Śmigłowce szturmowe. Przegląd techniki wojskowej XXI wieku. Część 4

Wiesław B. Pietrzak

Śmigłowce
szturmowe i
zwiadowcze

Copyright © 2014 by Wiesław B. Pietrzak

Projekt okładki i strony tytułowej
Wiesław B. Pietrzak

Fotografia na okładce: Eurocopter

Wszelkie prawa zastrzeżone

Reprodukcja i przetwarzanie całości lub części publikacji w jakiejkolwiek formie zabronione bez pisemnej zgody autora

inforino@poczta.onet.pl
ISBN 978-83-272-4316-4
Wydanie I



Wstęp

Projekty machin latających, działających na podobnej zasadzie jak współczesne śmigłowce, rysował już Leonardo da Vinci (1452-1519), ale pierwsze wiropłaty z napędzanym śmigłem nocnym, które wyniosły się w powietrze, zbudowano dopiero w 1907 r. we Francji.

Konstrukcja maszyny latającej z poziomym śmigłem, która miała poruszać się nie tylko w pionie, ale i przemieszczać się w płaszczyźnie poziomej sprawiała o wiele więcej problemów entuzjastom i konstruktorom niż klasyczne samoloty i pierwsze pionowzloty z trudem utrzymywały stateczność w powietrzu.

Przełom nastąpił ponad trzy dekady później, w czasie II wojny światowej, w hitlerowskich Niemczech, a kiedy latem 1943 r. Otto Skorzeny ze swoimi spadochroniarzami próbował wywieźć uwięzionego w wysokich górach Benito Mussoliniego śmigłowcem, uwidoczniło to potencjał drzemiący w wiropłatach. Śmigłowcem tym był Focke-Achgelis Fa 223 z 1000-konnym silnikiem (śmigłowiec wylądował w nakazanym miejscu, ale awaria napędu uniemożliwiła odlot).

Po II wojnie przodownikiem w konstruowaniu śmigłowców przejęli Amerykanie za sprawą Igora Sikorskiego, rosyjskiego imigrantów, który nazywany jest dzisiaj „ojcem przemysłu śmigłowcowego”.

Dzięki pionowymi startowi i lądowaniu oraz możliwości zawisu w bezruchu śmigłowce wojskowe są maszynami o wszechstronnym zastosowaniu: ewakuują załogi zestrzelonych statków powietrznych, dostarczają sprzęt i żołnierzy w dokładnie wyznaczone miejsca, ratują życie okrążenia powodzianom wywożąc je spod ostrzału, rozpoznają pole walki bez względu na porę doby i warunki atmosferyczne, zwalczają pojazdy pancerne i z powodzeniem polują na najgrubszą zwierzynę – okręty podwodne.

Wiesław B. Pietrzak

Śmigłowce szturmowe i zwiadowczeA129 International – WłochyAH-1W/1Z Super Cobra – USAAH-2A Rooivalk – RPAAH-64A/D Apache – USAHAL LCH – IndieKa-50 Black Shark / Ka-52 Alligator – RosjaMi-24D/Mi-24W Hind – RosjaMi-28A/N Havoc – RosjaOH-58D Kiowa Warriorr – USATiger – Francja / Niemcy



A129 InternationalWielozadaniowy śmigłowiec bojowy, Włochy

Wielozadaniowy śmigłowiec bojowy A129 International jest ostatnim wariantem śmigłowca Agusta Mangusta użytkowanym przez Włoskie Siły Zbrojne. Jest on produkowany przez AgustaWestland, spółkę joint-venture utworzoną przez firmy Finmeccanica z Włoch i GKN z Wielkiej Brytanii. A129 International jest wielozadaniowym śmigłowcem wykorzystywanym w misjach rozpoznania i nadzoru, zwalczania ważnych celów naziemnych, eskortowania, wsparcia ogniowego jednostek naziemnych i likwidacji zagrożeń powietrznych. Jest on uzbrojony w nowe, wysoce skuteczne pociski powietrze-ziemia i powietrze-powietrze, trójlufowe działko i zabiera zwiększony ładunek uzbrojenia. Maszyny te brały udział w operacjach ONZ w Angoli i Somalii.

W 2007 r. włoska armia była wyposażona w 45 maszyn A129 Mangusta, a 15 kolejnych było zamówionych w wersji A129 International.

A129 International jest najnowszym wariantem śmigłowca Mangusta użytkowanym przez włoskie siły zbrojne. Pilot i strzelec otrzymują informacje z zintegrowanego systemu zarządzania przedstawiane na wyświetlaczach wielofunkcyjnych z klawiaturą, fot. AgustaWestland

W styczniu 2002 r. AgustaWestland otrzymała kontrakt na przebudowę 45 Mangust do roli bojowych maszyn wielozadaniowych o oznaczeniu A129 CBT (konfiguracja bojowa). Wykorzystano w niej rozwiązania z wersji A129 International, jednak wyposażenie kokpitu zostało uproszczone w stosunku do wersji International. Ulepszenie zawiera: pięciołopatowy kompozytowy wirnik nośny i dwułopatowe śmigło ogonowe, silniki Rolls-Royce Gem 1004 (silniki przejęte z Mangusty ale z nowym systemem transmisji), mocniejszą przekładnię, wzmocniony kadłub umożliwiający wzrost masy startowej do 4600 kg, ulepszone systemy broni z 20-mm działkiem Oto Melara 197B montowanym pod nosem i pociskami powietrze-powietrze Stinger, nowy system termowizyjny przedniej półsfery FLIR, ulepszone wyposażenie w środki samoobrony zawierające zespół EADS AN/AAR-60 ostrzegający o pociskach wystrzelonych w stronę śmigłowca i nowy globalno-bezwładnościowy system nawigacyjny GPS/INS. Dostawy tak wyposażonych wiropłatów trwały do końca roku 2008.

