Milenialsi w pracy 7 umiejętności, które powinni posiąść dwudziestokilkulatkowie, by móc pokonywać progi i bariery w życiu i pracy

Tytuł oryginału: Millennials@Work: The 7 Skills Every Twenty-Something

(and Their Manager) Needs to Overcome Roadblocks and Achieve Greatness

Przekład: Krzysztof Krzyżanowski

Projekt polskiej wersji okładki: MDESIGN Michał Duława | michaldulawa.pl

Redakcja: Dorota Śrutowska

Korekta: Joanna Myśliwiec

Redakcja techniczna: Teresa Ojdana

Copyright © 2013 by 3Leadership, LLC

Copyright © for the Polish edition by Wydawnictwo Studio EMKA

Warszawa 2016

Wszelkie prawa, włącznie z prawem do reprodukcji tekstów w całości lub w części, w jakiejkolwiek formie – zastrzeżone.

Wszelkich informacji udziela:

Wydawnictwo Studio EMKA

ul. Królowej Aldony 6, 03-928 Warszawa

tel. 22 628 08 38, 616 00 67

wydawnictwo@studioemka.com.pl

www.studioemka.com.pl

ISBN 978-83-65068-61-3

Skład i łamanie: www.pagegraph.pl

Skład wersji elektronicznej: Marcin Kapusta

konwersja.virtualo.pl

PRZEDSŁOWIE

Spotkanie innowacyjności wchodzących w zawodową dorosłość młodych talentów z wiedzą starszych pracowników przynosi zaskakujące korzyści pracodawcom, pracownikom i całemu rynkowi. O tym właśnie opowiada książka Milenialsi w pracy. W Deloitte odnajdujemy w niej swoje doświadczenia.

Tylko w Polsce co roku zatrudniamy blisko dwustu dwudziestokilkulatków. Aż osiemdziesiąt procent naszego dwustutysięcznego globalnego zespołu stanowią ludzie przed trzydziestym piątym rokiem życia. Jest to dla nas wyzwanie i powód do satysfakcji, że łączymy cztery aktywne pokolenia wnoszące wyjątkowe wartości do firmy i wzajemnie uczące się od siebie, wśród których jest najmłodsze, tytułowi milenialsi – roczniki tzw. pokolenia Y, czyli przełomu lat osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych minionego stulecia. W osiąganiu pozytywnej komunikacji międzypokoleniowej pomaga nam w Deloitte program warsztatów „Generations”.

Czujemy się wyróżnieni i zobowiązani reputacją atrakcyjnego pracodawcy i dobrego miejsca do rozpoczęcia pracy oraz praktyk. Jesteśmy organizacją bogatą nie tylko w różne pokolenia i umiejętności, lecz także w osobowości. Chętnie dzielimy się naszymi spostrzeżeniami na temat tego, jak czerpać z różnorodności. Przeprowadziliśmy kilka edycji badania o młodych w pracy w Polsce i Europie – „Pierwsze kroki na rynku pracy”. Wydanie polskiego tłumaczenia tytułu Millennials @ Work wpisuje się w tę strategię.

Podstawową zaletą publikacji jest jej użyteczność. Oparta na przykładach, daje pełną charakterystykę pokolenia Y i poprzedzających ją generacji. Przedstawia drogi do osiągnięcia porozumienia między nimi, takie jak: wyzbycie się stereotypów, koncentracja na zadaniach, otwartość na dialog przy jednoczesnej umiejętności słuchania, mądry dystans, a także poczucie wspólnoty.

Świeże talenty wnoszą do miejsc pracy wyjątkowe umiejętności, nowe spojrzenie na rzeczywistość, własne autorytety lub ich brak. Milenialsi, wykorzystując kompetentncje praktyk, mogą rozwinąć swoje cechy i przełożyć je na sukces firmy. W przyszłości to dzisiejsze Y-greki staną się liderami biznesu.

Książka Milenialsi w pracy zatrzymuje uwagę czytelników już począwszy od bardzo energetyzującego wstępu. Poradnikowy ton publikacji jest dowcipny, odwołuje się do skojarzeń ze świata popkultury i nowych technologii. Z błyskotliwym stylem współgra forma prezentacji – przejrzysta, ciekawa graficznie, z wykresami, tabelami, znaczącymi danymi, a do tego interaktywna, z miejscami na wpisy czytelników.

DedukujemyMilenialsów w pracy naszym Pracownikom, Klientom, Praktykantom i ich Rodzicom oraz Nauczycielom. Jestem przekonany, że wszyscy Państwo dzięki tej lekturze poczujecie się zmotywowani do międzypokoleniowych rozmów i współdziałania. Warto inwestować w młodych ludzi i promować innowacyjność, także w myśleniu, a jednocześnie czerpać z wieloletniego dorobku. Różnorodność daje siłę, jeśli łączy ją cel.

Marek Metryckipartner zarządzającyDeloitte Polska

TO NIE JEST WSTĘP(więc proszę nie pomijaj tego fragmentu)

Zarówno Twoi, jak i nasi rówieśnicy bardzo lubią wylewać swoje żale dotyczące pracy. Nadszedł czas, by ktoś wyciągnął do nich pomocną dłoń i precyzyjnie opisał, z czym mamy tak naprawdę do czynienia w życiu zawodowym. Ta książka jest zbiorem wniosków, spostrzeżeń i porad od przedstawicieli pokolenia X, którym zależy na tym, by reprezentanci kolejnej generacji – tacy jak Ty – świetnie radzili sobie w swoich miejscach pracy. Nie można jednak zapominać o tym, że to przede wszystkim Wasz los. My po prostu będziemy zawsze gdzieś w pobliżu, zagrzewając Was do boju z narożnika. Powodzenia!

