Różaniec z Janem Pawłem II

Strona redakcyjna

Redaktor techniczny:

Ewa Czyżowska

© Copyright by Wydawnictwo M, Kraków 2011

ISBN 978-83-7595-389-3

Wydawnictwo M

ul. Kanonicza 11, 31-002 Kraków

tel. 12-431-25-50; fax 12-431-25-75

e-mail:mwydawnictwo@mwydawnictwo.pl

www.mwydawnictwo.pl

www.ksiegarniakatolicka.pl

Publikację elektroniczną przygotował:

WSTĘP

Różaniec jest modlitwą niezwykle prostą a zarazem
głęboką, modlitwą, która przynosi owoce w postaci cierpliwości,
wewnętrznego wyciszenia. Dzięki niej jesteśmy bardziej opanowani, bardziej
refleksyjni. Różaniec przez wieki kształtował duchowość chrześcijańską.

Jan Paweł II jest człowiekiem modlitwy, głębokiej
kontemplacji, posiada dar zanurzenia w żarliwą modlitwę bez względu na
okoliczności — wiele takich niezwykłych sytuacji mogliśmy obserwować
podczas licznych papieskich pielgrzymek. Papież znajdując się pośrodku
wielotysięcznego rozentuzjazmowanego tłumu zaczyna się modlić tak, jakby
był w samotnej pustelni. Często tą modlitwą jest właśnie różaniec. Ojciec
Święty nigdy nie czyni tego na pokaz. Choć obserwują go dzięki mediom
miliony ludzi, zawsze jest to naturalny odruch płynący z wewnętrznej
potrzeby. Jan Paweł II tak mówi o różańcu:

Różaniec jest moją ulubioną
modlitwą. To jest modlitwa cudowna w swojej prostocie i głębi. Za
odmawianymi Ave Maria kryją się
najważniejsze wydarzenia z życia Jezusa Chrystusa…

Jan Paweł II całym sobą zachęca do tej cennej i
skutecznej modlitwy, czyni to przez przykład, przez ofiarowanie wielu
spotkanym osobom tysięcy papieskich różańców, a także poprzez słowa:

Zachęcam was do modlitwy
różańcowej; zanurza nas ona w tajemnicach Chrystusa, w Jego Wcieleniu, w
Jego Męce, w Jego święcie Paschy, a w portrecie naszej Matki daje nam
doskonały wzór, jak przyjąć, jak zachować, jak żyć słowami i czynami
Chrystusa, które zbawiają świat.

Zachęta ta jest szczególnie aktualna w kontekście
niedawno ogłoszonego roku różańcowego.

Cały pontyfikat Jana Pawła II jest niezwykle znaczący
dla całego Kościoła, żaden inny papież ostatnich wieków nie podejmował tak
odważnych i przełomowych decyzji. Żaden z ostatnich papieży nie wyniósł
tak wysoko opiniotwórczej roli Kościoła, nie zintensyfikował jego
obecności w światowych mediach, nie nawiązał tak bliskiego dialogu ze
współczesnym światem, nie przepraszał i prosił o przebaczenie w imieniu
całego Kościoła. Papież Polak odbył bez mała 100 pielgrzymek apostolskich,
zapoczątkował i zrealizował wiele znaczących reform w Kościele (nowy
Kodeks Prawa Kanonicznego, Katechizm Kościoła Katolickiego, reforma Kurii
Rzymskiej itd.), kanonizował i beatyfikował olbrzymią rzeszę świętych i
błogosławionych (ponad 1000 osób), ogłosił wiele encyklik, adhortacji,
listów apostolskich i olbrzymią ilość innych dokumentów.

Nie dziwi nas więc fakt, że to właśnie Jan Paweł II
podjął odważną i mądrą decyzję rozszerzenia dotychczasowej, istniejącej od
wieków struktury różańca o nową część zawierającą pięć tajemnic.

Skoro różaniec skupia i zarazem streszcza głębię
przesłania ewangelicznego, dobrze się stało, że dzięki nowym tajemnicom
jeszcze bardziej zanurza się w Ewangelii, w życiu Jezusa i Maryi.

