Angielska pigułka, czyli gramatyka łatwa do połknięcia

Copyright by Anna Parker & e-bookowo 2019

ISBN 978-83-8166-097-6

Internetowe Wydawnictwo „e-bookowo”

www.e-bookowo.pl

Kontakt: wydawnictwo@e-bookowo.pl

Wszelkie prawa zastrzeżone.

 

 

 

Podręczników do gramatyki można znaleźć na rynku tysiące. Wszystkie one jednak są popisem ekwilibrystyki, a nie konkretnym przekazem informacji, które pozwolą w sposób jasny, szybki i trwały zapamiętać elementarne zasady tworzenia zdań w języku angielskim.

 

Założeniem niniejszego e-booka jest zaprezentowanie gramatyki w sposób jak najbardziej przystępny i przejrzysty wraz z ćwiczeniami, których wykonanie, dzięki stopniowalnej trudności pozwoli „wbić sobie do głowy raz i na zawsze” coś, co nie wchodzi wszystkim zbyt łatwo. Ponadto poszczególne czasy zostały dobrane w ćwiczeniach w pary. Wybór pomiędzy nimi pozwala odkryć różnice i nauczyć się je bezbłędnie rozpoznawać na testach. Bo przecież o to dokładnie chodzi.

 

Wszystkie przykłady i definicje zostały przetestowane na kilku rocznikach maturzystów, którzy zgodnie przyznają, że ten sposób przynosi rezultaty. Wystarczy zmienić nastawienie do nauki języka obcego i uświadomić sobie elementarną prawdę: Język angielski jest prosty.

Dowód: wszystkie zdania mają identyczną budowę:

PODMIOT + ORZECZENIE + RESZTA ZDANIA

Niezależnie od tego, jak byśmy to powiedzieli po polsku, po angielsku musimy się trzymać tego schematu. Nawet jeśli mamy zdanie bezpodmiotowe ☺

 

W angielskim jest 16 czasów, które układają się w 4 grupy po 4. Łatwo się ich nauczyć, jeśli się zapamięta ich kombinacje. Wszystkie zdania odpowiadają na pytanie Kiedy? Jest to wskazówka do rozpoznania danego czasu.

 

 

Table of ContentsCZASY – TENSESPRESENT TENSES – czasy teraźniejszePRESENT SIMPLEPRESENT CONTINUOUSPRESENT SIMPLE – PRESENT CONTINUOUS EXERCISESPRESENT PERFECTPRESENT PERFECT CONTINUOUSPAST TENSES – czasy przeszłePAST SIMPLEPAST SIMPLE – PRESENT PERFECT EXERCISESPAST CONTINUOUSPAST CONTINUOUS – PRESENT PERFECT CONTINUOUS EXERCISESPAST PERFECTPAST PERFECT CONTINUOUSPAST PERFECT – PAST PERFECT CONTINUOUS EXERCISESFUTURE TENSES – czasy przyszłeFUTURE SIMPLEFUTURE CONTINUOUSFUTURE SIMPLE – FUTURE CONTINUOUS EXERCISESFUTURE PERFECTFUTURE PERFECT CONTINUOUSFUTURE PERFECT – FUTURE PERFECT CONTINUOUS EXERCISESFUTURE IN THE PAST TENSES – czasy przyszłe w przeszłościFUTURE IN THE PASTFUTURE CONTINUOUS IN THE PASTFUTURE PERFECT IN THE PASTFUTURE PERFECT CONTINUOUS IN THE PASTFUTURE IN THE PAST EXERCISESTENSES – TESTOKRESY WARUNKOWEZEROWY OKRES WARUNKOWYI OKRES WARUNKOWYII OKRES WARUNKOWYIII OKRES WARUNKOWYOKRES WARUNKOWY MIESZANYOKRESY WARUNKOWE EXERCISESSTRONA BIERNASTRONA BIERNA EXERCISESMOWA ZALEŻNA I NASTĘPSTWO CZASÓWPARAFRAZYPYTANIA W MOWIE ZALEŻNEJ EXERCISESZAMIANA NA MOWĘ ZALEŻNĄ – EXERCISESNASTĘPSTWO CZASÓW – EXERCISESMODAL VERBS – CZASOWNIKI MODALNECZASOWNIKI MODALNE EXERCISESGERUND“CHCENIE” I “WOLENIE”UNREAL PASTWISHTRYB ROZKAZUJĄCY – IMPERATIVEQUESTION TAGSHAVE SOMETHING DONEIT’S (HIGH/ABOUT) TIMEPREPOSITION – PRZYIMEKNAJPOPULARNIEJSZE “FRAJZALE”TEST KOŃCOWYTABELA CZASOWNIKÓW NIEREGULARNYCH

