Odwołania od kar Inspekcji Transportu Drogowego

Redakcja

Autorzy:

Ewa Matejczykprawnik specjalizujący sięwprzepisach transportowych

Agata Sawickaprawnik, specjalistazzakresu transportu drogowego

Michał Petranikprawnik specjalizujący sięwzagadnieniach związanychztransportem,asystent sędziegowWojewódzkim Sądzie AdministracyjnymwWarszawie

Redakcja:

Aldona Kapica

Menedżer produktu:Patrycja Wądołowska

Kierownik marketinguisprzedaży:Julita Lewandowska-Tomasiuk

Zdjęcie na okładce:

fotolia.pl

Korekta:

Zespół

Koordynator produkcji:

Mariusz Jezierski

Druk:

Miller

Składiłamanie:

Dariusz Ziach

ISBN 978-83-269-2781-2

Copyright by Wydawnictwo WiedzaiPraktyka sp.zo.o.

Warszawa 2014

Wydawnictwo WiedzaiPraktyka sp.zo.o.

ul. Łotewska 9a, 03-918 Warszawa,

tel. 22 518 29 29, faks 22 617 60 10, e-mail: cok@wip.pl

NIP: 526-19-92-256, KRS: 0000098264 – Sąd Rejonowy dla m.st. WarszawywWarszawie,

XIII Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego,

Wysokość kapitału zakładowego 200.000 zł.

Publikacja „Odwołania od kar Inspekcji Transportu Drogowego” została przygotowana z zachowaniemnajwyższej staranności i wykorzystaniem wysokich kwalifikacji, wiedzy oraz doświadczenia jej twórców. Zaproponowane w niej wskazówki, porady i interpretacje dotyczą sytuacji typowych. Ich zastosowanie w konkretnym przypadku może wymagać dodatkowych, pogłębionych konsultacji. Opublikowane rozwiązania nie mogą być traktowane jako oficjalne stanowisko organów i urzędów państwowych. W związku z powyższym autorzy, konsultanci oraz redakcja nie mogą ponosić odpowiedzialności prawnej za zastosowanie zawartych w publikacji „Odwołania od kar Inspekcji Transportu Drogowego” wskazówek, przykładów,informacji itp. do konkretnych przypadków.

Wstęp

Często zdarza się, że przewoźnicy lub zarządzający transportem, którzy dostali karę od Inspekcji Transportu Drogowego, uważają, że zostali ukarani niesłusznie. Twierdzą, że nie przekroczyli przepisów albo że winien jest ktoś inny lub że przyczyną naruszenia były po prostu niesprzyjające okoliczności. Oczywiście – w takiej sytuacji można się odwołać od kary, aletrzeba wiedzieć jak. Większość skarg jest bowiem rozpatrywana przez ITD negatywnie. Dlaczego? Ponieważ mało który z przewoźników czy zarządzających transportem umie napisać dobre, mocne odwołanie, poparte przepisami prawa.

Jak to zrobić? Najlepiej skorzystać z rad doświadczonych ekspertów, którzy zetknęli się w swojej pracy z tysiącami odwołań i doskonale wiedzą, co działa, a co nie. Ich porady znajdą Państwo w tej książce. Nasi doradcy podpowiadają w niej Czytelnikom, jak pisać odwołania, żeby zostały rozpatrzone pozytywnie ijakich błędów unikać, żeby nieodebrać sobie szansy na sukces. Omawiają zarówno odwołania pisane do Inspekcji Transportu Drogowego, jak i skargi do sądu na decyzje ITD. Przedstawiają też orzeczenia sądów w sprawach związanych z transportem drogowym – można w nich znaleźć wiele wskazówek, które kary nakładane na przewoźnika czy zarządzającego są zasadne, a które nie.

Nasza książka jest przeznaczona dla osób zarządzających transportem oraz właścicieli firm transportowych. Nie zajmujemy się w niej karami nakładanymi na kierowców, w tym karami za brak opłat drogowych viaTOLL. Omawiamy decyzje ITD dotyczące przewoźników i menedżerów transportu – nakładane zarówno na podstawie ustawy o transporcie drogowym, jak i innych przepisów.