OBIETNICA SKIEROWANA DO CIEBIE

Jeżeli przeczytasz tę książkę, czeka Cię pełna sukcesów kariera i długie oraz szczęśliwe życie. Przypuszczalnie jeszcze przed końcem tego tygodnia obejmiesz stanowisko dyrektora generalnego w swojej firmie. Już nie możemy się doczekać, kiedy otrzymasz nominację do tytułu Człowieka Roku tygodnika „Time”.

Odkładając żarty na bok, zapewne już teraz znajdujesz się na najlepszej drodze do tego, by cieszyć się pomyślnością, i to właśnie dlatego ta książka wzbudza Twoje zaciekawienie. Masz duże oczekiwania wobec przyszłości, a osoby obecne w Twoim życiu, które z entuzjazmem w Ciebie inwestowały, pokładają w Tobie wielkie nadzieje. Aż do tego momentu otaczająca Cię rzeczywistość była skonstruowana w taki sposób, by wspierać Twoje marzenia. Szkoła, dom, a także świat sportu i Twoich zainteresowań, pełne były ludzi gotowych Ci kibicować. Teraz jednak dochodzimy do tego momentu w filmie, kiedy nieświadomy niczego bohater wkracza w ciemną, złowieszczą uliczkę. Muzyka w tle się zmienia, a Ty wiesz, że zaraz wydarzy się coś dramatycznego lub wręcz przerażającego. Z punktu widzenia tej książki owym nieświadomym zagrożenia bohaterem jesteś Ty. Czym jest wspomniana ciemna uliczka? To praca.

Wykorzystując wyniki wieloletnich badań prowadzonych w celu uwiarygodnienia naszych porad, stworzyliśmy coś, co powinno się naszym zdaniem okazać przydatnym narzędziem, które pomoże zidentyfikować potencjalne przeszkody zagrażające Twojej karierze i sprawi, że w chwili napotkania takich przeciwności będziesz wiedział, co należy zrobić.

Życie zawodowe jest zupełnie inne niż wszystko, czego dotychczas doświadczyłeś, i nie chodzi tu wcale o samą pracę, ale o to, że Twoi zwierzchnicy mogą się bardzo różnić od autorytetów do tej pory napotkanych w życiu. Nie będzie przesadą stwierdzenie, że wielu młodych fachowców w chwili podjęcia pracy doznaje potężnego szoku kulturowego. Ta książka ma Ci pomóc w zrozumieniu wyzwań, które mogą stanąć na Twojej drodze do sukcesu. Dzięki niej zdobędziesz także umiejętności pozwalające świetnie sobie radzić w pracy. Wracając do użytej już analogii filmowej, można byłoby powiedzieć, że ta książka jest naszym sposobem na to, by krzyknąć: „Uważaj! Nie idź tą drogą!”. Wykorzystując wyniki wieloletnich badań prowadzonych w celu uwiarygodnienia naszych porad, stworzyliśmy coś, co powinno się naszym zdaniem okazać przydatnym narzędziem, które pomoże zidentyfikować potencjalne przeszkody zagrażające Twojej karierze i sprawi, że w chwili napotkania takich przeciwności będziesz wiedział, co należy zrobić. Patrząc na sytuację z drugiej strony, jesteśmy świadomi tego, że istnieją pewne problemy, z którymi nie sposób walczyć: do tej kategorii można zaliczyć chociażby bardzo wysoki odsetek bezrobotnych wśród osób poniżej trzydziestego roku życia oraz nieustannie rosnące oprocentowanie kredytów studenckich. Jeżeli jednak chodzi o osiąganie sukcesu w pracy – lub omijanie szerokim łukiem wspomnianej ciemnej uliczki – naprawdę jest sporo rzeczy, które możesz zrobić.

OBIETNICA SKIEROWANA DO TWOICH RODZICÓW

Jeżeli Twój syn lub córka przeczytają tę książkę, pozbędą się wszystkich problemów i będą żyli długo i szczęśliwie. W najgorszym przypadku zaczną sobie świetnie radzić w pracy i już nie będą musieli mieszkać w suterenie Waszego domu.

Wielu rodziców dobrze rozumie irytację pojawiającą się wtedy, gdy mimo czasu i pieniędzy zainwestowanych w przyszłość dziecka muszą później patrzeć, jak boryka się ono z trudnościami, stawiając pierwsze kroki w pracy. Czasami źródłem tej frustracji są nie tyle doświadczenia Twojej pociechy, co jej zachowania, ale Twoje podenerwowanie wynika najczęściej z tego, że taka czy inna organizacja nie dostrzega w Twoim dziecku tego wielkiego potencjału, który dla Ciebie jest oczywisty. Za pośrednictwem tej książki chcemy pokazać wychowanemu przez Ciebie młodemu fachowcowi, jak jego generacja (znana też jako „milenialsi” lub „pokolenie Y”) jest postrzegana w miejscu pracy, dlaczego ta kwestia ma w ogóle znaczenie i co można zrobić, by odnieść sukces pomimo wyzwań związanych z różnicami pokoleniowymi.

