki.

Skinęłam głową. Po ostatniej operacji miałam taki przycisk, którego mogłam użyć w razie bólu.

Alice spuściła wzrok i poprawiła chustę, żebym nie widziała jej twarzy.

– Myślę, że może potem, na końcu, będzie mocno bolało.

Po czym podniosła głowę, zarzucając na plecy jeden ze zwisających końców chusty.

– Elegancko?

– Bardzo.

Alice nosiła bandany lub chusty z frędzlami, wzorzyste, w pięknych kolorach turkusu, różu i złota. Raz, gdy przechodziłam obok jej sali, siedziała na łóżku po turecku, a bandana leżała obok. Widziałam jej gołą głowę, pokrywał ją tylko delikatny jasny meszek, pod którym widoczne były liczne różowe blizny. Po tamtej rozmowie miałam straszny koszmar. Alice zmieniła się w kota i usiadła na mojej piersi, potem zatkała mi łapami nos, a kiedy otworzyłam usta, wdmuchnęła w nie swoją chorobę, tak żeby ona znów była zdrowa, a ja chora na raka. „Będzie strasznie bolało” – syknął kot-Alice. Obudziłam się cała mokra. Serce tak mi biło, że aż się przestraszyłam.

– Czy Alice wyzdrowieje? – zapytałam Sandrę, moją ulubioną pielęgniarkę. Jej ruchy były pewne i jednocześnie delikatne, kiedy wbijała igłę czy zakładała wenflon. „Podano lunch, jaśnie pani!” – wołała zawsze, stawiając tacę z jedzeniem, i podnosiła pokrywki, jakby pod spodem kryły się superfrykasy, nawet gdy przyjmowałam jedynie płyny i galaretki. Na sąsiednim łóżku, kiedy stało puste, urządzała zabawną wystawkę z moich licznych pluszaków, z króliczkiem i jego wielkimi uszami panoszącymi się na poduszce oraz małpką zwisającą na ogonie ze stojaka z kroplówką.

Sandra pokręciła głową, jakby wytrząsała wodę z uszu.

– Nie wolno nam udzielać informacji o innych pacjentach.

Potem się uśmiechnęła, dając do zrozumienia, że nie chce sprawić mi przykrości. Mówiła z uroczym akcentem, bo jej rodzice pochodzili z Kuby, więc najpierw uczyła się hiszpańskiego. Miała ciemne, lśniące włosy, wesołe brązowe oczy i używała słodkich, kwiatowych perfum. Zawsze gdy znajdowała się w pobliżu, mocno wdychałam powietrze, starając się zatrzymać ten zapach w nosie i zagłuszyć smrodek szpitala, tych wszystkich płynów do mycia podłóg, rosołków i moczu.

– Mam nadzieję, że wyzdrowieje. Jest moją przyjaciółką.

Sandra nie odpowiedziała, ale zacisnęła usta i gwałtownie odwróciła głowę, aż podskoczył jej kucyk. Tak oto, uczyłam się z obserwacji, dorośli mówili prawdę: nie słowami, ale całym swoim zachowaniem. Następnego wieczoru, po kolacji, kiedy przemierzałam korytarz tam i z powrotem, czyli wykonując jedyne dozwolone mi ćwiczenie fizyczne, widziałam, jak pani w spódnicy i butach na obcasach, nie w fartuchu lekarskim i chodakach, rozmawia cicho przed drzwiami sali Alice z jej rodzicami. Nie zauważyłam nazwiska na plakietce, ale przeczytałam: hospicjum. Nie znałam takiego słowa, może coś źle zapisali. Mama Alice była blada, nic nie mówiła, ale tata płakał, strasznie szlochał, aż drżały mu ramiona. Chował twarz w dłoniach. Szybko stamtąd odeszłam, ciągnąc za sobą stelaż z kroplówką. Przyzwyczaiłam się już do płaczących mam – a przynajmniej do mojej – ale widok płaczącego taty mnie przestraszył. Mój tata był duży i silny. Nie potrafiłam wyobrazić sobie, że płacze, i nie wiem, co bym zrobiła, gdyby tak się stało.

W czwartym tygodniu czułam się już dość dobrze, ale Alice prawie cały czas spała. Szpital zaczynał mnie nużyć, coraz bardziej powszedniał. Mama przychodziła co rano, z ożywieniem poprawiając koce i książki, jak również pluszaki i przylepione do ściany kartki z życzeniami powrotu do zdrowia. Siadała na łóżku i oglądałyśmy teleturniej Dobra cena. Same obstawiałyśmy i śledziłyśmy, kto zwycięża. Kiedy o wpół do szóstej podawano kolację, mama obserwowała uważnie każdą łyżkę zupy i każdy kęs krakersa, które brałam do ust, a jeśli coś mi nie smakowało, natychmiast wyciągała z torby kanapki z dżemem, pozasezonowe czereśnie i chipsy („Tylko ani słowa tacie” – szeptała, podając mi paczkę). W piątki zaciągała do szpitala mojego brata, a potem razem szli do synagogi na nabożeństwo szabatowe, tym razem by modlić się o mój powrót do zdrowia. W swoich wyjściowych spodniach i koszuli, z jarmułką w kieszeni i czystymi paznokciami, które mama skrupulatnie sprawdzała, Jonah stawał w drzwiach i kiedy tylko nie patrzyła, mamrotał do mnie „zepsuta smarkula”. Nie przeszkadzało mi to, przynajmniej on traktował mnie jak normalną młodszą siostrę.

Po kolacji znów oglądałyśmy telewizję i mama mi czytała. Dostałam wielką księgę bajek braci Grimm – ale nie wersje disnejowskie, tylko te oryginalne, w których okrutne siostry przyrodnie Kopciuszka odcinały sobie pięty, żeby zmieścić stopy w szklanym pantofelku, a na obrazkach była krew.

– Jesteś pewna, że nie będziesz miała po tym koszmarów? – dopytywała mama, a ja kręciłam głową, nie wspominając jej o śnie z Alice i nie zadając żadnych z pytań, które mnie nurtowały. Zmartwiłabym ją, zagadując o śmierć dziecka, nawet jeśli to dziecko nie było jej.

W końcu z głośnika rozlegał się głos informujący, że nadszedł koniec odwiedzin. Mama wstawała i rozciągała się, kładąc dłonie za głową i przekręcając tułów w prawo i w lewo, jej kręgosłup wydawał wtedy specyficzne, strzelające dźwięki. Poprawiała bluzkę, wyciągała puderniczkę z lusterkiem, by podmalować szminką usta i sprawdzić, czy ma czyste zęby.

– Bądź grzeczna – dodawała na odchodnym. Rozlegał się stukot jej obcasów i już po chwili w pokoju pozostawał jedynie słodki zapach Giorgio.

Wtedy szłam do Alice. Czuła się nie najgorzej.

– Sarah upiekła ciasteczka – informowała, wskazując na pozostawioną przez mamę puszkę. – Mike przyniósł książki z biblioteki – mówiła o tacie.