Jeśli zostaniemy niesłusznie ukarani, nie rezygnujmy z dochodzenia swoich racji. Dzięki odwołaniu możemy uzyskać dużo mniejszą karę niż w pierwotnej decyzji inspektora ITD albo nawet całkowite jej umorzenie. Warto więc walczyć o swoje.

Rozdział 1. Kto odpowiada za naruszenia przepisów transportowych

Kary nakładane przez Inspekcję Transportu Drogowego na podstawie taryfikatorów zamieszczonych w ustawieo transporcie drogowym grożą:

kierowcy,osobie zarządzającej transportem,osobie wykonującej przewozy drogowe (właścicielowi firmy transportowej) lub przewozy na potrzeby własne,spedytorowi, nadawcy, odbiorcy, załadowcy, organizatorowi wycieczki, organizatorowi transportu i operatorowi publicznego transportu zbiorowego.

Trzeba przy tym pamiętać, że osoby wykonujące transport drogowy to nie tylko podmioty wpisane do ewidencji działalności gospodarczej, lecz także te, które formalnie takiej działalności nie zgłosiły, ale ją wykonują. Przedsiębiorcą wykonującym transport drogowy jest bowiem każdy podmiot, który faktycznie podejmuje działalność gospodarczą, bez względu na to, czy ją zarejestrował.

1.1. Kary dla kierowców

Kary przewidziane dla kierowców zawiera załącznik nr 1 do ustawy. Kierowcę wolno ukarać grzywną m.in. za naruszenie:

obowiązku posiadaniaw pojeździe wymaganych dokumentów,zasad dotyczących maksymalnego dziennego czasu prowadzenia pojazdu, dziennego czasu odpoczynku lub maksymalnego czasu prowadzenia pojazdu bez przerwy, określonych w rozporządzeniu WE nr 561/2006 oraz w umowie AETR,zasad regulujących użytkowanie urządzeń rejestrujących samoczynnie prędkość jazdy, czas jazdy i czas postoju, obowiązkowe przerwy i czas odpoczynku, określonych w rozporządzeniu Rady (EWG) nr 3821/85.

Odpowiedzialność kierowcy nie ma charakteru administracyjnego. Kary grzywny wymierza mu się na podstawie przepisów postępowania w sprawacho wykroczenia. Nakładane są w formie mandatów karnych. W przypadku odmowy przyjęcia mandatu ITD kieruje wniosek do sądu o ukaranie.

Grzywny mogą być nałożone na kierowcę zarówno podczas kontroli przeprowadzanej w trakcie przewozu, jak i tej dokonywanej w siedzibie firmy. Do końca 2011 roku nakładano je tylko na drodze. W związku z tym od początku 2012 roku kierowcy płacą dużo więcej kar, ponieważ kontrole w firmach mają znacznie szerszy zakres. Kierowca nie może już odetchnąć z ulgą, gdy po okresie 28 dni zda szefowi wykresówki, na których zarejestrowały się jego naruszenia. W razie kontroli w przedsiębiorstwie i tak za nie odpowie.

1.2. Kary dla właścicieli firm

Taryfikator dla przedsiębiorców stanowi załącznik nr 3 do ustawy o transporcie drogowym. Te kary są nakładane w drodze decyzji administracyjnej. Jeżeli właściciel firmy transportowej jest jednocześnie zarządzającym transportem (ma certyfikat kompetencji zawodowych), w niektórych sytuacjach odpowiada za naruszenia jako zarządzający. Omówimy to dokładniej w dalszej części tego rozdziału.

Odpowiedzialność kierowcyi przedsiębiorcy są od siebie niezależne, a więc ukaranie jednego z nich nie oznacza, że drugi nie zostanie ukarany.

PRZYKŁAD

Kiedy karę poniosą kierowca, i przedsiębiorca?

Inspektorzy WITD zatrzymali pojazd, którym kierował Stanisław, pracownik hurtowni nawozów sztucznych „Agatt”. Przeprowadzona kontrola wykazała, że nie posiadał wypisu z zaświadczenia na przewozy na potrzeby własne. WITD wszczął w związku z tym postępowanie administracyjne, a następnie decyzją nałożył na „Agatt” karę pieniężną za brak zaświadczenia. W odwołaniu pełnomocnik firmy „Agatt” zażądał uchylenia decyzji WITD, ponieważ sąd rejonowy ukarał już za to Stanisława grzywną w wysokości 500 zł, a przepisy zakazują podwójnego karania za to samo naruszenie. Czy takie argumenty są słuszne?