 

CZASY – TENSES

 

SIMPLE:

 

Present: DO/DOES I FORMA

Past: DID / II FORMA

Future: WILL/SHALL I FORMA

Future in the Past: WOULD/SHOULD I FORMA

 

CONTINUOUS:

 

Present: TO BE –ING

Past: TO BE (WAS, WERE) –ING

Future: WILL BE –ING

Future in the Past: WOULD/SHOULD BE –ING

 

PERFECT:

 

Present: HAVE/HAS III FORMA

Past: HAD III FORMA

Future: WILL HAVE III FORMA

Future in the Past: WOULD HAVE III FORMA

 

PERFECT CONTINUOUS:

 

Present: HAVE/HAS BEEN –ING

Past: HAD BEEN –ING

Future: WILL HAVE BEEN –ING

Future in the Past: WOULD HAVE BEEN – ING

 

 

SIMPLE

CONTINUOUS

PERFECT

PERFECT CONTINUOUS

PRESENT

DO/DOES

(w pytaniach i przeczeniach)

I FORMA

I am, you are, he is

forma -ing

HAVE/HAS

III FORMA

 

 

 

HAVE/HAS BEEN

forma –ing

 

 

PAST

DID + I FORMA

(w pytaniach i przeczeniach)

II FORMA

WAS, WERE

forma –ing

HAD

III FORMA

 

 

 

HAD BEEN

forma –ing

 

 

 

 

FUTURE

WILL/SHALL

I FORMA

WILL BE

forma –ing

WILL HAVE

III FORMA

WILL HAVE BEEN

forma –ing

FUTURE IN THE PAST

WOULD/SHOULD

I FORMA

WOULD/SHOULD

forma -ing

WOULD HAVE

III FORMA

WOULD HAVE BEEN

forma –ing

 

 

 

 

 

 

PRESENT TENSES – czasy teraźniejsze

 

PRESENT SIMPLE

 

Czas teraźniejszy prosty.

Dotyczy czynności, które odbywają się every day/week/month/year (każdego dnia/tygodnia/miesiąca/roku), always (zawsze), sometimes (czasami), often (często), occasionally (od czasu do czasu) lub never (nigdy). Są to tzw. Adverbs of Frequency (przysłówki częstotliwości). Sytuacja powinna być stała lub powtarzająca się mniej lub bardziej regularnie.

W tym czasie mówi się także o uczuciach, wrażeniach zmysłowych, stanach umysłu, używając takich czasowników jak: feel (czuć), see (widzieć), hear (słyszeć), know (wiedzieć, znać) itp.

 

Użycie:

powtarzalne współczesne czynności lub długotrwałe sytuacje

One of my friends drinks and smokes. (Jeden z moich przyjaciół pije i pali.)

prawidła, pewniki, stałe reguły

Dogs are noisy. (Psy są hałaśliwe.)

sprawozdania ze zdarzeń właśnie mających miejsce (relacjonowanie „na żywo”)

Tom jumps and catches the ball! (Tom podskakuje i łapie piłkę!)

opis zaplanowanej przyszłości

I arrive to London in the mornig. (Przybywam do Londynu rankiem.)

opis niedawnej przeszłości

I come home and what I see?(Wchodzę do domu i co widzę?)

tytuły i nagłówki artykułów

He wins again! (On znowu wygrywa!)

 

Budowa:

Podmiot + czasownik w pierwszej, podstawowej formie

w 3 osobie liczby pojedynczej orzeczenie przyjmuje końcówkę -s, -es.

operator:

do

lub

does

(w 3 os. l.poj.) stosowany w pytaniach i przeczeniach

I work in this firm.

