Radość Miłości

TYTUŁ ORYGINAŁU Il capitolo ottavo della esortazione apostolica post sinodale „Amoris laetitia”

COPYRIGHT © by Libreria Editrice Vaticana, 2017COPYRIGHT © for Polish edition by Tygodnik Powszechny, 2017

POMYSŁ I KONSULTACJE ks. Adam Boniecki MICREDAKCJA Tomasz Fiałkowski

SKŁAD I ŁAMANIE Edward Augustyn

PROJEKT GRAFICZNY SERII Marek Zalejski

KOREKTA Grzegorz Bogdał, Sylwia Frołow, Maciej SzklarczykNA OKŁADCE Antonio Canova, „Kupidyn i Psyche”, 1793 r. FOT. © Marie-Lan Nguyen / Wikimedia Commons

www.TygodnikPowszechny.plWYDANIE I W TEJ EDYCJI, 2017

ISBN 978-83-65610-06-5

PRODUKCJA I PROMOCJA Anna Pietrzykowska, Maja Kuczmińska, Patryk Stanik

DYSTRYBUCJA I ZAMÓWIENIATygodnik Powszechny, tel: 12 422 25 18 mail:tp@tygodnik.com.pl

PRZYGOTOWANIE WERSJI CYFROWEJ Virtualo

konwersja.virtualo.pl

Słowo wstępne

Ks. Adam Boniecki MIC

Adhortacja papieża Franciszka„Amoris laetitia”, a mówiąc ściśle: jej ósmy rozdział, wzbudziła kontrowersje, by nie rzec: kontestację. Nawet kardynałowie – Amerykanin Raymond Leo Burke, Niemcy Walter Brandmüller i Joachim Meisner oraz Włoch Carlo Caffarra – wystosowali list do Kongregacji Nauki Wiary, potem opublikowany, w którym wyrazili wątpliwości co do zawartej w adhortacji (właśnie w ósmym jej rozdziale) nauki o możliwości rozgrzeszenia i dopuszczenia do Komunii Świętej osób, które mając zawarty ważnie związek małżeński żyją z inną osobą i współżyją z nią seksualnie. Czterej purpuraci niedwuznacznie dają do zrozumienia, że ich zdaniem papież w tej kwestii niebezpiecznie odszedł od tradycyjnego nauczania Kościoła. Niepokoje tych kardynałów prawdopodobnie podziela jeszcze wielu ludzi Kościoła.

W tej atmosferze ważnym wydarzeniem stała się niewielka książeczka, której polski przekład oddajemy właśnie do rąk naszych czytelników. Według zamiaru autora, kardynała Francesca Coccopalmeria, przewodniczącego Papieskiej Rady Tekstów Prawnych, ma ona być przewodnikiem po lekturze owego ósmego rozdziału adhortacji. Wydana w papieskiej Libreria Editrice Vaticana, spotkała się z ogromnym zainteresowaniem. Niemal natychmiast wyczerpana, wymagała szybkiego dodruku. Autorowi i wydawcy dziękujemy za zgodę na jej publikację w „Tygodniku Powszechnym”.

Kard. Coccopalmerio jest nie tylko wybitnym znawcą prawa kanonicznego, lecz jako taki został powołany przez Benedykta XVI na stanowisko szefa dykasterii, która jako jedyna jest upoważniona do autentycznej interpretacji prawa kościelnego. Przypomnijmy, że specyfiką tego prawa jest zakorzenienie w teologii, tak więc jego interpretacja znacznie wykracza poza granice semantyki jurydycznej. Książka nie jest dokumentem urzędowym, jednak funkcja pełniona przez jej autora i to, że ukazała się ona w wydawnictwie Stolicy Apostolskiej, wyróżnia ją spośród innych opracowań.

Kardynał w sposób przystępny, posługując się znakomicie dobranymi, kluczowymi fragmentami papieskiego dokumentu, przedstawia zawartą w nim myśl papieża Franciszka. Już samo to jest ważne, bo – sądząc po różnych, nie tylko dziennikarskich komentarzach – myśl ta nie zawsze bywa odczytywana właściwie. Ale jest tu coś więcej. Po lekturze całości, a zwłaszcza po uważnym przeczytaniu ostatniego rozdziału („Hermeneutyka osoby u papieża Franciszka”), będącego rodzajem podsumowania, odkrywamy, że teraz lepiej rozumiemy nie tylko adhortację, ale samego papieża i jego pontyfikat.