Zwracała się do rodziców po imieniu, co uważałam za bardzo dorosłe. Alice uczyła mnie wykonywania różnych figur ze sznurka na dwie i cztery ręce. Albo wywoływałyśmy duchy, bo jakimś cudem namówiła rodziców, żeby przynieśli jej planszę Ouija.

– Czy wyjdę kiedyś za mąż? – zadawała pytanie Alice, a ja poruszałam planszą w taki sposób, by odpowiedź brzmiała „tak”. Alice kręciła głową i mówiła, że tak nie wolno.

O ósmej przychodziła nocna zmiana. Gdyby Alice była w stanie, razem siedziałybyśmy cichutko na kanapie przy recepcji, obserwując, jak pielęgniarki kończą wypełniać papiery, zabierają swoje torebki i pojemniki na lunch. Czasami biegły do łazienki, by się przebrać, zrzucić skórę pielęgniarki i przeobrazić w normalne panie. Raz widziałyśmy Sandrę w obcisłej czarnej sukience i szpilkach. Miała czerwone usta i oczy jak głębokie jeziora.

– Randka, co? – zagadnęła ją inna pielęgniarka, a Sandra uśmiechnęła się lekko i zadowolona, z małą złotą torebką pod pachą, poszła w stronę windy.

Podczas tego zamieszania – dzienna zmiana wychodzi, nocna zaczyna pracę, pojawiają się nowi lekarze na obchodzie – najłatwiej było się wymknąć do windy i stanąć na tyle blisko pielęgniarki, żeby ludzie pomyśleli, że jadę z nią na inne piętro, i na tyle blisko innej doros­łej osoby, by pielęgniarka uznała, że jestem pod opieką rodzica. Alice nie dałaby rady iść, więc ja byłam jej emisariuszem, szpiegiem wysłanym w świat.

– Wróć i opowiedz mi jakąś historię – prosiła Alice, a ja przeważnie tak właśnie robiłam.

Jechałam na parter, znajdowałam wózek dla dziecka, przekładałam kroplówkę na haczyk i jeździłam po korytarzach, powoli, tak jak uczyli lekarze. Czasami zaglądałam przez otwarte drzwi, żeby zobaczyć, co dzieje się w środku: starszy człowiek śpi z podoczepianymi rurkami i wygląda, jakby zaatakowała go ośmiornica, albo dwie kobiety szepczą do siebie, stojąc przy łóżku, czy też dwoje stażystów całuje się, wykorzystując wolną chwilowo salę.

Pewnego razu, to była środa, stanęłam przed drzwiami Alice, ale okazały się zamknięte. Słyszałam głosy. Zastanawiałam się, czy jej rodzice są jeszcze w środku, mimo że godziny odwiedzin minęły. W miejsce tabliczki z napisem o maseczce i myciu rąk pojawiła się nowa – skrót DNR i jakieś długie słowo, którego nie potrafiłam odczytać, a pod nim mnóstwo drobnego druku. Nie widziałam nigdzie Sandry, więc zatrzymałam pierwszą pielęgniarkę, która nadeszła – szczupłą kobietę o krótkich siwych włosach i pomarszczonej twarzy.

– Przepraszam, co tutaj jest napisane? – zapytałam, wskazując to długie słowo. Jej zmarszczki się pogłębiły.

– Dlaczego chodzisz po korytarzu? Czas już do łóżka.

W ostrym szpitalnym świetle zauważyłam trzy siwe włosy sterczące z jej brody. Oto szczegół, który spodobałby się Alice.

Pielęgniarka wskazała ręką w głąb korytarza.

– Proszę natychmiast do łóżka. Chyba nie chcesz przeszkadzać lekarzom w pracy, prawda?

– Nie, ale ja tylko…

Pochyliła się. Dostrzegłam kolejny włos, w samym środku policzka. Ciekawe, czy ona nie ma w domu lusterka? Ani nikogo, kto by jej o tym powiedział?

– Kochanie, tutaj leżą chore dzieci i jeśli lekarz lub pielęgniarka będą musieli szybko do nich wejść, to nie chciałabyś chyba plątać się im pod nogami?

Wtedy potrafiłam już rozróżnić, kiedy da się coś załatwić, a kiedy sprawa jest beznadziejna.

– Dobranoc – powiedziałam ze słodkim uśmiechem.

Już u siebie postanowiłam zjechać na parter i poobserwować, może zdarzy się coś, co zainteresuje Alice, gdy jej rodzice pójdą w końcu do domu. Wybrałam pudełko herbatników w czekoladzie, które mama przysłała w ostatnim prezentowym koszu dla pielęgniarek, opakowałam je w serwetki, wzięłam też różowo-fioletowy szal, który zrobiła dla mnie babcia. Uzbrojona w ciepłe okrycie, zapasy jedzenia i nowego misia wystawiłam głowę za drzwi i sprawdziłam korytarz, a ponieważ nikogo tam nie było, zjechałam windą do izby przyjęć.

Pusty wózek inwalidzki znalazłam tuż przy drzwiach, poczekałam, aż recepcjonistka zajmie się telefonem, i pojechałam do poczekalni. W telewizji puszczali Dallas, na izbie było raczej spokojnie. Nastoletni chłopiec wpatrywał się w swoją prawą rękę, owiniętą gazą, a pani, która wyglądała na jego mamę, siedziała obok i czytała „Good Housekeeping”. W kolejnym rzędzie krzeseł starszy pan ciężko oddychał, był w koszuli i zniszczonym brązowym kapeluszu. Od czasu do czasu robił szybki wdech i łapał się za brzuch.

– Boże, jak to boli! – szeptał.

– Monty, to na pewno tylko zgaga – powtarzała jego żona, która mimo włożonego swetra dygotała z powodu klimatyzacji.

Naprzeciwko nich młodzi rodzice siedzieli z małą dziewczynką.

– Skąd przyszło ci do głowy wkładać do nosa bucik Barbie? – pytał ojciec.

Skubnęłam herbatnik, mając nadzieję na coś ciekawego. Poprzedniej nocy zdarzył się wypadek samochodowy i widziałam pędzących sanitariuszy pchających na izbę składane łóżka szpitalne. Wykrzykiwali swoje kody i domagali się jednostek krwi, jak w telewizji, z tą różnicą, że jeden z nich był stary i gruby, a cała akcja trwała dziesięć sekund.

W końcu otworzyły się drzwi automatyczne i wszedł chłopiec mniej więcej w moim wieku, a za nim kobieta w spódnicy i niebieskim żakiecie. Był wysoki, miał ciemniejszą ode mnie skórę i gęste kręcone włosy spadające aż na kołnierzyk. Przydałoby się strzyżenie. Twarz miał ściągniętą bólem, prawą rękę, złożoną na klatce piersiowej, przytrzymywał lewą. Razem z kobietą podeszli do kontuaru.

– Osiem lat – podsłuchałam, jak kobieta zwraca się do rejestratorki.– Trzymaj się – powiedziała potem do chłopca i wyszła. Rejestratorka wskazała puste krzesła.