OBIETNICA SKIEROWANA DO TWOJEGO ZWIERZCHNIKA

Jeżeli zatrudniony przez Ciebie milenials przeczyta tę książkę, zacznie sobie świetnie radzić w pracy i bez trudu sprosta Twoim oczekiwaniom. Co więcej, sprawi, że staniesz się lepszą osobą. Tylko pomyśl o tym, ile stresu i pieniędzy zaoszczędzisz, rezygnując z terapii, która miała ci pomóc w zrozumieniu tego młodego człowieka. Nie zapominaj też o tym, jak wspaniale będą wyglądać Twoje włosy (głównie dzięki temu, że przestaniesz je wyrywać sobie z głowy dzień po dniu).

Jeśli pominiemy przypadek Rogatowłosego, większość osób zajmujących stanowiska dyrektorskie chce odnosić sukcesy zawodowe. Menedżerowie naprawdę chcą sobie dobrze radzić, kierując poczynaniami milenialsów, ale istnienie oczywistej przepaści pokoleniowej sprawia, że zarządzanie takimi podwładnymi jest trudniejsze niż wydojenie jednorożca. Gdy Twój podwładny z pokolenia Y przeczyta tę książkę i zacznie korzystać z opisanych w niej umiejętności, stanie przed Tobą wyposażony we wszystkie narzędzia, które powinien Twoim zdaniem posiadać. Być może zdecydujecie się nawet wznieść toast za przyszły sukces i wychylić wspólnie po szklance świeżego mleka jednorożca?

Tworzone przez Scotta Adamsa historyjki komiksowe opisujące życie Dilberta słyną z satyrycznego spojrzenia na typowe realia życia amerykańskich pracowników biurowych. Wszystko wskazuje jednak na to, że ten humor jest powszechnie zrozumiały – wspomniany komiks pojawia się w dwóch tysiącach czasopism drukowanych w sześćdziesięciu pięciu krajach i wydawanych w dwudziestu pięciu językach. Rogatowłosy odznacza się tym, że zamienia czas spędzany przez Dilberta w pracy w gehennę.

PRZESZKODY

Mamy za sobą jedną trzecią pierwszego fragmentu książki (który – podkreślmy to jeszcze raz – wcale nie jest wstępem), a zatem zasłużyliśmy na chwilę przerwy. Udajmy się na krótkie, wyimaginowane wakacje. Wyobraź sobie, że ruszasz w podróż samochodem. Zmierzasz w kierunku wspaniałego miejsca i rozkoszujesz się pięknymi krajobrazami, które właśnie Cię otaczają. Wszystko układa się po Twojej myśli – nastawiasz muzykę nieco głośniej i wciskasz pedał gazu. Jest cudownie – wiatr rozwiewa włosy, czujesz na twarzy promienie słońca i wiesz, że masz pełen bak paliwa. Nagle rozlega się głośne BUM! (tak, to już koniec naszej przerwy). Przeszkoda? W środku idealnej podróży? Jak to możliwe? Ile czasu trzeba będzie przeznaczyć na to, żeby ją ominąć? Dokąd się teraz udać? To nie w porządku! Nie tak wyglądał Twój plan!

Życie zawodowe również jest taką wyprawą, która będzie obfitować w niespodziewane zakręty, zwroty, wzloty, upadki czy wręcz opóźnienia, ale jesteśmy tu po to, by zapewnić Ci jak najlepszy start i jak najbardziej udaną podróż. Gdy będziesz się zapoznawać z tym tekstem, przyjrzyj się uważnie owym zdradzieckim przeszkodom. Pomożemy Ci je ominąć, dostarczając fantastyczną mapę pozwalającą osiągnąć niezwykły sukces.

BADANIA

Ta książka jest wyjątkowa, ponieważ jej fundamentem są dwie kompleksowe prace badawcze. Przedmiotem zainteresowania pierwszej z nich było rozpoznanie, jak kadra kierownicza postrzega przedstawicieli Twojego pokolenia w miejscu pracy. Wnioski z tych badań zostały przedstawione w tekście Managing the Millennials: Discover the Core Competencies for Managing Today’s Workforce. Byliśmy zaskoczeni tym, jak zdecydowanie menedżerowie zareagowali na tę publikację. Spotkaliśmy się z niemal powszechnym przytakiwaniem i twierdzeniami w rodzaju: „Tak, w swojej pracy mam do czynienia z tym problemem!”. To wszystko sprawiło, że wiele osób zajmujących stanowiska kierownicze z radością powitało Managing the Millennials jako praktyczny poradnik pozwalający uporać się z rekrutacją młodych pracowników, zatrzymywaniem ich w firmach oraz ułatwianiem im rozwoju. Od tego czasu przeprowadziliśmy szkolenia dla tysięcy menedżerów z całego świata, zatrudnionych między innymi w firmach znajdujących się na publikowanej przez magazyn „Fortune” liście stu największych przedsiębiorstw. Być może zastanawiasz się, jakim cudem ta wiedza będzie przydatna dla Ciebie? Zaraz to wyjaśnimy.

Czy przypominasz sobie Spocka występującego w serialu Star Trek? Wykorzystywał on używaną przez Wolkanów technikę zlania jaźni – tworzył więź między swoim umysłem a umysłem drugiej istoty.