Chrystus jest światłością świata, światłością każdego
człowieka, a ciemności grzechu i zła nigdy tej światłości nie przygaszą,
wręcz przeciwnie — pogodna jasność Jezusa rozproszy mroki zła. Tajemnica
światłości Boga jest od wieków zakorzeniona w tradycji całego Kościoła,
jednym z wspaniałych świadectw tej tradycji jest starochrześcijański hymn Phos Hilaron:

Pogodna światłości Ojca
świętej chwały,

Nieśmiertelnego Pana
niebios i ziemi,

Jezu Chryste! — (słońce)
zachodzi i dzień się kończy,

Gwiazdę wieczorną już
widzimy na niebie.

Ku czci Twojej, Boże,
Ojcze, Synu i Duchu świętości

śpiewamy,

Boś godzien jest, o Panie,
by o każdej porze głoszono

Twoją chwałę pobożnymi
pieśniami.

O, wielki Synu Boży, Tyś
życia szafarzem,

Przeto Ci świat pieśń
chwały składa w darze.

Amen.

(wg Antologii modlitwy wczesnochrześcijańskiej, str. 165)

Tajemnica światła Chrystusa, zjawisko niezwykłego
światła przemienienia z góry Tabor jest bardzo bliskie wschodniej tradycji
chrześcijańskiej. W takim znaczeniu nowe, choć zakorzenione w starej
tradycji, tajemnice różańca służą jedności chrześcijan.

W obliczu wielu zagrożeń współczesnego świata modlitwa
różańcowa jest niezwykle skuteczną bronią.

Przygotowany wybór papieskich wypowiedzi składa się z
dwóch części;

— pierwsza jest zachętą do modlitwy różańcowej i
objaśnieniem jej nowej struktury; bazuje na ogłoszonym 16.10.2002 Liście
Apostolskim Jana Pawła II o Różańcu świętym — Rosarium Virginis Mariae;

— druga to rozważania czterech części różańca,
zawierające dwadzieścia tajemnic.

Pośród bezmiernego oceanu, jakim jest całość nauczania
Jana Pawła II, zostały wybrane teksty najbardziej przystępne i zrozumiałe
dla odbiorcy nieposiadającego głębokiej wiedzy teologicznej.

Wybór został dokonany w oparciu o najbardziej
komunikatywną i popularną formę nauczania papieskiego, jaką jest katecheza
papieska. Papieskie teksty będą stanowić doskonałą pomoc i inspirację dla
ożywienia naszej modlitwy różańcowej.

Piotr Słabek

ZACHĘTA DO MODLITWY RÓŻAŃCOWEJ

Rozważając tajemnice różańcowe, patrzymy na misterium
życia, męki, śmierci i zmartwychwstania Pana Jej oczyma, przeżywamy je
tak, jak Ona w swym sercu matczynym je przeżywała. Odmawiając różaniec,
rozmawiamy z Maryją, powierzamy Jej ufnie wszystkie nasze troski i smutki,
radości i nadzieje. Prosimy o to, by pomagała nam podejmować Boże plany i
by wypraszała u Syna łaskę potrzebną do wiernego ich wypełniania. Ona —
radosna, bolejąca i chwalebna, zawsze u boku Syna — jest równocześnie
obecna pośród naszych codziennych spraw.

Jakkolwiek toczyły się ludzkie dzieje — w radości z
owoców codziennego trudu, w bolesnym zmaganiu z przeciwnościami czy też w
chwale odnoszonych zwycięstw — zawsze odnajdywały one swoje odbicie w
tajemnicach Chrystusa i Jego Matki. Dlatego przywiązanie do modlitwy
różańcowej nigdy nie wygasło w sercach wiernych, a dziś zdaje się jeszcze
bardziej umacniać. Świadczy o tym (…) świadectwo tych, którzy w tej
prostej modlitwie znajdują niewyczerpane źródło życia duchowego.

7.06.1997

Różaniec jest moją ulubioną modlitwą. To jest modlitwa
cudowna. Cudowna w swojej prostocie i głębi. Za odmawianymi Ave Maria
kryją się najważniejsze wydarzenia z życia Jezusa Chrystusa.

29.10.1978

Zachęcam was do modlitwy różańcowej; zanurza nas ona w
tajemnicach Chrystusa, w Jego Wcieleniu, w Jego Męce, w Jego Święcie
Paschy, a w portrecie naszej Matki daje nam doskonały wzór jak przyjąć,
jak zachować, jak żyć słowami i czynami Chrystusa, które zbawiają świat.