– Usiądź, proszę, i poczekaj.

Przyjrzałam mu się. Chude nogi i dołek w podbródku, pełne usta, kąciki oczu lekko uniesione.

Podjechałam bliżej.

– Cześć – zagadnęłam.

Przez chwilę milczał. Miał wielkie, rozszerzone strachem oczy, a dolną wargę zagryzał tak mocno, że widziałam kropelki krwi. Jedna noga mu drżała, jakby ze zdenerwowania, albo chciało mu się siku. W końcu spojrzał na mnie z ukosa.

– No co?

– Co ci się stało?

– Zrobiłem sobie coś z ręką – wymamrotał, spoglądając w dół, jakby sprawdzał, czy wciąż tam jest. Miał najdłuższe rzęsy, jakie widziałam u chłopaka, gęste i podkręcone na końcach.

– A jak?

Milczał ze spuszczoną głową.

– Upadłem – rzekł w końcu.

– Gdzie?

– Spadłem z balkonu.

– Z balkonu? – Skrzywiłam się, wyobrażając sobie ten upadek. – Z którego piętra?

– Tylko z parteru. – Mówił tak cicho, że ledwie go słyszałam. – Chodziłem po balustradzie.

– A po co?

– Ćwiczyłem cyrkowe sztuczki.

Wstał, zasyczał z bólu, gdy poruszył ręką, i podszedł do rejestratorki. Zapytał o coś, ona pokręciła głową. Wycofał się, rozejrzał wkoło i wybrał miejsce jak najdalej ode mnie. Usiadł na nim zgarbiony i spuścił głowę. Noga zaczęła mu nerwowo podskakiwać.

Wzruszyłam w duchu ramionami i powróciłam do rodziny Ewing, mając nadzieję na lepszą historię niż chłopiec ze złamaną ręką, który nie chce ze mną gadać.

– Andrew? – zawołała po chwili rejestratorka.

Chłopiec podniósł głowę.

– Przychodzi ci na myśl jakieś inne miejsce, gdzie mogłaby być twoja mama? Nie możemy jej znaleźć w hotelu.

Andrew pokręcił głową i dalej wpatrywał się w podłogę, a ja nie przestałam wpatrywać się w niego. Trudno uwierzyć, że dziecko w moim wieku może być w szpitalu całkiem samo.

Podjechałam do niego. Rzucił mi zmęczone spojrzenie, ale nie kazał spadać.

– Skąd się tu wzięłaś? – zapytał niespodziewanie.

– Mam wrodzoną wadę serca i musieli mi włożyć specjalną rurkę, żeby krew płynęła jak należy.

– A dlaczego jeździsz na wózku? Nie potrafisz chodzić?

– Potrafię – przyznałam, zniżając głos. – Ale nudzi mi się tam u góry, a jak jeżdżę na wózku, nikt się nie czepia, że jestem tutaj. Przyjechałeś karetką?

Liczyłam, że tak i że wszystko mi opowie. Mnie tylko raz wieźli w ten sposób, ale miałam sześć lat i niewiele pamiętałam. Andrew jednak pokręcił głową i zamilkł. Zastanawiałam się nad kolejnym pytaniem, takim, na które nie da się odpowiedzieć skinieniem ani zwykłym „nie”.

– Gdzie są twoi rodzice?

– Mam tylko mamę i nie wiem, gdzie teraz jest. – Głos mu się załamał, ale po chwili słowa zaczęły płynąć całym potokiem. – Wylosowali ją w radiu i dlatego tu jesteśmy, mamy zaproszenie na premierę filmu i spotkamy gwiazdy. Powiedziała, że idzie na imprezę przy basenie, na jednego drinka, i wróci przed dziewiątą, a potem była dziewiąta i nie wróciła, więc wspiąłem się na ten balkon, żeby ją zobaczyć, i poślizgnąłem się…

Głos uwiązł mu w gardle, odwrócił głowę, wyraźnie wściekły, zdrową ręką ocierając oczy, najpierw jedno, później drugie, tak mocno, że musiało go zapiec.

– Idź sobie – powiedział takim tonem, jakby nadal płakał. – Zostaw mnie.

Ja jednak nie odeszłam. Wyjrzałam za okno, ale zobaczyłam tylko ciemność, żadnych błyskających karetek na sygnale ani zakrwawionych ludzi, jak ten człowiek sprzed dwóch dni, który przeciął sobie rękę przy krojeniu bajgla. Alice długo się śmiała, gdy jej o tym opowiadałam, i uznałyśmy, że „bajgiel” to takie śmieszne słowo.

– Jestem Rachel Blum – przedstawiłam się. – Pisze się przez „u”, nie przez dwa „o”, bo ludzie często się mylą. – Kiedy milczał, dodałam: – Ja też mam osiem lat.

– Ja niedługo kończę dziewięć, za dwa tygodnie.

– A skąd jesteś?

– Z Filadelfii – odparł, po czym umilkł na chwilę. – Pielęgniarka powiedziała, że muszą mi prześwietlić rękę.

– To nie boli – uspokoiłam go.

– Wiem – odrzekł i znów odwrócił wzrok. Dostrzegłam na jego ręce gęsią skórkę, był w koszulce z krótkim rękawem.

– Mogę ci pożyczyć mój szal, babcia mi go zrobiła, na drutach. – I zanim odpowiedział, rozejrzałam się szybko wkoło, zeszłam z wózka i okryłam mu nogi.

– Dzięki.

– Jesteś głodny? – Podałam mu małego pączka, a on ugryzł trochę, chyba z grzeczności. Zaczynało mi brakować tematów, więc wyciągnęłam misia.

– Cześć, Andrew – odezwałam się głupim głosikiem, którym udawałam moje pluszaki, gdy byłam mała. Czasem robiłam to też, kiedy w pokoju zabaw były małe dzieci, żeby je rozweselić. Udawałam misie, sowy i króliczki, które się spotykały, szły razem do szkoły albo wszczynały bójki.

Nie uśmiechnął się, lecz zapytał:

– Jak ma na imię?

Uznałam, że to dziewczynka, i nazwałam ją Penelopa, ale nie powiedziałam mu tego.

– Jeszcze nie ma imienia.

Andrew przyjrzał się misiowi i przyczepionej etykiecie.

– Napisali, że Darwin.

– No tak, ale wcale nie musimy się tego trzymać. Jak chcesz, możesz go sobie wziąć.

– Naprawdę?

– Mam mnóstwo pluszaków. Tata codziennie przynosi nowego. Chyba sprzedają je w tutejszym sklepiku, bo wszyscy tatusiowie je przynoszą. Mama mówi, że to bardzo wygodne.

Andrew znów spuścił głowę.

– Mój tata nie żyje.

Nie wiedziałam, co na to odpowiedzieć. Przez kilka minut siedzieliśmy w milczeniu. Akurat skończyło się Dallas i zaczęły wiadomości o dwudziestej trzeciej – reporter w czapce mówił o nierozwiązanej sprawie morderstwa w Little Havana, od czasu do czasu wydając pomruki.