Jeśli chcesz zwiększyć skuteczność procesu zlania jaźni, spróbuj go skojarzyć z efektami dźwiękowymi. Napełnij kubek gęstym, mrożonym koktajlem, a następnie zacznij go głośno popijać przez słomkę dociśniętą do dna naczynia, zgłębiając jednocześnie szczegóły techniki stosowanej przez Spocka. Odgłos wciągania koktajlu przez słomkę będzie doskonałą ilustracją dźwiękową zlania jaźni.

Takie połączenie pozwalało na swobodną wymianę myśli i koncepcji, przez co dwa rozumy stawały się praktycznie jednością. Za każdym razem, gdy Spock potrzebował jakichś informacji, stosował zlanie jaźni. Możesz przyjąć, że ogólnie naszym celem jest ułatwienie Ci podejmowania takich samych działań. Nie proponujemy stosowania tej sztuczki na najbliższej randce – chodzi raczej o używanie jej w stosunku do Twoich przełożonych, dzięki czemu zdołasz lepiej zrozumieć postrzegany przez nich obraz przedstawicieli Twojego pokolenia w miejscu pracy. Pokażemy Ci, jak menedżerowie widzą młodych podwładnych – to spostrzeżenia, z którymi zapoznaliśmy się, przeprowadzając badania związane z pisaniem tej książki. Chociaż wiemy, że wrzucanie do jednego worka wszystkich pracowników należących do pokolenia Y jest niesprawiedliwe, opinie Twojego zwierzchnika wcale nie muszą mieć związku z rzeczywistością (i bardzo często będą od niej oderwane). Utrwalone stereotypy na temat milenialsów wywołują określone zachowania kadry kierowniczej i sprawiają, że natrafiasz na przeszkody. Niestety, mowa tu o tych samych przeciwnościach, które mogą Ci zagrodzić drogę do sukcesu.

Druga ze wspomnianych prac badawczych stanowiących fundament tej książki, Millennial Integration: Challenges Millennials Face in the Workplace and What They Can Do About Them, skupiała się na wyzwaniach (czytaj: przeszkodach), na jakie natrafiali przedstawiciele pokolenia Y podejmujący pracę. Zbieraliśmy dane wśród młodych fachowców z całego świata. Zadawaliśmy im pytanie: „Jakie jest największe wyzwanie napotkane przez ciebie w miejscu pracy?”. Zgłębiając kolejne rozdziały, dowiesz się od swoich rówieśników, czego możesz się spodziewać w pracy i jak możesz przezwyciężyć trudności. Jeżeli pracujesz już od jakiegoś czasu, wyzwania opisywane przez uczestników naszych badań nie będą Ci zapewne obce, a oprócz tego szybko stwierdzisz, że siedem przedstawionych przez nas umiejętności zasługuje na to, by określać je mianem praktycznych, istotnych i skutecznych.

Gdy przeprowadzaliśmy badania mające na celu precyzyjne określenie występujących problemów w życiu zawodowym milenialsów, pojawiły się obawy, że w wybranej przez nas grupie respondentów brakuje szerszej reprezentacji rozmaitych branż i firm. Nie da się zaprzeczyć, że poszczególne miejsca pracy różnią się (czasem diametralnie) swoją specyfiką, a poddając analizie wybrane przedsiębiorstwa i pracowników, sprawilibyśmy, że nasze wnioski straciłyby uniwersalny charakter. Aby uporać się z tym problemem, wykorzystaliśmy potęgę internetu i zaprosiliśmy do udziału w badaniach dodatkowych przedstawicieli pokolenia Y. Poprosiliśmy setki milenialsów o to, by odpowiedzieli na dokładnie te same pytania, które zadaliśmy wcześniej naszym respondentom.

Okazało się, że przeciętna osoba należąca do tej dodatkowej grupy zaproszonej do udziału w badaniach miała za sobą pięć i pół roku spędzonego w pracy. Po przeanalizowaniu danych dostarczonych przez tę grupę bardziej doświadczonych pracowników okazało się, że nie sposób znaleźć wyraźnych różnic w odpowiedziach udzielanych na nasze pytania przez przedstawicieli pierwszej i drugiej fali milenialsów (do pierwszej grupy zaliczyliśmy osoby, które podjęły pracę przed 2010 rokiem). Ponieważ nowi respondenci mieli już za sobą kilka lat pracy, zapytaliśmy ich o działania, które podejmowali, by przezwyciężać wymieniane przez siebie trudności zawodowe.

Dzięki tym działaniom uzyskaliśmy wyjątkowy wgląd w sytuację i mogliśmy sformułować wiele niezwykle ciekawych wniosków, wyraźnie ukazujących najpopularniejsze (a zarazem spotykane w rozmaitych środowiskach) przeszkody, z którymi mierzą się w pracy przedstawiciele pokolenia Y.