Nie. Kierowca został ukarany grzywną zasądzoną wyrokiem nakazowym w postępowaniu prowadzonymw trybie Kodeksu postępowania w sprawacho wykroczenia, co nie wyklucza możliwości ukarania przedsiębiorcy na podstawie ustawy o transporcie drogowym.

1.3. Kary dla zarządzających transportem

Ustawao transporcie zawiera też załącznik nr 2, w którym skatalogowane są kary nakładane na osobę zarządzającą przedsiębiorstwem lub transportem w przedsiębiorstwie oraz na każdą inną osobę wykonującą czynności związane z przewozem drogowym. Te kary grożą m.in. za brak badań i szkoleń kierowców, niewyposażenie ichw wymagane dokumenty oraz złe organizowania im pracy.

W firmach transportowych jest obowiązek wyznaczania osoby zarządzającej transportem – musi to być ktoś, kto ma certyfikat kompetencji zawodowych. W innych przedsiębiorstwach zajmujących się przewozami, np. takich, które prowadzą przewozy na potrzeby własne, odpowiedzialność zarządzających transportem ponoszą ci pracownicy, którzy wykonują obowiązki związane z przewozami, np. kierownicy działu transportu.

UWAGA

Zarządzający transportem, podobnie jak kierowcy, mogą być ukarani zarówno podczas kontroli drogowej, jak i przy kontroli w przedsiębiorstwie.

Grzywny wymierzane zarządzającym nakłada się niezależnie od tego, czy podczas tej samej kontroli ukarano kierowcę lub właściciela firmy transportowej, czy nie. ITD wymierza zarządzającym kary w formie mandatów karnych, a w razie odmowy przyjęcia mandatu kieruje wniosek do sądu.

Kiedy zarządzający dostaje karę

Wbrew temu, co sądzi wielu przewoźników, ukaranie kierowcy mandatem karnym nie kończy kontroli dokonywanej na drodze. Jeżeli bowiem zostały podczas niej stwierdzone naruszenia, wymienione w załączniku nr 2 do ustawy o transporcie drogowym, rusza machina mająca na celu ustalenie, kto jest zarządzającym transportem w tej firmie.

Właściciel przedsiębiorstwa otrzyma pismo, w którym organ przeprowadzający kontrolę wezwie go do wskazania osoby pełniącej u niego funkcję zarządzającego. Jeżeli nie zostanie wskazany, ITD ustali to w inny sposób. Na przykład dowie się tego od organu, który udzielił przedsiębiorstwu licencji transportowej i w związku z tym ma dane osoby posiadającej certyfikat kompetencji zawodowych w tej firmie.

UWAGA

Jeżeli przewoźnik, chcąc uniknąć kłopotów, prześle organowi kontroli informację, że w jego firmie nie ma osoby zarządzającej transportem, zostanie wobec niego podjęta procedura cofnięcia licencji z uwagi na niespełnianie ustawowych wymogów.

Zarządzający transportem może też być ukarany podczas kontroli w siedzibie przedsiębiorstwa.

1.4. Zarządzający transportemwfirmach prowadzących przewozy na potrzeby własne

Jeżeli przedsiębiorstwo wykonuje tylko przewozy na potrzeby własne, nie musi wyznaczać osoby zarządzającej transportem, która ma certyfikat. Nie oznacza to jednak, że nie ma tam nikogo, kto odpowie jako zarządzający w razie kontroli ITD. Taryfikator nr 2 dotyczy również przedsiębiorców wykonujących przewozy na potrzeby własne. Jest tak dlatego, że art. 92 ust. 3 ustawy o transporcie drogowym, w którym przewidziano kary, mówi nie tylko o odpowiedzialności osób, które zarządzają transportem na podstawie rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1071/2009, ale także o każdej innej osobie wykonującej czynności związane z przewozem drogowym.

Jeżeli więc podczas kontroli samochodu wykonującego przewozy na potrzeby własne zostaną stwierdzone naruszenia z załącznika nr 2, właściciel firmy zostanie wezwany do wskazania osoby, która była odpowiedzialna za sprawy związane z przewozem drogowym. Jeśli jej nie wskaże, może spodziewać się dalszych czynności ze strony Inspekcji Transportu Drogowego, np. kontroli w siedzibie swojego przedsiębiorstwa.

