Francuski, ucz się podróżując – Diukowie Sully. Gramatyka.

Mag­da Cel

Ucz się po­dró­żu­jąc – Diu­ko­wie Sul­lyAp­prends en voy­age­ant – Les Ducs de Sul­ly

Mag­da Cel

Fran­cu­ski, ucz się po­dró­żu­jąc – Diu­ko­wie Sul­ly. Gra­ma­ty­ka.

Co­py­ri­ght © by Mag­da Cel 2012

Vir­tu­alo Self-pu­bli­shing 2012

ISBN 978-83-272-3806-1

Wszel­kie pra­wa za­strze­żo­ne. Roz­po­wszech­nia­nie i ko­pio­wa­nie ca­ło­ści lub czę­ści pu­bli­ka­cji za­bro­nio­ne bez pi­sem­nej zgo­dy au­to­ra

Skład wersji elektronicznej:

Virtualo Sp. z o.o.

Ucz się podróżując – Diukowie SullyApprends en voyageant – Les Ducs de Sully

1. Je­den albo jed­na. – Un ou une.

Wy­mo­wa:

Un – wy­ma­wia się jak ę przy jed­no­cze­śnie za­okrą­glo­nych ustach.

Ou – ou wy­ma­wia się jaku.

Une – u wy­ma­wia się jaki przy czym usta uło­żo­ne są jak do u, e na koń­cu sło­wa nie wy­ma­wia się.

Un – ro­dzaj­nik nie­okre­ślo­ny uży­wa­ny z rze­czow­ni­ka­mi ro­dza­ju mę­skie­go albo li­czeb­nik głów­ny: je­den.

Une – ro­dzaj­nik nie­okre­ślo­ny uży­wa­ny z rze­czow­ni­ka­mi ro­dza­ju żeń­skie­go albo li­czeb­nik głów­ny: jed­na.

Li­czeb­ni­ki głów­ne (les ad­jec­tifs nu­méraux car­di­naux)

Un – je­den

Deux – dwa

Tro­is – trzy

Qu­atre – czte­ry

Cinq – pięć

Six – sześć

Sept – sie­dem

Huit – osiem

Neuf – dzie­więć

Dix – dzie­sięć

Onze – je­de­na­ście

Do­uze – dwa­na­ście

Tre­ize – trzy­na­ście

Qu­ato­rze – czter­na­ście

Qu­in­ze – pięt­na­ście

Se­ize – szes­na­ście

Dix-sept – sie­dem­na­ście

Dix-huit – osiem­na­ście

Dix-neuf – dzie­więt­na­ście

Vingt – dwa­dzie­ścia

W ję­zy­ku fran­cu­skim li­czeb­ni­ki głów­ne nie od­mie­nia­ją się przez ro­dza­je. Wy­ją­tek sta­no­wi un alboune.

Une fil­le – jed­na dziew­czy­na

Un ga­rçon – je­den chło­piec

ale

Deux fil­les – dwie dziew­czy­ny

Tro­is fil­les – trzy dziew­czy­ny

Qu­atre fil­les – czte­ry dziew­czy­ny

Cinq fil­les – pięć dziew­czyn

Six fil­les – sześć dziew­czyn

Sept fil­les – sie­dem dziew­czyn

Huit fil­les – osiem dziew­czyn

Neuf fil­les – dzie­więć dziew­czyn

Dix fil­les – Dzie­sięć dziew­czyn

Deux ga­rçons – dwóch chłop­ców

Tro­is ga­rçons – trzech chłop­ców

Qu­atre ga­rçons – czte­rech chłop­ców

Cinq ga­rçons – pię­ciu chłop­ców

Six ga­rçons – sze­ściu chłop­ców

Sept ga­rçons – sied­miu chłop­ców

Hu­its ga­rçons – ośmiu chłop­ców

Neuf ga­rçons – dzie­wię­ciu chłop­ców

Dix ga­rçons – dzie­się­ciu chłop­ców

Uwa­ga:

do rze­czow­ni­ków ga­rçon i fil­le w licz­bie mno­giej do­rzu­ca­my koń­ców­kę –s.

Li­czeb­ni­ki głów­ne nie przy­bie­ra­ją rów­nież licz­by mno­giej. Wy­ją­tek sta­no­wią vingt i cent, je­że­li nie na­stę­pu­je po nich inny li­czeb­nik przy­bie­ra­ją one –s w licz­bie mno­giej.

Vingt – dwa­dzie­ścia

Qu­atre-vingts – osiem­dzie­siąt (do­słow­nie: czte­ry dwu­dziest­ki)

Qu­atre-vingt-deux – osiem­dzie­siąt dwa

Cent – sto

Sept cents – sie­dem­set

Sept cent deux – sie­dem­set dwa

Ale przy pi­sa­niu dat, na­wet je­śli po vingt i cent nie wy­stę­pu­je inny li­czeb­nik, nie przy­bie­ra­ją one koń­ców­ki –s w licz­bie mno­giej.