09.10.1983

Różaniec (…) w powściągliwości swych elementów
skupia w sobie głębię całego przesłania ewangelicznego, którego jest jakby
streszczeniem. W nim odbija się echem modlitwa Maryi, Jej nieustanne
Magnificat za dzieło odkupieńcze Wcielenia, rozpoczęte w Jej
dziewiczym łonie. Przez różaniec lud chrześcijański niejako wstępuje do
szkoły Maryi, dając się wprowadzić w kontemplację piękna oblicza Chrystusa
i w doświadczanie głębi Jego miłości. Za pośrednictwem różańca wierzący
czerpie obfitość łaski, otrzymując ją niejako wprost z rąk Matki
Odkupiciela.

Nie sposób wymienić niezliczoną rzeszę świętych,
którzy znaleźli w różańcu autentyczną drogę uświęcenia. Wystarczy
wspomnieć św. Ludwika Marię Grignion de Montforta, autora cennego dzieła o
różańcu, a bliżej naszych czasów Ojca Pio z Pietrelciny, którego dane mi
było niedawno kanonizować. Szczególny zaś charyzmat, jako prawdziwy
apostoł różańca, miał bł. Bartłomiej Longo. Jego droga świętości oparta
była na natchnieniu, jakie usłyszał w głębi serca: „Kto szerzy różaniec,
ten jest ocalony!”.

Różaniec modlitwą kontemplacyjną

Jednak najważniejszym motywem, by zachęcić z mocą do
odmawiania różańca, jest fakt, że stanowi on bardzo wartościowy środek,
sprzyjający podejmowaniu we wspólnocie wiernych tego wysiłku kontemplacji
chrześcijańskiego misterium. Kiedy we współczesnej kulturze, mimo tak
licznych sprzeczności, pojawia się nowa potrzeba duchowości, pobudzana
również przez wpływ innych religii, bardziej niż kiedykolwiek przynagla
wezwanie, by nasze wspólnoty chrześcijańskie stały się „prawdziwymi
szkołami modlitwy”.

Różaniec należy do najlepszej i najbardziej
wypróbowanej tradycji kontemplacji chrześcijańskiej. Rozwinięty na
Zachodzie, jest modlitwą typowo medytacyjną i odpowiada poniekąd
„modlitwie serca” czy „modlitwie Jezusowej”, która wyrosła na glebie
chrześcijańskiego Wschodu.

Różaniec bowiem z natury swej wymaga odmawiania w
rytmie spokojnej modlitwy i powolnej refleksji, by przez to modlący się
łatwiej oddał się kontemplacji tajemnic życia Chrystusa, rozważanych jakby
sercem Tej, która ze wszystkich była najbliższa Panu, i by otwarte zostały
niezgłębione tych tajemnic bogactwa. „[Jezus] przemienił się wobec nich:
twarz Jego zajaśniała jak słońce” (Mt 17,2). Ewangeliczną scenę
przemienienia Chrystusa, w której trzej apostołowie, Piotr, Jakub i Jan,
zdają się jakby porwani pięknem Odkupiciela, można przyjąć za ikonę
chrześcijańskiej kontemplacji. Utkwić wzrok w Chrystusowym obliczu,
rozpoznać Jego tajemnicę w zwyczajnej, bolesnej drodze Jego
człowieczeństwa, aż ujrzy się Boski blask, objawiony ostatecznie w
Zmartwychwstałym, zasiadającym w chwale po prawicy Ojca, to zadanie
każdego ucznia Chrystusa, a zatem i nasze zadanie. Kontemplując to
oblicze, otwieramy się na przyjęcie tajemnicy życia Trójcy
Przenajświętszej, by doznawać wciąż na nowo miłości Ojca i cieszyć się
radością Ducha Świętego. W ten sposób urzeczywistniają się również dla nas
słowa św. Pawła: „wpatrujemy się w jasność Pańską jakby w zwierciadle; za
sprawą Ducha Pańskiego, coraz bardziej jaśniejąc, upodabniamy się do Jego
obrazu” (2 Kor 3,18).