1.5. Gdy właściciel jest zarządzającym lub kierowcą

Często, szczególnie w niewielkich firmach transportowych, bywa tak, że właściciel przedsiębiorstwa jest jednocześnie zarządzającym transportem – ma bowiem certyfikat kompetencji zawodowych. Czy w razie stwierdzenia naruszeń zostanie ukarany dwukrotnie – jako przedsiębiorca i jako zarządzający?

Nie, w sytuacji gdy właściciel firmy naruszy przepisy, za które może być ukarany też jako kierowca lub zarządzający, nakłada się karę tylko na firmę. Taką zasadę przewiduje art. 92a ust. 5 ustawy o transporcie drogowym.

UWAGA

Czasami to się opłaca. Na przykład, jeśli podczas kontroli drogowej zostanie stwierdzony brak legalizacji tachografu, właściciel firmy, który jest jednocześnie zarządzającym transportem, zapłaci 1.000 zł. Gdyby transportem zarządzał ktoś inny, przedsiębiorstwo i tak dostałoby 1.000 zł kary, a zarządzający dodatkowo 2.000 zł.

Trzeba jednak pamiętać, że zasada ta działa tylko wówczas, gdy taryfikator nr 3 przewiduje za dane wykroczenie karę dla przewoźnika. Jest bowiem wiele naruszeń ujętych w załączniku nr 1 lub 2, które nie pojawiają się w załączniku nr 3.

PRZYKŁAD 1

Przedsiębiorca i kierowca w jednym

Właściciel firmy transportowej jeździł jako jeden z jej kierowców. Podczas kontroli inspektorzy ITD stwierdzili, że używał wykresówki dłużej niż przez okres, na który była przeznaczona. Popełnił więc naruszenie przewidziane jako lp. 13.9 załącznika nr 1 do ustawy o transporcie. W związku z tym dostał mandat w wysokości 100 zł, nie nałożono na niego jednak kary jako na przedsiębiorcę, ponieważ naruszenia tego nie ma w załączniku nr 3 do ustawy.

PRZYKŁAD 2

Jednocześnie właściciel i zarządzający

Podczas kontroli stwierdzono, że kierowca, który wykonywał przewóz drogowy, nie miał ważnego orzeczenia lekarskiego. W firmie, do której należał samochód, właściciel był

jednocześnie zarządzającym transportem. Jako zarządzający został ukarany mandatem karnym w kwocie 1.000 zł na podstawie lp. 3.2. załącznika nr 2 do ustawy. Punkt ten przewiduje sankcję za dopuszczenie do wykonywania przewozu drogowego przez kierowcę, który nie posiada orzeczenia lekarskiego o braku przeciwwskazań zdrowotnych do wykonywania pracy na stanowisku kierowcy.

Nie zostanie wobec niego wszczęte postępowanie administracyjne w celu nałożenia kary z załącznika nr 3. Ten taryfikator nie zawiera bowiem naruszenia związanego z niedopełnieniem obowiązku kierowania kierowców na badania lekarskie i psychologiczne oraz na szkolenia.

1.6. Gdy kierowca to zarządzający transportem

Może też być jeszcze inaczej. Zdarza się, że osoba zarządzająca transportem, posiadająca certyfikat, jeździ jako kierowca. Co zrobi inspektor, gdy wykryje wykroczenie zarówno z załącznika nr 1, jak i nr 2?

Artykuł 92a ust. 5 ustawy o transporcie uwzględnia tylko sytuację, gdy ktoś popełnia czyn będący jednocześnie wykroczeniem z załącznika nr 1 (dla kierowców) lub 2 (dla zarządzających) oraz naruszeniem z załącznika nr 3 (dla przedsiębiorców). Wówczas stosuje się tylko sankcję administracyjną. Jednak w przepisie tym nie ma mowy o przypadku, gdy ktoś dokona wykroczenia przewidzianego jednocześnie w załącznikach nr 1 i nr 2.

A to jest możliwe. Zdarza się przecież, że kierowca-zarządzający nie ma przy sobie wypisu z licencji. Na podstawie załącznika nr 1 grozi mu wówczas mandat w kwocie 500 zł (za brak wymaganego dokumentu), a na bazie załącznika nr 2 kara 2.000 zł (za niewyposażenie kierowcy w wypisz licencji).