Dzięki tym działaniom uzyskaliśmy wyjątkowy wgląd w sytuację i mogliśmy sformułować wiele niezwykle ciekawych wniosków, wyraźnie ukazujących najpopularniejsze (a zarazem spotykane w rozmaitych środowiskach) przeszkody, z którymi mierzą się w pracy przedstawiciele pokolenia Y. Analiza odpowiedzi tej drugiej, dodatkowej grupy respondentów przyniosła jeszcze jedno spostrzeżenie: okazało się, że przedstawiciele pierwszej i drugiej fali milenialsów zmagali się z tymi samymi przeciwnościami, choć ci pierwsi pracowali od wielu lat, a ci drudzy dopiero stawiali pierwsze kroki w życiu zawodowym. To oznaczało, że kadra kierownicza i przedsiębiorstwa bardzo powoli przystosowują się do specyfiki nowych pracowników pojawiających się na scenie, co powinno być dla Ciebie dodatkową zachętą do tego, by przyswoić sobie opisywane w tym tekście umiejętności.

NIE MUSISZ UBIERAĆ CZERWONEJ PELERYNY I OBCISŁEGO, NIEBIESKIEGO STROJU Z LITERĄ „S”

Naszym celem jest doprowadzenie do sytuacji, w której kadra kierownicza i młodzi fachowcy będą skutecznie ze sobą współpracować. Ponieważ mieliśmy do czynienia zarówno z menedżerami, jak i z milenialsami, wiemy, że przedstawiciele obydwu tych grup chętnie skupiają się na tym, iż to ta druga strona powinna się dostosować do sytuacji i zacząć postępować inaczej niż dotychczas. Słysząc takie słowa z ust kadry kierowniczej, odpowiadamy zawsze, że jako pierwsi do okoliczności powinni się dopasować ci ludzie, na których spoczywa największa odpowiedzialność. Chociaż podejmujący pracę milenialsi bez wątpienia muszą się zaadaptować do nowych realiów, uważamy, że jeżeli osoby na stanowiskach kierowniczych chcą odnosić sukcesy, również powinny się zmieniać i brać pod uwagę nowe okoliczności.

Co ciekawe, opinie kadry kierowniczej na temat przedstawicieli pokolenia Y niemal idealnie pokrywają się z przeciwnościami, z którymi zmagają się młodzi pracownicy. To spostrzeżenie może być ekscytujące z punktu widzenia badacza, ale w Twoich oczach na pewno nie prezentuje się już tak fantastycznie. Jako milenials możesz się poczuć tak, jakby ktoś właśnie zaserwował Ci jajko sadzone, za którym nie przepadasz, a na domiar złego pozbawił go jeszcze otoczki tworzonej przez chrupiącą grzankę. Przekonania na temat przedstawicieli pokolenia Y oraz problemy, przed którymi ci młodzi ludzie w rzeczywistości stoją, najwyraźniej połączyły siły, a zatem musisz się uzbroić w umiejętności, dzięki którym zdołasz pokonać owe przeszkody. Gdy już porządnie dopasujesz swój niebieski strój i solidnie przymocujesz pelerynę, nie ma mowy, by te trudności zdołały Cię powstrzymać od osiągnięcia tego, czego spodziewasz się po swoim życiu zawodowym!

Na koniec chcielibyśmy dodać, że nie mamy zamiaru ograniczać się do wskazania przeszkód, z którymi się zetkniesz w pracy. Naszym celem jest pomóc Ci w przezwyciężeniu trudności przez wykazanie, dlaczego musisz się zaadaptować do napotkanej sytuacji, w jakich sferach możesz się zmienić i jak należy podejść do wprowadzania w życie takich działań. W każdym z siedmiu rozdziałów poświęconych umiejętnościom (a więc od rozdziału trzeciego do dziewiątego) opiszemy problem, o którym dowiedzieliśmy się, prowadząc badania, przedstawimy jego obraz postrzegany oczami kadry kierowniczej i zaprezentujemy przydatną umiejętność pozwalającą uporać się z tą przeszkodą. Gdy zaczniesz stosować tę wiedzę w praktyce, zdołasz przejąć panowanie nad swoją karierą, i to nawet bez obcisłego niebieskiego stroju i czerwonej peleryny.

Rozdział 1KIM SĄ MILENIALSI I GDZIE JEST TWOJE MIEJSCE W TEJ UKŁADANCE?

Jeżeli popularność gier online pomogła Ci uwierzyć w słuszność tezy, w myśl której dominacja nad światem jest najlepszą drogą do sukcesu, oto informacja, która z pewnością Cię ucieszy: w 2025 roku Twoje pokolenie przejmie władzę na rynku pracy, i nie mamy tu wcale na myśli uzyskania niewielkiej przewagi. MILENIALSI. ZDOMINUJĄ. ŚWIAT. Przedstawiciele Twojego pokolenia staną się liderami w pracy, polityce i biznesie. W tym gronie przywódców znajdą się jednak tylko ci, którzy zdołają się wystarczająco szybko i skutecznie zaadaptować do wymagań stawianych przez środowisko pracy. Czy będziesz się zaliczać do tej grupy?

TWOJE OBECNE POŁOŻENIE (CZYLI KILKA SŁÓW O TWOIM MIEJSCU W HISTORII)

Przedstawicielu pokolenia Y, witaj w świecie biznesu i pracy! Współtworzysz grupę, która jest bardziej zróżnicowana i lepiej wykształcona od poprzedniej generacji. Dzięki wpływowi internetu jesteście również pierwszym pokoleniem, które potrafi zdobywać informacje bez pomocy jakichkolwiek autorytetów, przez co stanowicie wyjątkową grupę pracowników dysponujących ogromnymi umiejętnościami. Jesteście też pierwszą globalną generacją, którą łączy internet, poczta elektroniczna, media społecznościowe i chęć bycia w kontakcie. Badania pokazują, że aktywne konto na przynajmniej jednym portalu społecznościowym posiada aż siedemdziesiąt pięć procent reprezentantów pokolenia Y, co stanowi imponujący wynik w porównaniu z pięćdziesięcioma procentami odnotowanymi wśród przedstawicieli generacji X czy trzydziestoma procentami osób należących do pokolenia powojennego wyżu demograficznego1.