She plays with the children.

 

PYTANIA:

do

lub

does

przed podmiotem

czasowniki specjalne przed podmiotem:

be, have, can, may, must, ought to, will, shall, need, dare

Does he work everyday? Is she your wife? Must we do that?

 

PRZECZENIA:

Podmiot + do/does or special verb + NOT

He does not work everyday. She isn’t my wife.

 

Uwaga: w pytaniach i przeczeniach, w których występuje does czasownik nie ma końcówki s/es.

 

 

 

 

PRESENT CONTINUOUS

 

Czas teraźniejszy ciągły.

Czynność odbywa się w chwili mówienia o niej, a więc now (teraz). Czasu tego można także używać mówiąc o przyszłości lub by wyrazić zamiar lub planowane działanie (be going to – zamierzać coś zrobić, np. I’m going to go home).

Uwaga: czasu tego nie używa się z czasownikami wyrażającymi czynności zmysłów (see, hear, smell etc.), uczucia (love, fear, hate etc.), czynności umysłowe (agree, think, forget) i posiadanie (belong, own, possess).

 

Użycie:

sytuacje mających miejsce w trakcie wypowiedzi

What are you doing? (Co ty robisz?)

sytuacje mające miejsce aktualnie, choć niekoniecznie w samym momencie mówienia

He is dancing with her. (On z nią tańczy (właśnie)).

I’m writing a book. (Piszę teraz książkę).

sytuacje powtarzalne

She is always complaining about things. (Ona zawsze (bez przerwy) narzeka na wszystko.)

zaplanowana przyszłość

I’m working late tomorrow. (Jutro pracuję do późna.)

 

 

 

 

 

 

Budowa:

Podmiot + TO BE w czasie present simple + imiesłów teraźniejszy (czasownik z końcówką –ING)

 

I am writing

You, we, theyare listening

He, she, itis watching

 

PYTANIA:

Czasownik to be przed podmiotem:

Ishe watching the movie?

 

PRZECZENIA:

Podmiot + to be + NOT + czasownik z –ING

Iam not going to do that.

 

 

 

 

 

 

PRESENT SIMPLE – PRESENT CONTINUOUS EXERCISES

Wybierz odpowiedną formę:

 

1. I………. with my favourite pen.

a. always write

b. am always writing

2. Water……….when you heat it.

a. is boiling

b. boils

3. Look! This man ………. a skirt!

a. wears

b. is wearing

4. It’s too late, the plane ………. off.

a. just takes

b. is just taking

5. Your proposal ………. interesting.

a. sounds

b. is sounding

6. This word ………. ‚good’.

a. means

b. is meaning

7. Paul ………. a bath.

a. is having

b. has

8. I ……….in the garden just now.

a. work

b. am working

9. It ………. .

a. is not mattering

b. doesn’t matter

10. ………. at night?

a. Do you dream

b. Are you dreaming?

11. Ann ……….her breakfast now.

a. has

b. is having

12.We………. to Berlin on Monday.

a. fly

b. are flying

 

 

Odpowiedzi: 1.a, 2.b, 3.b, 4.b, 5.a, 6.a, 7.a, 8.b, 9.b, 10.a, 11.b, 12.b.

PRESENT PERFECT

 

 

Czas teraźniejszy uprzedni.

Czynność zaczęła się w przeszłości i trwaj do chwili obecnej. Czynność odbyła się i nie ma znaczenia, kiedy. Używa się tu zwrotów:

since (od pewnego momentu) oraz for (przez pewien okres czasu).

Since when? – od kiedy? (data). Since last Monday.

How long? – jak długo? (okres). For two weeks.

I have worked on this since morning.(Pracuję nad tym od rana i nadal to robię).

I haven’t seen her for a long time. (Nie widziałem jej od dłuższego czasu i nadal jej nie widuję).

 

Użycie:

Czynność dopiero co zakończona lub jeszcze nie skończona (

just

,

already, recently, yet

).

She has just eaten an apple.(Właśnie zjadła jabłko).

Czynność przeszła, ale mająca skutki w teraźniejszości.