Chłopiec spojrzał na moją bliznę pooperacyjną widoczną w dekolcie piżamy.

– Czy to boli?

– Bolało na początku, i to bardzo.

Za każdym razem, gdy chciałam kaszlnąć albo się poruszyć, przeszywał mnie ból, jakby coś wielkiego z ostrymi zębami próbowało się wgryźć w moje ciało. Wolałam sobie tego nie przypominać ani nie myśleć, co będzie, jeśli okaże się konieczna kolejna operacja.

– Ale teraz jest już okej – dodałam. – Najgorsze, że rodzice się martwią. Mama wciąż płacze, kiedy myśli, że śpię. Boi się, że umrę. Tata za to przynosi prezenty i prawie w ogóle ze mną nie rozmawia.

Dotknęłam blizny, czując pod palcami plaster, a pod nim nierówności szwów.

– W szkole uważają mnie za dziwaczkę, bo ciągle muszę zostawać w domu albo idę do szpitala, a kiedy wracam, nauczyciele robią z tego wielką aferę i wszyscy się na mnie gapią jak na…

Nie byłam pewna, czy w ogóle mnie słucha.

– Jak na co?

– Jak na zepsutą zabawkę czy rower z dętkami bez powietrza. Nikt nie chce się ze mną bawić na przerwie. Lunch jemy przy swoich stolikach, więc nie jestem sama, ale jak grają w piłkę, w ratowanie księżniczki i w ogóle, to nikt mnie nie chce.

Nie powiedziałam mu najgorszego, że czasami ja sama też czuję się, jakbym była zepsuta, i być może nigdy się nie naprawię. Będę tylko przychodziła do szpitala raz po raz, aż w końcu powiedzą, że nic już nie mogą zrobić, i wtedy umrę.

– Gry tylko dla wybranych, co? – skomentował Andrew, przyglądając się misiowi. – Możemy go nazwać Rudolf – zaproponował, podnosząc wzrok. – Wiesz, ja właściwie też nie mam przyjaciół. – Wyprostował się i skrzywił, gdy znów poruszył niechcący ręką. – Mój tata był czarny, a mama biała, więc czarne dzieciaki uważają, że zadzieram nosa, a białe bawią się tylko ze sobą.

Znów nie wiedziałam, co odpowiedzieć. U nas w szkole było dwoje czarnych dzieci, ale nie w mojej klasie. Chciałam go zapewnić, że nie wygląda jak czarny, ale pomyślałam, że to może niegrzeczne.

– Moja mama mówi, że żeby mieć przyjaciela, trzeba samemu być przyjacielem.

Kiedy ona to mówiła, brzmiało bardzo mądrze, ale w moich ustach wydawało się jakieś głupie. Zresztą niewiele mi pomogło. Próbowałam być przyjacielem i niestety jakoś mi nie wychodziło.

– A moja mama mówi, że musimy się trzymać razem. Że jesteśmy sami przeciwko światu.

Podciągnął wyżej mój szal, usiłując zrobić to jedną ręką.

– A co to za premiera, na którą przyjechaliście?

Wymienił tytuł ze słowem „krew” i od razu rozpoznałam film dla dorosłych. Noga znów zaczęła mu podskakiwać, coraz szybciej.

– Najfajniej było, jak poszliśmy z mamą na plażę, nigdy wcześniej nie pływałem w oceanie.

Sama miałam plażę tuż obok domu, byłam tam niezliczoną ilość razy, ale nigdy nie pływałam. Wolno mi było tylko spacerować i zanurzyć stopy, mama chodziła za mną w kapeluszu z szerokim rondem i śledziła każdy mój ruch. Wodziła wzrokiem ode mnie do wody, jakby fala mogła mnie nagle zaatakować i porwać. Opowiadała o zdradliwych prądach, które porywają nawet doświadczonych pływaków… ale jeszcze zanim dowiedziałam się o tym zjawisku, i tak bałam się oceanu, tego, jaki jest nieskończony, jak rozciąga się dalej, niż sięga wzrok, i tej głębi, którą trudno sobie nawet wyobrazić. Wolałam baseny – wszystkie domy w okolicy je miały – prostokąty lub owale pełne czystej, chlorowanej wody. Żadnych wodorostów, fal ani prądów, które mogą zanieść człowieka aż na Kubę, żadnych dziwnych rzeczy czających się w głębinach.

– Podobało ci się?

Andy przytaknął. Miał śliczne usta, pełne i różowe, jakby jakiś artysta poświęcił bardzo dużo czasu, by je namalować. Pomyślałam, że jest fajniejszy niż Bryan Adams, którego Alice uważała za najfajniejszego faceta na świecie.

– Było super. Najpierw woda wydawała się zimna, no i te wodorosty, to mi się nie podobało.

Ze zrozumieniem pokiwałam głową.

– Ale w końcu rzuciłem się na fale, a potem odwróciłem na plecy i ocean mnie unosił.

Niemal się uśmiechał, a ja wyobraziłam sobie jego szczupłe ciało unoszone przez wodę, włosy falujące na jej powierzchni i twarz zwróconą do słońca.

– Czułem się jak na rollercoasterze, chciałbym tam zostać na zawsze, ale mama się spaliła na słońcu i trzeba było wracać.

Westchnął, cały drżąc, i wyżej podciągnął szal.

– Na pewno niedługo przyjdzie – zapewniłam go. I dodałam, zmieniając temat: – Opowiedzieć ci coś?

Wzruszył ramionami.

– Jeśli chcesz.

– Coś bardziej dla dzieci czy żeby się bać?

Spojrzałam na swoją różową piżamkę z Kubusiem Puchatkiem i pożałowałam, że nie włożyłam szlafroka.

– Nie dla dzieci.

Zastanawiałam się chwilę, przeglądając w głowie dostępne opowiastki, a potem zaczęłam grubym, strasznym głosem.

– Dawno, dawno temu był sobie drwal, który mieszkał z żoną i dwojgiem dzieci. Żyli w małej chatce w najgłębszej, najciemniejszej części lasu, gdzie słońce świeciło tylko przez godzinę w ciągu dnia. I chociaż drwal pracował ciężko od rana do nocy, nie potrafił zarobić tyle pieniędzy, by wyżywić swoją rodzinę, tak więc wszyscy głodowali.

– Jaś i Małgosia – odgadł Andy, ale nie powiedział, bym przestała opowiadać. Kiedy mówiłam, że żona drwala schudła tak bardzo, że spadła jej obrączka, przysunął się do mnie, a gdy doszłam do części, w której zostały im tylko jeden ziemniak i jedna marchewka na cały dzień, przerwał mi. – Poczekaj.

– Co?

– Nie mogli upolować jakiegoś ptaka albo królika?

Zastanowiłam się.

– Ptaki i króliki też głodowały, więc przeniosły się w rejony, gdzie jest więcej jedzenia – wyjaśniłam normalnym głosem, po czym znów go pogrubiłam. – W całym kraju panował wielki głód z powodu szarańczy – dodałam, przypominając sobie jedną z przypowieści przerabianych w szkółce hebrajskiej.