Jeżeli przyjrzymy się danym demograficznym, w 2009 roku pokolenie Y składało się w sześćdziesięciu jeden procentach z osób o białej skórze, kolejnych dziewiętnaście procent stanowili Latynosi, czternaście procent – czarnoskórzy, pięć procent – Azjaci, a ostatni jeden procent obejmował osoby mieszczące się w kategorii „inne”2. Twoi rówieśnicy są bardziej zróżnicowani pod względem etnicznym niż starsze grupy dorosłych, wliczając w to Waszych poprzedników, czyli pokolenie X. Statystycznie rzecz biorąc, milenialsi nie są zbyt religijni (co nie oznacza, że ignorują kwestię duchowości) i niechętnie podejmują służbę wojskową, starają się za to zdobyć jak najlepsze wykształcenie.

W przeciwieństwie do wcześniejszych pokoleń, które od poniedziałku do piątku odbijały w pracy przysłowiową kartę zegarową, milenialsi mają zupełnie inne podejście do organizacji pracy, nauki zawodu i wykonywania swoich obowiązków. Zmieniły się także czynniki, które motywują przedstawicieli Twojego pokolenia do aktywności zawodowej, a to, co macie nadzieję zyskać dzięki pracy, różni się od tego, o czym marzyli Wasi rodzice i dziadkowie.

Warto wspomnieć też o tym, że w porównaniu z poprzednikami milenialsi wkraczają na rynek pracy na późniejszym etapie życia. Osoby należące do pokolenia Twoich dziadków często opowiadają o tym, jak w wieku trzynastu czy czternastu lat zaczynały dorabiać w pobliskim sklepie spożywczym. Przedstawiciele powojennego wyżu demograficznego i pokolenia X też zaczynali pracować jeszcze jako nastolatkowie, podczas gdy reprezentanci generacji Y i Z robią to, dopiero zbliżając się do dwudziestego roku życia lub po rozpoczęciu studiów. Jak podaje zajmująca się zbieraniem danych statystycznych komórka Bureau of Labor Statistics, wchodząca w skład Departamentu Pracy Stanów Zjednoczonych, zatrudnienie w grupie osób między szesnastym a dwudziestym czwartym rokiem życia kształtuje się obecnie na poziomie czterdziestu siedmiu procent, co stanowi najniższy wynik od 1948 roku, w którym zaczęto gromadzić takie informacje3. W 2011 roku bez pracy pozostawało trzydzieści siedem procent osób w wieku od osiemnastu do dwudziestu dziewięciu lat4. Bezrobocie wśród Twoich rówieśników przekracza czterdzieści procent i jest przynajmniej trzy razy wyższe niż miało to miejsce w przypadku wcześniejszych pokoleń, które pojawiały się na rynku pracy. Chociaż wpływ na te statystyki miał z pewnością kryzys ekonomiczny, który ogarnął świat na początku XXI wieku, milenialsi niechętnie podchodzą do wizji podjęcia jakiejś pracy (zwłaszcza na stałe!) w sytuacji, w której pracodawca nie jest gotowy zaspokoić ich oczekiwań. To, że później rozpoczynacie kariery, oddziałuje również na to, czego pragniecie od pracy i życia. Oczekujecie czegoś więcej niż przedstawiciele poprzednich pokoleń – czasem nawet wspominacie o tym na głos. Może się jednak okazać, że Wasi zwierzchnicy nie są przyzwyczajeni do takich zachowań.

W przeszłości ludzie pracowali głównie po to, by zapewnić sobie komfort i środki do życia – chodziło o kupno domu ogrodzonego płotem z białych sztachet, realizację amerykańskiego snu lub zbudowanie sporego gniazda rodzinnego mającego zapewnić lepsze życie kolejnym pokoleniom. Ludzie skupiali się na swoich rodzinach i zapewnieniu bliskim wygód. Przedstawicielom pokolenia Y dużo wolniej przychodzi jednak zawieranie związków małżeńskich i zakładanie rodzin. Biorąc pod uwagę, że trzy czwarte Twoich rówieśników nie wzięło jeszcze ślubu, specjaliści od demografii i naukowcy zakładają, że miejsce widocznej u przedstawicieli poprzednich pokoleń koncentracji na rodzinie i domu zajęły najprawdopodobniej inne cele i priorytety.