I have lost my keys.(Zgubiłem klucze. Skutek: nie mogę wejść do domu).

Czynność powtarzająca się w nieograniczonym okresie w przeszłości i teraźniejszości.

I have never liked her. (Nigdy jej nie lubiłem).

Zwroty

typu:

This is the first time I have washed my hair by myself.

W zdaniach z użyciem Present Perfect często pojawiają się następujące przysłówki:

recently, lately (ostatnio), just (właśnie), already (już), never (nigdy), ever (kiedykolwiek), still (jeszcze), always (zawsze), so far (jak dotąd), up till now (do chwili obecnej), yet (jeszcze – w pytaniach z przeczeniem).

Budowa:

Podmiot + HAVE/HAS (3 os. l.poj.) + imiesłów bierny (trzecia forma czasownika)

I have just finished my work.

She has stayed at home today.

 

PYTANIA:

HAVE lub HAS przed podmiotem

Have you known each other?

 

PRZECZENIA:

Podmiot + HAVE lub HAS + NOT

I haven’t seen this man!

 

 

 

 

 

 

PRESENT PERFECT CONTINUOUS

 

Czas teraźniejszy uprzedni ciągły.

Czynność odbywała się ciągle od pewnego momentu do chwili obecnej. Ważna jest tu ciągłość owej czynności. Czynność niedokonana.

 

Użycie:

Czynność, która właśnie się skończyła, ale jej skutki ciągle jeszcze trwają.

You have been smoking. (Paliłeś. Ciągle czuć dym…)

Podkreślenie nie skutków, ale rodzaju czynności.

Have you been playing volleyball?(Czy grałeś (i grasz) w siatkówkę?)

Podkreślenie

czasu

trwania czynności.

I have been waiting here for three hours. (Czekam już tu od trzech godzin. I nadal tu jestem.)

 

Obowiązują tu także zwroty:

Since (odkąd), for (przez), up till now (do chwili obecnej), lately (ostatnio), recently(niedawno), so far (jak dotąd)

 

I haven’t been smoking since I had a heart attack.(Nie palę od czasu, gdy miałem zawał.)

I’ve been practicing judo for one year. (Przez rok ćwiczyłem dżudo (od roku ćwiczę dżudo)).

 

 

 

Budowa:

Podmiot + HAVE/HAS BEEN + czasownik z końcówką -ING

He has been writing all day long.(Pisał przez cały dzień i być może jeszcze nie skończył).

 

PYTANIA:

HAVE/HAS przed podmiotem

Have you been writing?(Pisałeś zanim przyszedłem?)

 

PRZECZENIA:

HAVE/HAS + not

He hasn’t been writing. (Nie pisał. I pewnie nadal tego nie robi).

 

 

 

 

 

PAST TENSES – czasy przeszłe

 

PAST SIMPLE

 

Czas przeszły prosty. Dokonany.

Czynność jednorazowa w przeszłości. Istotne jest kiedy czynność się odbyła. Określa to okolicznik czasu lub kontekst wypowiedzi.

Czynność powtarzająca się w przeszłości lub mająca charakter zwyczaju, nawyku – wtedy często dodaje się do zdania przysłówki częstotliwości, takie jak often (często), sometimes (czasami), always (zawsze) i inne.

Czas ten wykorzystuje się w narracjach o przeszłości.

 

Użycie:

czynność, która miała miejsce w przeszłości i nie łączy się z teraźniejszością

He broke a window last year. (Zbił szybę w zeszłym roku).

czynność, która powtarzała się w przeszłości

I went for a walk twice a week.(Chodziłem na spacer dwa razy w tygodniu.)

gdy w przeszłości dwa zdarzenia nastąpiły szybko jedno po drugim

When the sausage was ready, I put it on the plate.(Kiedy kiełbasa była gotowa, położyłem ją na talerzu.)

gdy dwa zdarzenia miały miejsce jednocześnie, a my chcemy przedstawić jedno z nich jako efekt drugiego

As the snow fell down, it became impossible to drive along the road.(W miarę jak przybywało śniegu, stało się niemożliwym by jechać tą drogą.)

 

 

 

Budowa:      

Podmiot + II forma czasownika.