Adhortacja w najmniejszym stopniu nie podważa nauki o nierozerwalności małżeństwa, lecz wychodząc poza ramy myślenia czysto jurydycznego stawia Kościół przed pytaniem, czy na pewno i czy zawsze wolą Chrystusa jest to, by osoby znajdujące się w sytuacji niezgodnej z prawem były wykluczone ze wspólnoty eucharystycznej. Pamiętam czasy, kiedy chodzący po kolędzie ksiądz omijał drzwi ludzi żyjących w związkach niesakramentalnych, a „porządne katolickie rodziny” zrywały stosunki z osobami żyjącymi bez „ślubu kościelnego”. To się zmienia: Jan Paweł II wyraźnie powiedział osobom żyjącym w takich związkach, że choć nie są w porządku, nie oznacza to wykluczenia z Kościoła. A papież Franciszek jest przekonany, że w pewnych przypadkach trzeba – w duchu ewangelicznej zasady niewykluczania – pójść dalej. Papież, jak przed laty Sobór Watykański II, przypomina, że jeszcze nie wszystko z testamentu Jezusa zostało w pełni odczytane.

I tak kardynał Coccopalmerio pomaga nam zrozumieć papieża Franciszka, a papież Franciszek pomaga nam zrozumieć Jezusa.

Ks. Adam Boniecki MIC

Od autora

Rozdział ósmy posynodalnej adhortacji apostolskiej „Amoris laetitia” ma znaczący tytuł: „Towarzyszyć, rozpoznać i włączyć to, co kruche”. To część niezbyt obszerna, składająca się z dwudziestu dwóch akapitów (nr. 291-312), ale treściowo gęsta, a w związku z tym przysparzająca sporych trudności podczas analizy i próby zrozumienia. Dodajmy jeszcze zauważalny brak wewnętrznego zorganizowania, czyli nie zawsze uporządkowaną kolejność podejmowanych zagadnień.

Traktowano ten rozdział niezbyt przychylnie albo co najmniej z rezerwą, czy to z powodu treści, czy formy. Podchodzono do niego z ostrożnością, nie poddawano zbyt dokładnym badaniom ani uważnej i analitycznej egzegezie. Mam nadzieję, że zaprezentowane na tych stronach skrupulatne podejście do cennego tekstu rozdziału ósmego pozwoli dotrzeć do jego bogatego przesłania doktrynalnego i duszpasterskiego.

Myślę, że lepiej będzie, jeśli nie zatrzymamy się na czysto teoretycznej refleksji nad tekstem, ale raczej oddamy się jego lekturze, dzięki czemu będziemy mogli zarówno podjąć refleksję nad różnymi punktami dokumentu, jak też poznać go bezpośrednio i rozsmakować się w jego brzmieniu.

Będziemy więc czytać tekst z przewodnikiem, który poprowadzi nas przez ósmy rozdział nie akapit po akapicie, ale kierując się tematami, w kolejności określonej poniżej. A gdy już zbierzemy poszczególne teksty wedle logiki argumentów, będzie nam łatwiej ponownie je odczytać w porządku numerycznym

Francesco kard. Coccopalmerio

1Prezentacja doktryny Kościoła odnośnie do małżeństwa i rodziny

1.1. Wydaje się, że została ona przedstawiona w sposób pełny i jasny w poniższym tekście:

Małżeństwo chrześcijańskie, będące odzwierciedleniem jedności między Chrystusem a Jego Kościołem, realizuje się w pełni w jedności mężczyzny i kobiety, którzy oddają się sobie nawzajem w wyłącznej miłości i dobrowolnej wierności, należą do siebie aż do śmierci i są otwarci na przekazywanie życia, uświęceni sakramentem, który udziela im łaski, aby stawali się Kościołem domowym i zaczynem nowego życia dla społeczeństwa. Inne formy związków są radykalnie sprzeczne z tym ideałem, chociaż niektóre z nich realizują go przynajmniej częściowo i analogicznie. Ojcowie synodalni stwierdzili, że Kościół nie zapomina o docenieniu „konstruktywnych elementów w sytuacjach, które nie są jeszcze lub już nie odpowiadają jego nauczaniu o małżeństwie” (por. „Relacja Synodu” 2014, 41. 43; „Relacja końcowa” 2015, 70). [nr 292]

Przytoczony