To sytuacja, której nie rozstrzygnęły ani przepisy, ani Główny Inspektor Transportu Drogowego w swoich wytycznych. W związku z tymw tego rodzaju przypadkach jeden kontrolujący zastosuje sankcję łagodniejszą i nałoży mandat 500 zł, inny zaś uzna, że należy ukarać karą wyższą, i zaproponuje mandat w kwocie 2.000 zł. Można sobie nawet wyobrazić sytuację, że kontroler będzie próbował nałożyć dwa mandaty karne, wychodząc z założenia, że nie karze dwukrotnie za to samo naruszenie, ponieważ nieokazanie dokumentu i niewyposażenie w ten dokument to dwie różne kwestie.

1.7. Kary dla innych uczestników transportu

Odpowiedzialność wobec ITD ponoszą też spedytor, nadawca, odbiorca, załadowca, organizator wycieczki, organizator transportu i operator publicznego transportu zbiorowego. Jednak podlegają karze tylko wówczas, gdy okoliczności sprawy i dowody jednoznacznie wskazują, że mieli wpływ na powstanie naruszenia lub się na to godzili.

Osoby te nie podlegają kontroli na tych samych zasadach co właściciele firm transportowych. Można je ukarać tylko wtedy, gdy podczas kontroli przewoźnika zostanie stwierdzone naruszenie, a okoliczności i dowody wskażą jednoznacznie, że załadowca czy nadawca wiedzieli o nimi godzili się na nie lub – tym bardziej – mieli na nie wpływ.

UWAGA

Wszczęcie postępowania wobec spedytora, nadawcy, odbiorcy, załadowcy, organizatora wycieczki, organizatora transportu lub operatora publicznego transportu zbiorowego jest możliwe tylko wówczas, gdy na ich wiedzęo naruszeniu wskazują i okoliczności, i dowody. Same dowody albo same okoliczności nie wystarczą.

Jeśli organy kontrolne ustalą, że załadowca albo nadawca wiedzieli o naruszeniui godzili się na nie lub mieli na nie wpływ, nie podejmują kontroli takiego podmiotu, lecz wszczynają postępowanie administracyjne w sprawie stwierdzonych naruszeń. W takich przypadkach kary są wymierzane na podstawie taryfikatora z załącznika nr 3 do ustawy o transporcie drogowym – tego samego, który dotyczy przedsiębiorców.

PRZYKŁAD

Kiedy załadowca ponosi karę

Pracownicy firmy „Lotus”, produkującej płyty chodnikowe, dokonali w obecności kierowcy załadunku pojazdu należącego do firmy Trat-Star. Siedziba załadowcy była położona przy drodze krajowej, na której dopuszczalny jest nacisk 10 t osi napędowej. Ciężarówka przy wyjeździe od załadowcy została zważona na wagach zainstalowanych na jego terenie. Wykazały one, że ciężar załadowanego pojazdu nie przekroczył dopuszczalnej masy całkowitej ani dozwolonego nacisku osi, co następnie zostało zapisane w wydanym przez załadowcę dokumencie przewozowym.

Kierowca będący pracownikiem firmy Trat-Star w drodze do odbiorcy został zatrzymany do kontroli na drodze, na której dopuszczalny nacisk osi wynosi 8 t. W wyniku ważenia pojazdu ustalono, że samochód co prawda nie przekracza dopuszczalnej masy całkowitej, jednak przekroczone zostały naciski osi o 1,2 t. Czy firma „Lotus” poniesie odpowiedzialność?

W tym przypadku nie ma podstaw do nałożenia kary na załadowcę. Pracownicy tej firmy dokonali załadunku tak, żeby nie została przekroczona dopuszczalna masa całkowita pojazdu ani naciski. Na przewoźniku zaś spoczywa odpowiedzialność za właściwe rozłożenie ładunku oraz dobór trasy odpowiedniej do parametrów pojazdu. Załadowca nie ma wpływu na to, jaką trasą będzie poruszał się przewoźnik. Gdyby kierowca tej ciężarówki jechał drogami o dopuszczalnych naciskach osi do 10 t lub do 11,5 t, nie doszłoby do przekroczenia przepisów.