Choć wiemy, że Twoje życie i doświadczenia wcale nie muszą pasować do jakichkolwiek uogólnień, możemy przyjąć, że większość przedstawicieli Twojego pokolenia miała mimo wszystko trochę „z górki”. Twoi rówieśnicy nie kierują się chęcią zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych, ale głębszym pragnieniem zrobienia czegoś ważnego, bycia kimś wyjątkowym, stworzenia czegoś istotnego i czerpania satysfakcji oraz profitów ze zmieniania świata na lepsze. Okoliczności pozwoliły Wam skupić uwagę przede wszystkim na sobie i tak właśnie zostaliście wychowani przez otaczających Was dorosłych. Gdy pracujemy z milenialsami, dostrzegamy pewne powszechne tendencje związane z ich oczekiwaniami wobec pracy i opiniami, jakie mają na jej temat. Przyjrzyj się poniższym liczbom:

POKOLENIE Y PRZEJMUJE WŁADZĘ

Chociaż pokolenie powojennego wyżu demograficznego opóźnia swoje odejście na emeryturę, w 2020 roku milenialsi będą stanowić ponad połowę siły roboczej – a zatem sama liczebność sprawi, że zyskają ogromny wpływ na świat biznesu. Według danych agencji U.S. Census Bureau pokolenie Y już teraz jest najliczniejszą generacją zarówno w Stanach Zjednoczonych, jak i na całym świecie, i ma jakieś dwa miliardy trzysta milionów reprezentantów.

Do 2015 roku na rynku pracy pojawią się około dwa miliony przedstawicieli pokolenia Y. W ciągu dziesięciu kolejnych lat ta liczba wzrośnie mniej więcej do czternastu milionów. Co się będzie działo w okolicach roku 2030? Wśród rozsianych po całym świecie osób zmierzających dzień po dniu do pracy będzie ich znacznie, znacznie więcej.

To przejęcie władzy będzie miało jednak swoją cenę. Osoby należące do pokolenia Y zmieniają pracodawców dużo częściej niż starsi pracownicy. Statystyki pokazują, że fluktuacja kadr wśród milenialsów jest niemal dwukrotnie wyższa niż w przypadku reprezentantów wcześniejszych pokoleń. Jak to się przekłada na realne wydatki? Jeśli spojrzymy na amerykańskie przedsiębiorstwo zatrudniające tysiąc osób, przeciętny roczny koszt zastępowania odchodzących milenialsów kolejnymi pracownikami to zawrotne trzysta tysięcy dolarów – i są to wyłącznie dodatkowe nakłady związane z tym zjawiskiem. Te sumy mogą bardzo szybko wzrastać, sięgając w przypadku większych firm wielu milionów dolarów rocznie. Jeżeli pracodawcy nie nauczą się, jak współpracować z milenialsami i zatrzymywać ich na posadach, te wydatki będą się nieustannie zwiększać w zawrotnym tempie. Poniższa ilustracja pokazuje hipotetyczne koszty, jakie wspomniana już firma zatrudniająca tysiąc osób ponosiłaby w związku z koniecznością zastępowania pracowników z pokolenia Y porzucających swoje posady:

PIERWSZE GLOBALNE POKOLENIE

Twoja generacja jest określana jako „najważniejsza grupa demograficzna w dzisiejszym świecie, licząca dziesiątki milionów cyfrowa elita, która stanowi awangardę błyskawicznie rozwijającej się globalnej kultury młodych ludzi”5. Z czego wynika przekonanie, że to właśnie pokolenie Y jest dziś najistotniejszą generacją? Demografowie i naukowcy nie są jedynymi osobami, które skupiają swoją uwagę na Tobie i Twoich rówieśnikach. Specjaliści od marketingu z całego świata zmieniają swoje sposoby działania i próbują się dopasować do potrzeb pokolenia Y w nadziei na to, że naprawdę dobrze na tym zarobią. Rozumieją, że milenialsi z całego świata są do siebie bardziej podobni niż przedstawiciele któregokolwiek z wcześniejszych pokoleń. W kontekście kampanii reklamowych ta wiedza może przynieść bardzo wymierne korzyści! (Cza-czing!)

Jak podaje Urban Dictionary: „dźwięk wydawany przez sklepową kasę po włożeniu do środka pieniędzy i zamknięciu szuflady. To sformułowanie bywa używane podczas rozmowy w celu pokazania, że osoba, o której mowa, w niezbyt odległej przyszłości zarobi niewielkim nakładem kosztów okrągłą sumkę (lub już zdołała tego dokonać)”.

W artykule Children of the Web opublikowanym w czasopiśmie „BusinessWeek” Steve Hamm użył następujących słów, by opisać pokolenie milenialsów swobodnie poruszających się w świecie cyfrowych technologii:

„Dzięki smartfonom, blogom, komunikatorom internetowym, aplikacji Skype oraz takim serwisom, jak Flickr, MySpace, YouTube, Digg czy Delicious, młodzi ludzie z całego świata natychmiast dowiadują się o tym, co przydarzyło się ich rówieśnikom w pozostałych zakątkach globu. Ta niezwykle wpływowa grupa, w obrębie której nie brakuje zamożnych osób, dzieli się koncepcjami i informacjami, ignorując wszelkie granice, przez co kreuje popyt na elektronikę konsumencką, rozrywkę, samochody, jedzenie i modę. Można na to spojrzeć jak na wirtualny kocioł, w którym łączą się rozmaite elementy. Gdy liczba młodych ludzi intensywnie korzystających z internetu wzrośnie do setek milionów, w tym garnku zacznie się wręcz gotować.”

Specjaliści od marketingu wiedzą, że rosnąca liczba klientów oznacza coraz większe dochody. Z drugiej strony muszą oni zmienić swoje podejście (które dotychczas skupiało się na rynkach lokalnych i do pewnego stopnia ignorowało nowinki technologiczne), by reklamy trafiały do milenialsów z całego świata.