I worked in that firm last year.

 

PYTANIA:

Did + podmiot + I forma czasownika

Didyou see that movie?

 

PRZECZENIA:

Podmiot + did + not + I forma czasownika

Hedidn’t do that.

 

Uwaga: w pytaniach i przeczeniach używa się I formy czasownika!

 

 

 

 

PAST SIMPLE – PRESENT PERFECT EXERCISES

 

Wybierz odpowiedną formę:

1. I remember that I ………. this essay in 1989 or 1990.

a. read

b. have read

2. ……….my jacket? I’m looking for it and I can’t find it.

a. Haven’t you seen

b. Didn’t you see

3. I ……….living here in 1970.

a. have started

b. started

4. How long ………. here?

a. were you

b. have you been

5. I ………. her last August.

a. met

b. have met

6. I ……….vodka so far.

a. never drank

b. have never drunk

7. I ………. him for three weeks.

a. haven’t seen

b. didn’t see

8. I ………. him at the meeting three weeks ago.

a. haven’t seen

b. didn’t see

9. What time ……….home yesterday?

a. have you got

b. did you get

10. The dishes are clean, I ………. them.

a. have washed

b. washed

11. We already ……….this man.

a. saw

b. have seen

12. John ……….home late last night.

a. came

b. has come

 

Odpowiedzi: 1.a, 2.a, 3.b, 4.b, 5.a, 6.b, 7.a, 8.b, 9.b, 10.a, 11.b, 12.a.

 

PAST CONTINUOUS

 

Czas przeszły ciągły.

Stosowany, by opowiedzieć o czynności, która zaczęła się przed opisywanym momentem w przeszłości i jeszcze w nim trwała. Można ten moment określić poprzez podanie czasu, w którym trwała czynność lub poprzez odniesienie do jakiegoś innego zdarzenia, które wtedy nastąpiło.

 

Użycie:

Czynność właśnie się odbywała w określonej przeszłości

I was dancing an hour ago. (Tańczyłam godzinę temu.)

Dwie czynności odbywały się równolegle w przeszłości

When I was reading, my wife was cooking. (Kiedy czytałem, moja żona gotowała)

Czynność wypełniała cały okres w przeszłości

We were waiting for you all day long. (Czekaliśmy na ciebie przez cały dzień)

Czynność była „tłem” dla innej czynności przeszłej

When I was sleeping someone broke into my house. (Kiedy spałem, ktoś włamał się do mojego domu.)

Wyrażenie niezadowolenia, poirytowania z czegoś, co powtarzało się w przeszłości

These guys were always telling stupid jokes.(Ci faceci zawsze opowiadali głupie kawały.)

Wyrażenie uprzejmej prośby lub zaproszenia

I was hoping that you could come tomorrow to visit us? (Miałam nadzieję, że zajdziesz jutro nas odwiedzić?) I was wondering if you would like to taste this wine? (Zastanawiałem się, czy nie miałabyś ochoty spróbować tego wina?)

 

 

Budowa:

Podmiot + TO BE w czasie Past Simple + imiesłów teraźniejszy (czasownik z końcówką –ING)

 

I was singing

You were watching

She, he, it was dancing

We were cooking

You were waiting

They were standing

 

PYTANIA:

Czasownik to be przed podmiotem:

Washe watching the movie?

 

PRZECZENIA:

Podmiot + to be + NOT

Shewas not going to do that.

 

 

 

 

 

PAST CONTINUOUS – PRESENT PERFECT CONTINUOUS EXERCISES

Wybierz odpowiednią formę:

 

Mary ……… basketball the whole day.

a. was playing

b. has been playing

2. Half an hour ago Mary ……… up.

a. has been washing

b. was washing

3. When I came home, Mary ………dinner.

a. was cooking

b. has been cooking

4. I ………for your phone call the whole day yesterday.      

a. have been waiting

b. was waiting

5. I stayed at home because it ………

a. was raining

b. has been raining

6. While we ………TV, we heard a shot.

a. have been watching

b. were watching

7. Mary ………TV for three hours.

a. was watching

b. has been watching

8. She ………this book for six months.

a. was reading