Ukaranie załadowcy nie zwalnia z odpowiedzialności przewoźnika. Na nadawcę, załadowcę lub spedytora kara pieniężna może zostać nałożona dodatkowo, a fakt, że tak się stało, nie ma wpływu na wysokość kary obciążającej firmę, która dokonuje przewozu.

Rozdział 2. Wysokość kar

Wysokość kar za naruszenie przepisów transportowych została określona w załącznikach do ustawy o transporcie drogowym (→ Taryfikator kar, str. 139). Znalazły się tam kary za łamanie nie tylko norm ustawy o transporcie drogowym, lecz także przepisów:

o czasie pracy kierowców,o odpadach,o ochronie zwierząt,umów międzynarodowych wiążących Rzeczpospolitą Polską,wspólnotowych dotyczących przewozów drogowych.

Nie da się zapłacić mniej

Kary zostały określone sztywno, co oznacza, że inspektorzy nie mają swobody w zakresie ustalania ich wysokości. W przypadku stwierdzenia naruszenia muszą wymierzyć karę ściśle określoną w załączniku, bez względu na okoliczności zdarzenia.

Niestety, przewoźnik ani zarządzający transportem nie mogą domagać się obniżenia kary. Jeżeli jednak sytuacja materialna przewoźnika nie pozwala na jednorazową zapłatę całej należności, może on wystąpić z wnioskiem o odroczenie terminu zapłaty bądź o jej umorzenie lub rozłożenie na raty.

Zarządzający nie ma co liczyć na odroczenie terminu zapłaty, ponieważ jest on ściśle narzucony przez Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia. Może wnioskować o rozłożenie kary na raty, jednak w sytuacji gdy nie jest w stanie unieść ciężaru finansowego wysokiego mandatu, najlepiej aby go po prostu nie przyjmował. Sąd, który będzie orzekać w jego sprawie (standardowa procedura w przypadku odmowy przyjęcia mandatu), weźmie pod uwagę jego sytuację finansową oraz osobistą i być może obniży wysokość grzywny w stosunku do tej, która groziłaby mu w przypadku przyjęcia mandatu.

2.1. Górnagranica kary dla przewoźników

W przypadku właściciela firmy transportowej suma kar pieniężnych za naruszenia stwierdzone podczas jednej kontroli nie może przekroczyć kwoty:

1) 10.000 zł, gdy kontrola była przeprowadzana na drodze,

2) w przypadku kontroli w przedsiębiorstwie:

■ 15.000 zł – dla podmiotu zatrudniającego średnio do 10 kierowców w okresie 6 miesięcy przed dniem rozpoczęcia kontroli,

■ 20.000 zł – dla podmiotu zatrudniającego średnio od 11 do 50 kierowców w okresie 6 miesięcy przed dniem rozpoczęcia kontroli,

■ 25.000 zł – dla podmiotu zatrudniającego średnio od 51 do 250 kierowców w okresie 6 miesięcy przed dniem rozpoczęcia kontroli,

■ 30.000 zł – dla podmiotu zatrudniającego więcej niż 250 kierowców w okresie 6 miesięcy przed dniem rozpoczęcia kontroli,

■ 40.000 zł – dla podmiotu wykonującego inne czynności związane z przewozem drogowym.

PRZYKŁAD

Kiedy kara będzie niższazpowodu limitu?

Podczas kontroli drogowej stwierdzono następujące naruszenia:

■ wykonywanie transportu drogowego bez wymaganego zezwolenia na wykonywanie zawodu przewoźnika drogowego lub bez wymaganej licencji, za co grozi kara pieniężna w wysokości 8.000 zł (punkt 1.1 załącznika nr 3 do ustawy o transporcie drogowym);

■ nierejestrowanie za pomocą urządzenia rejestrującego lub cyfrowego urządzenia rejestrującego na wykresówce lub karcie kierowcy wskazań w zakresie prędkości pojazdu, aktywności kierowcy i przebytej drogi, za co grozi kara pieniężna w wysokości 5.000 zł (punkt 6.2.1 załącznika nr 3 do ustawy o transporcie drogowym).