Mil­le neuf cent – Ty­siąc dzie­więć­set­ny

Mil­le neuf cent tren­te – Ty­siąc dzie­więć­set trzy­dzie­sty

Ro­dzaj­ni­ki nie­okre­ślo­ne (les ar­tic­les in­défi­nis)

W więk­szo­ści przy­pad­ków w je­zy­ku fran­cu­skim rze­czow­nik jest po­prze­dzo­ny ro­dzaj­ni­kiem okre­ślo­nym lub nie­okre­ślo­nym. Ro­dzaj­ni­ki nie­okre­ślo­ne po­prze­dza­ją rze­czow­ni­ki opi­su­ją­ce oso­by lub przed­mio­ty, któ­rych mó­wią­cy do­kład­nie nie okre­śla.

W ję­zy­ku fran­cu­skim ist­nie­ją dwa ro­dza­je mę­ski i żeń­ski.

Licz­ba po­je­dyn­cza

Un – ro­dzaj­nik nie­kre­ślo­ny wy­stę­pu­ją­cy przed rze­czow­ni­ka­mi ro­dza­ju mę­skie­go.

Une – ro­dzaj­nik nie­kre­ślo­ny wy­stę­pu­ją­cy przed rze­czow­ni­ka­mi ro­dza­ju żeń­skie­go.

Licz­ba mno­ga

Des – ro­dzaj­nik nie­okre­ślo­ny wy­stę­pu­ją­cy przed rze­czow­ni­ka­mi ro­dza­ju mę­skie­go i żeń­skie­go.

W ję­zy­ku pol­skim ro­dzaj­nik nie­okre­ślo­ny moż­na za­stą­pić za­im­kiem ja­kiś, pe­wien, na ogół jed­nak ro­dzaj­ni­ków nie­okre­ślo­nych nie tłu­ma­czy się.

Une fil­le. – Dziew­czy­na. (ja­kaś dziew­czy­na, mó­wią­cy jej nie zna)

Un ga­rçon – Chło­piec. (ja­kiś chło­piec, mó­wią­cy nie zna go)

Des ga­rçons et des fil­les. – Chłop­cy i dziew­czę­ta. (bli­żej nie zna­ni)

Rze­czow­ni­ki fran­cu­skie czę­sto róż­nią się ro­dza­jem od pol­skich, naj­le­piej jest uczyć się ich od razu z ro­dzaj­ni­kiem aby unik­nąć po­my­łek.

Une égli­se – ko­ściół

Une vo­itu­re – sa­mo­chód

Un fleu­ve – rze­ka (duża rze­ka, wpa­da­ją­ca do mo­rza, na przy­kład Lo­ara)

Une ri­vi­ère – rze­ka (rze­ka, któ­ra wpa­da do in­nej rze­ki)

Une vil­le – mia­sto

Un café – kawa

Un thé – her­ba­ta

Une bi­ère – piwo

Na­wet ma­jąc mały za­sób słów, mo­że­my z ła­two­ścią zło­żyć za­mó­wie­nie w re­stau­ra­cji czy ka­wiar­ni.

Un café, s’il vous pla­ît. – Po­pro­szę kawę.

Deux ca­fés, s’il vous pla­ît. – Po­pro­szę dwie kawy.

Des fri­tes, s’il vous pla­ît. – Po­pro­szę fryt­ki.

Uwa­ga:

pro­szę zwró­cić uwa­gę, że nie uży­wa­my ro­dzaj­ni­ka przed rze­czow­ni­kiem po­prze­dzo­nym li­czeb­ni­kiem.

Une vil­le – mia­sto (une w roli ro­dzaj­ni­ka nie­okre­ślo­ne­go)

Des vil­les – mia­sta

ale

Une vil­le – jed­no mia­sto (une w roli li­czeb­ni­ka)

Deux vil­les – dwa mia­sta

2. Kto to jest? – Qui est-ce ?

Wy­mo­wa:

Qui – qu wy­ma­wia się jakk.

Est – wy­ma­wia się jak e.

Ce – c wy­ma­wia się jaks, e na koń­cu wy­ra­zów nie za­wsze się wy­ma­wia, ale w przy­pad­ku je, le, ne, ce wy­ma­wia się. Ukła­da­my usta jak do o i mó­wi­my krót­kie e.

Qui ? – Kto?

Cza­sow­nik être – być na­le­ży do III gru­py cza­sow­ni­ków nie­re­gu­lar­nych.

être – być

Je suis – je­stem

Tu es – je­steś

Il/elle est – On/ona jest

Nous som­mes – je­ste­śmy

Vous êtes – je­ste­ście albo for­ma grzecz­no­ścio­wa Pan/Pani jest, Pań­stwo są

Ils/el­les sont – oni/one są

Uwa­ga:

Za­imek oso­bo­wy nie­ak­cen­to­wa­ny (je, tu, il, elle, nous, vous, ils, el­les – ja, ty, on, ona, my, wy, oni, one) jest obo­wiąz­ko­wy w ję­zy­ku fran­cu­skim przed cza­sow­ni­kiem. Nie ist­nie­je sa­mo­dziel­nie.

Vous ma dwie funk­cje albo jest to for­ma grzecz­no­ścio­wa Pan, Pani, Pań­stwo, albo dru­ga oso­ba licz­by mno­giej wy.