– Co to jest szarańcza?

– To takie cykady, tylko zjadają wszystko, co napotkają na drodze.

Andy pokiwał głową usatysfakcjonowany, więc opowiadałam dalej, jak to drwal i jego żona, zrozpaczeni, zdecydowali się zostawić dzieci w lesie. I w tym momencie zreflektowałam się, że może mój wybór nie był jednak właściwy – dzieci pozostawione w lesie bardzo przypominały opuszczone dziecko w izbie przyjęć. Ale na zmiany było już za późno.

– No więc dzieci zostały w lesie same, ale na szczęście Małgosia miała w kieszeni okruszki.

– Wiesz, nad czym się zawsze zastanawiałem? – powiedział Andy. – Skoro byli głodni, dlaczego właściwie nie zjedli okruszków?

Nigdy o tym nie pomyślałam. Przyszło mi do głowy, że może Andy wie, jak to jest głodować, naprawdę głodować, a nie po prostu być głodnym, bo od lunchu minęły trzy godziny i po przyjściu do domu człowiek miał ochotę na kolejną przekąskę.

– Okruszki były tak twarde, że złamaliby sobie na nich zęby. Poza tym były spleśniałe. Całe w zielonej pleśni!

Kiedy się uśmiechnął, w kącikach oczu pojawiły się malutkie zmarszczki.

– Gdyby były zielone, nie dostrzegliby ich na ziemi w lesie.

Jęknęłam zrezygnowana.

– No wiesz co! – zawołałam, tak jak tata, gdy Jonah kazał mu stawać na siku dziesięć minut po wjeździe na autostradę.

– Może las pokryty był suchymi sosnowymi igłami, które są brązowe, więc zielone okruszki były na nich bardzo dobrze widoczne.

– O!

Kiedy rozsunęły się drzwi automatyczne, oboje spojrzeliśmy w tamtym kierunku, ale weszła jedynie siwowłosa kobieta, która natychmiast podeszła do młodej pary z dzieckiem i zaczęła szybko mówić po hiszpańsku. Kilka razy wyłapałam słowo „Barbie”.

– I co dalej?

Opisałam, jak Jaś i Małgosia szli przez las. Jak zasnęli pod drzewem, wokół rozlegały się przerażające pomruki i skrzeczenia, odbijające się echem pośród nocy. Suche igliwie służyło im za posłanie, a liście za okrycie. I o tym, jak złapali jedną małą rybkę i upiekli ją nad ogniem, który rozpalili, pocierając kamieniem o znaleziony w rzece krzemień.

– Scott Lindsey? – zawołała pielęgniarka.

Wstał nastolatek i wolnym krokiem przeszedł przez drzwi. Adidasy miał tak wielkie, że wydawały się za duże. Matka szła za nim, wciąż trzymając w ręce czasopismo.

– Choliera jasna – odezwał się utyskujący starszy mężczyzna.

– Przepraszam was, dzieci – zwróciła się do nas jego żona.

Spojrzeliśmy na siebie i zachichotaliśmy.

– Choliera. – Andy szeptem naśladował mężczyznę.

– Przepraszam was, dzieci – dodałam ja.

Znów się roześmialiśmy.

– Opowiadaj dalej – ponaglił mnie Andy.

– Jaś i Małgosia szli coraz głębiej w las, próbując odnaleźć swój dom… Jednak zamiast niego spotkali na swojej drodze okropną wiedźmę. Czarne kręcone włosy zwisały jej w strąkach, a na brodzie czerwieniła się wielka brodawka.

W mojej wersji wiedźma wyglądała jak pani Bonitatibus, nauczycielka muzyki, która za każdym razem, gdy wracałam ze szpitala, witała mnie słowami: „Jesteśmy zaszczyceni, że możesz tu z nami być”.

– Wiedźma powiedziała do Jasia i Małgosi: „Chodźcie! Pokażę wam coś, czego nigdy jeszcze nie widzieliście!”. I poprowadziła ich przez las do chatki zrobionej w całości ze słodyczy.

Opisałam ściany z piernika, kominek wypełniony miętówkami i dach z kolorowych dropsów w roli dachówek: bladoróżowych, zielonkawych i pomarańczowych.

– Były tam jakieś pączki? – zapytał Andy, unosząc resztkę tego, którym go wcześniej poczęstowałam.

– Klamki były z pączków, natomiast podłogi z mlecznej czekolady, a…

W tym momencie szybkim krokiem weszła do sali kobieta. Zatrzymała się i zlustrowała wzrokiem wszystkich obecnych, aż zauważyła Andy’ego. Jej skóra, spalona słońcem na niepokojąco różowy odcień, była rzeczywiście jaśniejsza niż skóra syna. Plątanina blond włosów, czarne botki na obcasach, dżinsy i czarny top z głębokim dekoltem. Na jednej ręce od nadgarstka do łokcia miała gumowe czarne bransoletki. („Wyglądają tanio” – zawyrokowała mama, gdy ją o takie prosiłam). Podeszła do nas, a ja poczułam słodkawo-ostry zapach alkoholu. W ogóle nie przypominała mojej mamy ani żadnej mamy, którą znałam. Mamy z mojego świata nie nosiły na głowie mopów, nie miały też długich paznokci z błyszczącym lakierem, ani czterech kolczyków w uchu. Próbowałam wyobrazić sobie mamę bez jej odprasowanej bawełnianej bluzki, lnianych spodni i bliźniaka, za to na wysokich obcasach i w koszulce wyciętej tak, że byłoby widać prawie całe piersi.

– Co się stało? – zapytała, pochylając się, by spojrzeć wprost w oczy Andy’ego.

Andy wymamrotał to, co wcześniej opowiedział mnie: że czekał, ale ona nie wracała, więc wszedł na balustradę, żeby zobaczyć ją przy basenie, i spadł. Dotknęła raz jego ręki. Potem opuściła kolorowe powieki i stała tak przez chwilę.

– Dobrze – powiedziała w końcu. – Kto cię znalazł?

– Pani z hotelu.

Matka westchnęła, wyprostowała się – na obcasach wydawała się rzeczywiście wysoka – i zawołała tak głoś­no, żeby wszyscy ją usłyszeli.

– Halo? Czy ktoś tutaj zamierza nam pomóc?

– Przepraszam – powiedział Andy. Ja usłyszałam, jego mama nie.

Otworzyły się drzwi windy i do poczekalni weszła Sandra. Jej kucyk był przesunięty, kilka kosmyków wymknęło się spod gumki, wyglądała na bardzo zmęczoną. Gdy mnie zobaczyła, natychmiast podeszła.

– Założę się, że znów ubezpieczenie nie pokrywa kosztów – mówiła tymczasem mama Andy’ego, nie zwracając się do nikogo konkretnego, ale szukając wzrokiem ofiary, na którą mogłaby napaść. Śmiesznie wymawiała niektóre słowa, przeciągając głoski.