Suma kar za poszczególne naruszenia stwierdzone podczas tej kontroli wynosi więc 13.000 zł, jednak w decyzji ITD kara zostanie ograniczona do 10.000 zł, ponieważ tyle wynosi limit, którego nie można przekroczyć.

2.2. Dla zarządzającychikierowców nie malimitów

Zgodnie z art. 92 kierowca wykonujący przewóz drogowy z naruszeniem obowiązków lub warunków tego przewozu podlega karze grzywny do 2.000 zł, a wysokości grzywien za poszczególne naruszenia określa załącznik nr 1 do ustawy. Według tego samego przepisu osoba zarządzająca przedsiębiorstwem lub transportem w przedsiębiorstwie podlega karze grzywny w wysokości do 2.000 zł. Wykaz naruszeń oraz wysokości grzywien za poszczególne naruszenia określa załącznik nr 2 do ustawy.

Jednak w wyniku kontroli kierowcy i zarządzający transportem otrzymują często mandaty karne na kwoty wielokrotnie wyższe niż 2.000 zł, przewidziane w art. 92 ustawy o transporcie. Na jakiej podstawie kontrolujący nakładają takie wysokie mandaty?

Przepisy wskazują, że wysokość każdej grzywny nie może przekraczać 2.000 zł. I faktycznie nie przekracza – zarówno taryfikator nr 1, jak i nr 2 nie zawierają żadnej kary wyższej niż 2.000 zł.

Artykuł 9 ust. 2 Kodeksu wykroczeń stanowi, że jeżeli jednocześnie orzeka się o ukaraniu za dwa wykroczenia lub więcej, wymierza się łącznie karę w granicach określonych w przepisie przewidującym najsurowszą sankcję. Jednak Główny Inspektor Transportu Drogowego stwierdził, że nie ma to zastosowania w postępowaniu mandatowym. W tym przypadku nie orzeka się bowiem grzywny, lecz się ją nakłada. Orzekanie jest wyłączną domeną sądu. Tak więc GITD poleca inspektorom, aby w wypadku zbiegu wykroczeń nakładali karę osobno za każde wykroczenie, wystawiając tyle mandatów karnych, ile stwierdzono wykroczeń. W ten sposób żadna z grzywien nałożonych na kierowców lub zarządzających transportem nie przekracza 2.000 zł, ale łącznie stanowią sumę dużo większą.

UWAGA

Z dotychczasowych wyroków sądów wynika, że sędziowie nie podzielają opinii Głównego Inspektora Transportu Drogowego. Kary nakładane w postępowaniu nakazowym, po odmowie przyjęcia mandatu, bez względu na liczbę i ciężar zarzutów, nie przekraczają bowiem nigdy 2.000 zł.

W odniesieniu do sankcji przewidzianych dla właścicieli firm ustawa o transporcie wyraźnie stanowi, że suma kar pieniężnych nałożonych za naruszenia stwierdzone podczas jednej kontroli drogowej nie może przekroczyć kwoty 10.000 zł. Z kolei suma kar nałożonych podczas kontroli w siedzibie przedsiębiorstwa nie ma prawa być wyższa niż 15.000 do 40.000 zł (w zależności od tego, ilu kierowców zatrudnia firma). W przypadku kierowców i zarządzających nie ma w ustawie ograniczenia kwoty kary nałożonej w wyniku jednej kontroli. Dlatego inspektorzy karzą te osoby mandatami o łącznej kwocie przekraczającej 2.000 zł.

PRZYKŁAD

Kto dostanie jaką karę

W trakcie kontroli drogowej inspektor stwierdził, że kierowca nie okazał zaświadczenia o działalności za okres od 28 stycznia do 11 lutego, 12 lutego skrócił odpoczynek dzienny o 3,5 godziny, a 13 lutego przekroczył maksymalny czas prowadzenia pojazdu bez przerwy o 2 godziny. Nie miał też przy sobie zaświadczenia potwierdzającego odbycie wymaganego szkolenia.

1. Inspektor nałoży na kierowcę mandat w wysokości:

■ 500 zł za nieokazanie dokumentu,

■ 400 zł za skrócenie odpoczynku,

■ 600 zł za przekroczenie czasu jazdy bez przerwy,

■ 800 zł za nieokazanie dokumentu potwierdzającego ukończenie szkolenia wymaganego w związku z wykonywaniem przewozu drogowego.

W