Sul­ly sur Lo­ire est une vil­le. – Sul­ly sur Lo­ire jest mia­stem.

Mo­że­my za­py­tać dla­cze­go w tym zda­niu uży­li­śmy ro­dzaj­ni­ka nie­okre­ślo­ne­go. Dla­te­go, że w tym zda­niu cho­dzi o to, że Sul­ly sur Lo­ire nie jest wsią, nie jest me­tro­po­lią. Jest mia­stem jed­nym z wie­lu, na­le­ży do ka­te­go­rii miast, dla­te­go uży­wa­my ro­dzaj­ni­ka nie­okre­ślo­ne­go.

Gdy uro­dzi się dziec­ko, mo­że­my po­wie­dzieć:

C’est une fil­le. – To dziew­czyn­ka.

Uży­je­my ro­dzaj­ni­ka nie­okre­ślo­ne­go cho­ciaż wie­my o jaką dziew­czyn­kę cho­dzi, z ja­kiej ro­dzi­ny, jed­nak nie cho­dzi tu o samą oso­bę, tyl­ko o przy­na­leż­ność do ja­kiejś gru­py, ga­tun­ku.

Jest to ro­dzaj­nik nie­okre­ślo­ny przy orzecz­ni­ku rze­czow­nym.

à – w

être à – być w

Vous êtes à Sul­ly sur Lo­ire. – Pań­stwo są w Sul­ly sur Lo­ire/Są Pań­stwo w Sul­ly sur Lo­ire.

Nous som­mes à Sa­int-Be­no­ît-sur-Lo­ire. – My je­ste­śmy w Sa­int-Be­no­ît-sur-Lo­ire.

Ce – To

C’est – To jest

W py­ta­niu fran­cu­skim Qui est-ce ? na­stą­pi­ła in­wer­sja (za­mia­na miej­sca pod­mio­tu i orze­cze­nia), jest to czę­ste zja­wi­sko. Do­słow­ne tłu­ma­cze­nie py­ta­nia Qui est-ce ? brzmiKto jest to?

Moż­li­we jest rów­nież utwo­rze­nie tego py­ta­nia na dwa inne spo­so­by:

C’est qui ?

Qui c’est ?

Wszyst­kie tłu­ma­czy się tak samo – Kto to (jest)?

C’est Pier­re. – To Piotr/To jest Piotr.

C’est un mo­ine – To jest mnich.

Uwa­ga:

Ce jest to za­imek wska­zu­ją­cy rze­czow­ny wy­stę­pu­je po nim cza­sow­nik w trze­ciej oso­bie licz­by po­je­dyn­czej albo mno­giej.

C’est – to jest

Ce sont – to są

3. To jest mnich. – C’est un mo­ine.

Wy­mo­wa:

C’est – wy­ma­wia się jakse.

un – un wy­ma­wia się jakę, za­okrą­gla­jąc usta.

Mo­ine – oi wy­ma­wia się jakła, koń­co­we­go -e nie wy­ma­wia­my.

Uwa­ga:

w zda­niu ‘C’est un mo­ine’za­cho­dzą dwa cie­ka­we zja­wi­ska.

– eli­zja: C’est jest zło­żo­ne z za­im­ka ce – to oraz cza­sow­ni­ka être – być w trze­ciej oso­bie licz­by po­je­dyn­czej (patrz: od­mia­na être w zda­niu nu­mer 2), te dwa sło­wa zle­wa­ją się w jed­no. Zja­wi­sko to na­zy­wa się eli­zją. Wy­stę­pu­je ono w ję­zy­ku fran­cu­skim gdy po sło­wie koń­czą­cym się na sa­mo­gło­skę na­stę­pu­je sło­wo za­czy­na­ją­ce się od sa­mo­gło­ski. Pierw­sza z nich wy­pa­da i jest za­stą­pio­na przez apo­strof, a sło­wa zle­wa­ją się w ca­łość.

ale

Ce sont – To są

– po­łą­cze­nie:Gdy po sło­wie, koń­czą­cym się na spół­gło­skę, wy­stę­pu­je sło­wo za­czy­na­ją­ce się od sa­mo­gło­ski, to wów­czas wy­ma­wia­my spół­gło­skę wy­stę­pu­ją­cą na koń­cu pierw­sze­go sło­wa. Zja­wi­sko to na­zy­wa się lia­ison – po­łą­cze­nie.

C’est – wy­ma­wia się jakse

ale

C’es­t_un – wy­ma­wia się jaksetę

Un – ro­dzaj­nik nie­okre­ślo­ny wy­stę­pu­ją­cy przed rze­czow­ni­ka­mi ro­dza­ju mę­skie­go w licz­bie po­je­dyn­czej.

Un mo­ine – rze­czow­nik ro­dza­ju mę­skie­go po­prze­dzo­ny ro­dzaj­ni­kem nie­okre­ślo­nym.

C’est un duc*. – To jest ksią­żę.

Ce sont des ducs. – To są ksią­żę­ta.

C’est une du­ches­se. – To jest księż­na.

Ce sont des du­ches­ses. – To są księż­ne.

C’est un mo­ine. – To jest mnich.

Ce