Maryja jest niedoścignionym wzorem kontemplacji
Chrystusa. Oblicze Syna należy do Niej ze szczególnego tytułu. To w jej
łonie ukształtowało się, biorąc od Niej również ludzkie podobieństwo,
które wskazuje na jeszcze większą z pewnością bliskość duchową. Nikt nie
oddawał się równie pilnie kontemplowaniu Chrystusowego oblicza, jak
Maryja. Oczy Jej Serca skupiły się w jakiś sposób na Nim już w chwili
Zwiastowania, gdy Go poczęła za sprawą Ducha Świętego; w następnych
miesiącach zaczęła odczuwać Jego obecność i domyślać się Jego rysów. Kiedy
wreszcie wydała Go na świat w Betlejem, również Jej oczy cielesne
spoglądały czule na oblicze Syna, którego „owinęła w pieluszki i położyła
w żłobie” (Łk 2,7).

Odtąd Jej spojrzenie, zawsze pełne adorującego
zadziwienia, już nigdy się od Niego nie odwróci. Czasem będzie spojrzeniem pytającym, jak po Jego zaginięciu w świątyni: „Synu, czemuś nam to
uczynił?” (Łk 2,48); będzie to zarazem zawsze spojrzenie przenikliwe, zdolne do czytania w głębi duszy Jezusa, aż do pojmowania
Jego ukrytych uczuć i odgadywania Jego decyzji, tak jak w Kanie (por. J
2,5). Kiedy indziej będzie spojrzeniem pełnym bólu, zwłaszcza pod krzyżem, gdzie będzie to jeszcze w pewnym
sensie spojrzenie „rodzącej”, skoro Maryja nie ograniczy się tylko do
współudziału w męce i śmierci Jednorodzonego, ale przyjmie nowego syna
powierzonego Jej w osobie umiłowanego ucznia (por. J 19,26-27). W
wielkanocny poranek będzie to spojrzenie rozpromienione radością
Zmartwychwstania, a wreszcie w dniu Pięćdziesiątnicy spojrzenie rozpalone
wylaniem Ducha (por. Dz 1,14).

Maryja żyje z oczyma zwróconymi na Chrystusa i skarbi
sobie każde Jego słowo: „Zachowywała wszystkie te sprawy i rozważała je w
swoim sercu” (Łk 2,19; por. 2,51). Wspomnienia o Jezusie, wyryte w Jej
duszy, towarzyszyły Jej w każdej okoliczności, sprawiając, że powracała
myślą do różnych chwil swego życia obok Syna. To te wspomnienia stanowiły
niejako „różaniec”, który Ona sama nieustannie odmawiała w dniach swego
ziemskiego życia.

Różaniec modlitwą o pokój i za rodzinę

Pewne okoliczności historyczne sprawiają, że to
przypomnienie o modlitwie różańcowej nabiera szczególnej aktualności.
Pierwszą z nich jest pilna potrzeba wołania do Boga o dar pokoju. Różaniec
nieraz wskazywali moi Poprzednicy i ja sam jako modlitwę o pokój. Na
początku tysiąclecia, które rozpoczęło się przejmującymi grozą scenami
zamachu z 11 września i w którym pojawiają się codziennie w tylu częściach
świata nowe obrazy krwi i przemocy, ponowne odkrycie różańca oznacza
zagłębienie się w kontemplowanie tajemnicy Tego, który „jest naszym
pokojem”, gdyż „obie części ludzkości uczynił jednością, bo zburzył
rozdzielający je mur — wrogość” (Ef 2,14). Odmawiając zatem różaniec nie
można nie czuć się wyraźnie zobowiązanym do służby sprawie pokoju, ze
szczególnym odniesieniem do ziemi Jezusa, nadal tak doświadczanej, a tak
bardzo drogiej sercu chrześcijan.

Równie pilna potrzeba wysiłków i modlitwy wyłania się
w innym punkcie krytycznym naszych czasów, jakim jest rodzina, komórka
społeczeństwa coraz bardziej zagrożona na płaszczyźnie ideologicznej i
praktycznej siłami godzącymi w jej jedność, które budzą obawy o przyszłość
tej podstawowej i niezbywalnej instytucji, a wraz z nią o losy całego
społeczeństwa. Powrót do różańca w rodzinach chrześcijańskich ma być, w
ramach szerzej zakrojonego duszpasterstwa rodzin, skuteczną pomocą, by
zapobiec zgubnym następstwom tego kryzysu znamiennego dla naszej epoki.

TAJEMNICE RÓŻAŃCA

Tajemnice Chrystusa — tajemnice Matki

W