– Rachel, natychmiast wracaj na górę – powiedziała Sandra.

Mama Andy’ego obrzuciła mnie wzrokiem – moją dziecinną piżamę, wózek inwalidzki, kroplówkę i identyfikator szpitalny. Spojrzała też na jęczącego staruszka i jego żonę oraz rodzinę z małą dziewczynką. Wszyscy się jej przyglądali, ale ona zdawała się tego nie zauważać.

– Jak długo mój syn już tu czeka? – zwróciła się do Sandry. – I dlaczego nikt się nim nie zajmuje? Gdzie właściwie jest lekarz? – Cały czas dziwacznie zaciągała, wykrzykując coraz głośniej. Wydawało się, że z każdym pytaniem staje się większa, wyższa, napompowana gniewem. – Jak można było zostawić tu małego chłopca zupełnie bez opieki?

Żona staruszka się odwróciła.

– A gdzie ty byłaś? – zapytała, niezbyt głośno, i mama Andy’ego albo nie usłyszała, albo udała, że nie słyszy. Rejestratorka wyszła zza biurka.

– Proszę pani, nie możemy zająć się pani synem ani żadnym innym niepełnoletnim pacjentem bez zgody rodziców. A nikt nie był w stanie pani znaleźć. Nikt w hotelu nie wiedział, gdzie pani przebywa…

– Aha, więc to wszystko moja wina? – Podeszła tak blisko rejestratorki, że ich stopy niemal się stykały. – Mój syn doznał urazu, wy każecie mu siedzieć tu godzinami, ale to moja wina, co?

Kiedy tak krzyczała, z rękami na biodrach i trzęsącym się biustem, Andy kulił się na swoim krześle. Wzięłam go za rękę, a on mocno ścisnął moją dłoń. Puścił dopiero wtedy, gdy do poczekalni wszedł lekarz. Miał przekrzywiony krawat, a na policzkach wyraźny, świeży zarost.

– O co chodzi? – zapytał.

– Chodzi o to – oznajmiła mama Andy’ego – że mój syn siedzi tutaj całymi godzinami i nikt z tak zwanych profesjonalistów się nim dotąd nie zajął.

– Matka roku, pomyślałby kto – odezwała się znów żona pojękującego staruszka. Tym razem mama Andy’ego nie mogła udać, że nie słyszy. Gwałtownie odwróciła głowę, a jej twarz jeszcze bardziej poróżowiała.

– Przepraszam, ale czy ktoś pytał panią o zdanie?

– A gdzie ty się dotąd podziewałaś, kochana? – ponowiła pytanie kobieta. – Biedne dziecko siedzi tu już ponad godzinę. – I z niesmakiem potrząsnęła głową.

– Bardzo panie proszę – wtrąciła Sandra, a lekarz wyciągnął do mamy Andy’ego rękę i ukłonił się głęboko, gdy ją ujęła.

– Nazywam się Diallou – przedstawił się. Był okrąg­ły, przypominał trochę pingwina, miał ciemną skórę i kępkę włosów nad każdym okiem. Oraz melodyjny głos, jakby śpiewał, a nie mówił. – Mogę zapytać, z kim mam przyjemność?

– Lori Landis. – Powiedziała „lołrej”, a ja się zastanawiałam, czy w Filadelfii wszyscy tak zawsze mówią, czy tylko jak są zdenerwowani.

Doktor Diallou jedną rękę położył na jej przedramieniu, a drugą, bardzo delikatnie, na ramieniu Andy’ego.

– Przyjrzyjmy się w takim razie temu przystojnemu młodemu człowiekowi.

– Nareszcie! – westchnęła mama Andy’ego, rzucając spojrzenie starszej kobiecie. – W końcu nas ktoś zauważył!

Z wysokości swoich obcasów popchnęła syna za lekarzem i przeszli przez drzwi wahadłowe. Andy wciąż trzymał pod pachą mojego misia.

Przez chwilę w uszach dźwięczał mi głos Lori Landis. Szal leżał na pustym krześle, więc go zabrałam. Sandra spojrzała na mnie, jakby dopiero teraz przypomniała sobie o moim istnieniu. Jej twarz złagodniała, a zwyczajowy ostry ton jakby gdzieś się zapodział.

– Czas do łóżka – powiedziała spokojnie.

– Chcę tu zostać – zaprotestowałam. – I mieć pewność, że wszystko z nim dobrze.

– Jest teraz ze swoją mamą.

Co nie stanowiło żadnego pocieszenia, a mina Sandry wskazywała, że dobrze o tym wie.

– Chcę zostać – powtórzyłam. – Nie dokończyłam mu bajki o Jasiu i Małgosi.

– Ja mu opowiem, jak zabili wiedźmę, wprowadzili się do chatki ze słodyczy i żyli długo i szczęśliwie.

To nie był koniec, jaki pamiętałam.

– A nie wrócili do rodziców?

Sandra pokręciła głową.

– Wydaje mi się, że Andy wolałby moje zakończenie.

Drzwi do pokoju Alice wciąż były zamknięte. Przeszłyśmy z Sandrą obok nich. Już u siebie poprawiłam sobie rurkę w nosie i położyłam się w pościeli w misie, otoczona swoimi zabawkami i książkami. Miałam też różową lampkę z mojego pokoju w domu. Kartki z życzeniami powrotu do zdrowia stały na stoliku razem z walkmanem, grą Simon, kasetami i książkami.

Zamknęłam oczy, wsłuchując się w sygnał urządzenia monitorującego pracę serca, syk kompresora tlenu i cichy szum rozmów ludzi na korytarzu. Chyba słyszałam, jak wzywali przez głośnik doktora Blaira. Zazwyczaj te dźwięki mnie uspokajały, tej nocy jednak sen długo nie przychodził. Myślałam o Andym, pięć pięter niżej, pewnie złożyli mu już złamaną rękę. Ciekawe, czy jego mama zna sztuczkę mojej mamy – że kiedy ścisnę jej rękę z całych sił, gdy dostaję zastrzyk, ból od razu przechodzi na nią.

W środku nocy wyrwało mnie ze snu okropne wycie. W ciemności pomyślałam przez moment, że jestem Małgosią, zagubioną w lesie, otoczoną przez zwierzęta, bez mamy i taty, którzy by mnie obronili. Wycie trwało i trwało, słyszałam kroki i głosy, a potem nagle ucichło, jakby ktoś wyciągnął kasetę z odtwarzacza.

Następnego ranka obudziłam się z zamiarem zdania Alice raportu z poprzedniego wieczoru. To będzie, uznałam, moja najlepsza historia. Opiszę jej wszystko: pielęgniarkę z włosami na brodzie, dziewczynkę z butem Barbie w nosie i przeklinającego staruszka, no i oczywiście opowiem jej o Andym i o tym, że był tam całkiem sam. Nasi rodzice prawie nigdy nas nie zostawiali. Ten fragment się Alice spodoba.