A129 jest w stanie przemieścić się na odległość ponad 1000 km z zewnętrznymi zbiornikami paliwa i czterema pociskami powietrze-powietrze. Śmigłowiec może być transportowany na pokładzie samolotu C-130 Hercules.

Konstrukcja

Struktura śmigłowca jest konstrukcją pół-skorupową ze szkieletem ze stopu aluminium. Kompozytowe materiały stanowią prawie 50% masy płatowca. Pięciołopatowy A129 International ma potężniejsze silniki niż jego czterołopatowy protoplasta Mangusta. Kadłub zapewnia balistyczną ochronę przed amunicją przeciwpancerną kal. 12,7-mm. Także silniki zostały osłonięte opancerzeniem. Główny wirnik jest odporny na pociski balistyczne kal. 12,7 mm.

Awionika

Kabiny pilota i strzelca ustawione są w konfiguracji tandemu. Obie kabiny są wyposażone w wyświetlacze wielofunkcyjne z klawiaturą przedstawiające informacje z zintegrowanego systemu zarządzania: wyświetlają mapę z naniesioną trasą lotu i dostarczają informacji na temat nawigacji, stanu broni, wyboru broni, komunikacji i danych o stanie poszczególnych systemów śmigłowca oraz przebiegu lotu.

Śmigłowiec posiada automatyczny system kontroli lotu, który pozwala na lot na minimalnej wysokości operacyjnej (NOE) i zapewnia odpowiedni poziom stabilności dla wycelowania broni. Wyświetlacz taktyczny poprawia zarządzanie misją i zapewnia sytuacyjną świadomość.

Nocny system wizyjny śmigłowca zawiera mały termowizor przedniej półsfery dostarczony przez Honeywella zamontowany na kierowanej platformie w części nosowej śmigłowca. Zintegrowany hełm pilota z jednookularowym wyświetlaczem systemu celującego Honeywell IHADS prezentuje obraz widziany przez FLIR. System zapewnia automatyczne wycelowanie broni o każdej porze doby.

Śmigłowiec może być wyposażony w celownik na maszcie, pozwalając tym samym na celowanie i strzelanie z ukrycia. Celownik jest używany do odnajdowania celu, śledzenia pocisku, oznaczenia celu laserem i laserowego pomiaru odległości.

Uzbrojenie

Śmigłowiec A129 International może być uzbrojony w 4 lub 8 pocisków powietrze-powietrze Raytheon Stinger albo MBDA (dawniej Matra BAe Dynamics) Mistral. Komplementacja pocisku Stinger została pomyślnie przeprowadzona na A129CBT w październiku 2003 r. przy użyciu pocisku Stinger RMP Block I.

Śmigłowiec może przenosić maks. 8 kierowanych pocisków rakietowych powietrze-ziemia i ma możliwość używania jednocześnie dwóch ich rodzin: Lockheed Martin Hellfire i Raytheon TOW 2. Umożliwia to strzelcowi prowadzenie selektywnego ognia przeciw podstawowym i drugorzędnym celom i daje możliwość zadawania precyzyjnych uderzeń w środowisku miejskim. Nowa Mangusta jest wyposażona w system HeliTOW dla pocisków TOW2A.

A129 może przenosić jednocześnie dwa rodzaje kierowanych pocisków rakietowych powietrze-powierzchnia: Lockheed Martin Hellfire i Raytheon TOW 2, fot. AgustaWestland

A129 International ma takie same możliwości co do rakiet niekierowanych i może przenosić jednocześnie 70-mm rakiety “natowskie” i 81-mm rakiety do walki na dłuższym dystansie: tych pierwszych – 76, tych drugich – 38. Pod nosem wiropłata zamontowane jest w wieżyczce trójlufowe działko typu Gatling z 500 szt. amunicji.

Środki ochrony własnej

Wyposażenie walki elektronicznej zawiera ostrzegawczy odbiornik opromieniowania radarowego Elettronica ELT-156 i układ ostrzegawczy przed podświetleniem wiązką laserową BAE Systems Italia RALM-101. W skład systemów ochrony wchodzą: radar Elettronica ELT-554, zakłócający emiter podczerwieni BAE Systems IEWS AN/ALQ-144A i wyrzutniki pułapek cieplnych i radarowych.

Napęd

Śmigłowiec A129 International ma ognioodporny przedział silnikowy z dwoma cichobieżnymi silnikami turbinowymi LHTEC-T800. Silniki są odseparowane i dysponują oddzielnymi systemami paliwowymi z możliwością wzajemnego zasilania. Odporne na zmiażdżenie i samouszczelniające się zbiorniki paliwa są podłączone do samouszczelniających się przewodów i posiadają cyfrowy dozownik paliwa. Sygnatura cieplna jest zminimalizowana przez zainstalowanie układu wydechowego z zestawem chodzącym spaliny.

T129 ATAK

Na