Kiedy stanęłam przed jej drzwiami, zauważyłam, że nowa tabliczka była już zdjęta i niczym jej nie zastąpiono. Weszłam do środka. Pokój był pusty. Łóżko też, nawet bez prześcieradła. Na ścianie nie było plakatu z Duran Duran, a ze stolika znikło różowe wiaderko, w którym trzymała szczoteczkę i myjki. Podobnie z książkami i grami. Znikło wszystko oprócz planszy do wywoływania duchów.

Podeszłam do niej. Do pudełka przylepiona była żółta karteczka. Ktoś napisał na niej „Dla Rachel”. Nie rozpoznałam charakteru pisma. Rano umyto podłogę, więc w powietrzu unosił się ostry zapach, przez który piekły mnie oczy, ale nie wyszłam z pokoju. Usiadłam na krześle z planszą na kolanach. Nie pożegnała się ze mną. I nie opowiedziała, jak to jest, gdy się wie, że się nie wyzdrowieje. Nie powiedziała, czy to boli.

– Alice? – szepnęłam.

Może jej duch wciąż tu był. Może na mnie patrzyła. Ale nie nadeszła żadna odpowiedź, a kiedy zamknęłam oczy i znów je otworzyłam, w pokoju nic się nie zmieniło.

W dniu, gdy w końcu wypisali mnie do domu, mama przyszła wcześnie rano, żeby spakować rzeczy, porozdawać prezenty i pożegnać się z pielęgniarkami do następnego razu. Krzątała się, sprawdzając, czy zabrała szampon i odżywkę, gdy do pokoju weszła Sandra z listem w ręku. Na prostokątnej różowej kopercie napisano moje imię i nazwisko, „Panna Rachel Blum”, takimi maleńkimi literkami, że ledwie dało się je odczytać. Blum przez „u”, przypomniałam sobie. W środku była pojedyncza kartka papieru zapisana tym samym ciasnym pismem, jakby autorowi odmierzano każdą kropelkę atramentu.

Droga Rachel. Dziękuję, że dotrzymałaś mi towarzystwa tego wieczoru, gdy złamałem rękę. Oraz za Rudolfa. Nigdy Cię nie zapomnę. Twój przyjaciel, Andrew Landis.

Pod podpisem widniał rysunek: chłopiec o brązowych włosach trzymał pod pachą coś czarnego – odgad­łam, że to mój miś. Drugą rękę spowijała natomiast biała substancja. Gips, zrozumiałam. Obok chłopca stała dziewczynka z kręconymi włosami z wielkim różowym uśmiechem oraz, gdy przyjrzałam się uważniej, delikatną blizną na piersi. Oboje znajdowali się w ramce w kształcie czerwonego serca.

Andy1987

– Andrew! – Głos siostry Henry odbijał się echem w długim korytarzu, ale Andy nie zwolnił. Wzrok utkwił w drzwiach, za którymi znajdowała się ulica, szare chodniki i szare zimowe niebo.

Przyspieszył kroku i pchnął szklane drzwi, słysząc za sobą stukot obcasów na parkiecie.

– Andrew, poczekaj! – dobiegł go głos zakonnicy.

A niby po co? Lekcje i tak kończyły się o dwunastej, był piątek, a w poniedziałek święta Bożego Narodzenia, więc ferie zaczynają się właściwie dziś.

Jeszcze jedno „Andrew” i już był na chodniku, chłodne powietrze zaś szczypało go w policzki. Ze spuszczoną głową przebiegł najszybciej, jak potrafił, pomagając sobie rękami, obok szkolnych autobusów zaparkowanych przy krawężniku, aż za róg, potem wzdłuż Castor i prosto w Kensington Avenue, gdzie uliczne lampy ustrojono bożonarodzeniowymi wieńcami. W górze przejechał pociąg, gdy on dalej biegł, wysoko unosząc kolana, omijając przechodniów, dzieci, bezdomnych, dilerów narkotyków. Kurtkę, od której wszystko się zaczęło, miał wciąż na sobie. Zdjął ją i wrzucił do śmietnika, prawie nie zwalniając.

Wiedział, że narobił sobie kłopotów. Siostra powie mamie o bójce i Andy dostanie szlaban, albo jeszcze gorzej. Może mama nie da mu nawet prezentów pod choinkę… ale na razie nikt nie mógł go zatrzymać, nikt nie mógł go dotknąć. Na razie był wolny.

Jedną z pierwszych rzeczy, które Andrew Landis pamięta, jest jego mama rozmawiająca przez telefon, jego piękna mama z ustami pomalowanymi na czerwono i pofalowanymi włosami opadającymi na plecy oraz złotym łańcuszkiem, cieniutkim jak nitka, który nosiła wokół kostki.

– Wiesz, jak to chłopcy – mówiła. – Trzeba ich trzymać krótko, jak psy.

Kiedy był mały, chodzili na plac zabaw, czyli wielki prostokąt trawy w pobliżu domu, z huśtawkami i zjeżdżalnią z jednej strony. Na obrzeżach leżało sporo potłuczonego szkła, pustych butelek, a czasami igieł, ale środek stanowił długi nienaruszony pas zieleni. Andrew ganiał z jednego końca na drugi, coraz szybciej i szybciej, aż wreszcie przybiegał do mamy i wpadał w jej ramiona, wdychając zapach perfum, dymu papierosów, mydła Camay i lotionu Jergens. Ona klepała go po plecach i puszczała. Słońce odbijało się w jej złotym łańcuszku na kostce i we włosach, a on myślał, że ma najpiękniejszą mamę na świecie.

Ale to działo się dawno temu, gdy był jeszcze malutki, zanim poszedł do przedszkola. Teraz urósł, był wysoki jak na swój wiek i nosił już buty w męskich rozmiarach.

– Nie wiem, co robić – skarżyła się mama, rozmawiając przez telefon z Sharon lub Beth, koleżankami z pracy. – Co pół roku wyrasta ze spodni i butów.

Czasami, patrząc na niego, wzdychała w taki sam sposób jak wtedy, gdy przychodził kolejny rachunek, ale niekiedy się uśmiechała, przyciągając syna do siebie, aż opierał głowę na jej ramieniu. „Mój mały mężczyzna” – mawiała.

Andy nadal od czasu do czasu biegał na placu zabaw, ale wolał ulice. Po szkole, po odrobieniu zadania i nakryciu do stołu, zakładał sportowe buty i koszulkę Sixersów, tę, która należała do ojca. W zimie dbał o większą liczbę warstw: kalesony, bluzę i czapkę. W lecie biegał w krótkich spodenkach. Stałym punktem była koszulka. Sixersi – Philadelphia 76ers – to drużyna jego taty, a teraz Andy’ego. Zaczynał od spokojnego truchtu, rozgrzewając mięśnie, i biegł od Kensington do Somerset, gdzie skręcał na wschód, przecinał Frankford, Aramingo i Allegheny, mijał winiarnie i sklepy z artykułami metalowymi, apteki, gabinety lekarskie, stacje benzynowe i punkty usługowe zamienione w kościoły, a także pusty plac, na którym sprzedawali choinki, i docierał do miejsca, gdzie ulica zamieniała się we wjazd na autostradę I-95. Tu kończył pięciokilometrowy odcinek i zawracał do domu.

Wuefista nie uwierzył, gdy Andy powiedział mu, jak daleko potrafi dobiec. Wziął go na boisko i kazał robić okrążenia, aż chłopak przebiegł dwa kilometry, potem trzy.

– Dobra, wystarczy – powiedział.

– Mogę biec dalej – odparł na to Andrew.

I biegł. Od tamtego czasu pan Setzer zwalniał go z treningu siłowego, żeby mógł w tym czasie biegać.

Wykonując rękami zamaszyste łuki, swobodnie przemierzając kolejne metry, w końcu mógł nie myśleć o zakonnicach syczących, żeby się przestał wiercić, mógł się nie martwić, że przewróci jakąś cenną porcelanową figurkę mamy, wpadnie na stół albo zarobi kolejne gniewne spojrzenie i komentarz: „Matko kochana, czy ty nie potrafisz spokojnie usiedzieć?”.

Początkowo nogi miał tak lekkie, że czuł się, jakby płynął z nurtem, a powietrze spływało do gardła gładko jak śmietana. Potem zaczynał się pocić, nogi paliły, a oddech stawał się ciężki, jakby połykał gorące monety. Lubił ból, wpuszczał go do środka, po czym się przez niego przebijał, pokonywał go, smakując skurcze i ogień w udach, aż przestawały boleć, wzrok zawężał się do kwadratowych płytek chodnika, a wszystkie inne myśli znikały mu z głowy. Szybciej i szybciej, podnosząc nogi do piersi, zaciskając pięści, wybiegał poza wspomnienie szkolnych lunchów, kiedy to dzieci z dofinansowanymi posiłkami, jak Andy, muszą stawać w kolejce przed tymi, które płacą pełną cenę, i poza Zimowy Koncert i kiermasz naukowy oraz Święto Nauki, kiedy niemal każde dziecko ma ze sobą rodzica oprócz Andy’ego, bo jego tata nie żyje, a mama jest w pracy, bo przecież „pieniądze nie rosną na drzewach i ktoś musi za to wszystko zapłacić”. Nawet jeśli „to wszystko” to jednopokojowa nora z obłażącym sufitem, który spada człowiekowi na głowę, a okna się nie otwierają, ponieważ zbyt wiele razy malowano parapet, i dodatkowo trzeba potrząsnąć rączką od spłuczki, bo inaczej woda nie spłynie.

Tego popołudnia, wciąż w mundurku szkolnym – spodniach i granatowej koszuli – Andy przebiegł pięć kilometrów, po czym zwolnił od sprintu do zwykłego biegu i do truchtu, a potem do chodu. Odgłos butów uderzających o chodnik stopniowo cichł. Zazwyczaj był w stanie przez jakiś czas utrzymać to uczucie spokoju, ten stan zupełnej ciszy w głowie. Przez godzinę, a czasem nawet aż do wieczora, czuł się dobrze w swoim ciele, na miejscu w swojej własnej skórze.

Mieszkali z matką na parterze w szeregowcu w Kens­ington podzielonym na trzy oddzielne mieszkania, każde na jednym piętrze. Andy otarł pot z czoła i wyciągnął klucz, który nosił na szyi. Wszedł do środka z westchnieniem, jakim witał fakt, że jest w budynku sam. Pierwsze piętro zajmowała samotna wdowa, ale Andy rzadko ją widywał, a ostatnie piętro właściciel trzymał puste, zatrzymywała się tam jego rodzina, kiedy przyjeżdżała w odwiedziny. Andy nie spędzał zbyt wiele czasu w domach swoich kolegów, gdy byli tam ich rodzice, ale zaczynał rozumieć, że nie wszystkie dzieci muszą ciągle uważać, by nie sprowadzić na siebie napadów złości rodzica, i że nie wszystkie mamy są takie jak jego. Nie chodzi o to, że Lori go uderzyła czy też ignorowała przez te kilka popołudniowych godzin, zanim szli spać, ale czasami myślał, że jego mama zwyczajnie go nie lubi, że gdyby jakaś wróżka albo dżin obiecały jej zabrać Andy’ego i oddać go innym rodzicom, zgodziłaby się bez wahania. Potem jednak tłumaczył sobie, że mama ciężko pracuje, czasami sześć dni w tygodniu, jest na nogach przez dziewięć albo i dziesięć godzin, a on zawsze ma co zjeść, ma ubrania, nawet jeśli pochodzą z darów kościelnych albo sklepu z używaną odzieżą, chociaż to on musi w domu gotować i zmywać.

Trzy tygodnie temu odrabiał w kuchni zadanie z matematyki, gdy mama wręczyła mu szaro-białą kurtkę narciarską, którą wybrała dla niego w kościele.

– Jest naprawdę w dobrym stanie – powiedziała z dumą.

Andy od razu zauważył nazwisko Ryana Petermana naszyte przy kołnierzyku, ale powiedział to bardzo cicho, by nie zranić jej uczuć i nie chcąc wywołać ataku złości.

Lori westchnęła, spojrzała mu prosto w oczy, tak że nie mógł jej uciec.

– Nie stać mnie na nową, a zeszłoroczna jest za mała. Ta jest prawie jak nowa.

Właśnie, że cię stać, myślał Andy, stać cię, ale i tak mi nie kupisz. Wiedział o jej „szalonej szkatule”, jak ją nazywała, choć był to tylko wyszczerbiony kubek schowany głęboko w kuchennej szafce. Zbierała w nim monety i banknoty, od ćwierćdolarówek do dwudziestek. Co kilka miesięcy prosiła Strattonów, by go przenocowali, a sama wsiadała z koleżankami w autobus do Atlantic City. Czasem wracała roześmiana z portfelem pełnym nowych, szeleszczących banknotów, lecz zazwyczaj przechodziła bez słowa do swojej sypialni i zamykała za sobą drzwi.

Andy upchnął kurtkę w najciemniejszym kącie szafy, ale tego dnia na dobre zaczął padać śnieg, więc Lori uparła się, żeby ją włożył, i odprowadziła go do szkoły, upewniając się, że jej po drodze nie zdejmie.

Ryan Peterman zareagował natychmiast.

– Hej, dupku, to moja stara kurtka! – zawołał tak, żeby cała piąta klasa usłyszała.

– Odwal się – powiedział Andy.

To jedyna właściwa odpowiedź w takiej sytuacji. Ryan odwrócił kołnierz, żeby pokazać innym swoje nazwisko. Andy czuł, że świat się zwęża, podobnie jak wtedy, gdy biegnie, ale tym razem nie widział ulicy czy trawy, tylko wielką, głupią, bladą twarz Ryana Petermana, więc zaczął ją okładać. Walił w policzek, w głowę, ramiona, klatkę i w boki, uderzał i uderzał, aż z nosa Ryana