Przykładem takich działań mogą być posunięcia pewnej japońskiej firmy, która szybko odnalazła się w nowych realiach. Tohato, japoński producent słonych przekąsek (innymi słowy, typowego śmieciowego jedzenia), stworzył metodę promowania nowych produktów wśród młodych konsumentów, zapewniając klientom możliwość udziału w darmowej grze. Firma stworzyła grę online o nazwie The World’s Worst War, by rozreklamować w ten sposób dwa nowe smaki swoich chrupiących przysmaków. Interaktywna rozgrywka umożliwiała klientom wybranie ulubionego wariantu przekąski, Tyrant Habanero Burning Hot Hell lub Satan Jorquia Bazooka Deadly Hot, a zeskanowanie smartfonem kodu paskowego znajdującego się na opakowaniu pozwalało stanąć na czele jednej z dwóch armii i ruszyć na wojnę między dwoma smakami. Dzięki dopasowaniu strategii marketingowej firmy do potrzeb młodszych pokoleń udało się postawić znak równości między graczami a konsumentami przekąsek, a więc dwiema grupami, które są ze sobą blisko powiązane. Sprytne posunięcie, prawda?

Kto jeszcze zdaje sobie sprawę z tego, że pokolenie Y jest kluczem do utrzymania pozycji firmy i osiągnięcia w przyszłości sukcesu? Tę wiedzę posiadają pracodawcy. Firmy zwracają się w kierunku rozsianych po całym świecie młodych ludzi, szukając nowych talentów i wykorzystując media społecznościowe do znajdowania osób dysponujących określonymi umiejętnościami.

Hamm przedstawia przykład takich działań:

„Ning, start-up z Doliny Krzemowej zatrudniający dwadzieścia siedem osób reprezentujących dziesięć różnych narodowości, analizuje wpisy na blogach i pozostałe informacje dostępne w cyberprzestrzeni, wyszukując w ten sposób kandydatów o najwyższych kwalifikacjach. Firma oferuje klientom oprogramowanie pozwalające tworzyć własne serwisy społecznościowe i to właśnie za pośrednictwem takiego produktu natrafiła na Fabricia Zuardiego mieszkającego w odległym São Carlos w Brazylii.”

„Zuardi – nieświadomy tego, że jego działania zwróciły uwagę łowców talentów z firmy Ning – używał dostarczonego przez to przedsiębiorstwo oprogramowania, by stworzyć sieć społecznościową łączącą ludzi pasjonujących się muzyką. Fachowcom pracującym w owym start-upie spodobało się to, co robił Zuardi, i pewnego razu ucięli sobie z nim pogawędkę za pośrednictwem sieci. Któregoś dnia Brazylijczyk przeżył miłą niespodziankę, otrzymując od Marka Andreessena, współzałożyciela firmy Ning, e-maila z propozycją pracy.”

Nigdy wcześniej w historii ludzkości nie można było przeprowadzać rekrutacji w taki sposób. Pozwól, by te słowa dotarły do Twojej świadomości. Nigdy. Wcześniej. A zatem, dlaczego położenie Twojego pokolenia na rynku pracy jest tak odmienne i wyjątkowe? Wszystko dlatego, że żyjecie w czasach, w których dotychczasowe ograniczenia, przeszkody i niechęć do globalnej kooperacji zostały wyeliminowane przez technologię. To niesamowite. „Realizacja amerykańskiego snu jest w dzisiejszych czasach łatwiejsza, niezależnie od tego, skąd pochodzisz” – stwierdza cieszący się nową posadą Fabricio Zuardi. Rzeczywiście, marzenia łatwiej dziś spełnić, przyjacielu.

DLACZEGO NA CAŁEJ PLANECIE NIE MA DZIŚ NIKOGO PODOBNEGO DO CIEBIE (Z WYJĄTKIEM WSZYSTKICH INNYCH MILENIALSÓW ZAMIESZKUJĄCYCH NASZ ŚWIAT)

Powód pierwszy: jesteś wyjątkową osobą, ponieważ… Twoi rodzice się z Tobą bawili

Nasza pierwsza książka, Managing the Millennials, zawierała porady oraz wnioski sformułowane na podstawie badań – była to wiedza, którą kierowaliśmy do kadry menedżerskiej należącej do starszych pokoleń. Te osoby dorastały w innym świecie i miały inne podejście do władzy, więc gdy na rynku pracy pojawili się milenialsi, siłą rzeczy musiało dojść do konfliktów. Aby przedstawiciele starszych pokoleń mogli się dogadać i współpracować z Twoimi rówieśnikami (i vice versa), trzeba włożyć w takie relacje sporo wysiłku i dać sobie czas, bo droga do sukcesu często będzie wyboista. W rozdziale zatytułowanym „Najpierw oni, potem Wy” napisaliśmy o tym, jak menedżerowie mogą się nauczyć postępować z milenialsami w miejscu pracy. Częścią tej umiejętności jest zrozumienie tego, jak bardzo dzieciństwo Twoje i Twoich rówieśników różniło się od świata, w którym dorastali Wasi zwierzchnicy (więcej informacji na temat zmiany punktu widzenia pojawi się w dalszej części książki).

Aby przedstawiciele starszych pokoleń mogli się dogadać i współpracować z Twoimi rówieśnikami (i vice versa), trzeba włożyć w takie relacje sporo wysiłku i dać sobie czas, bo droga do sukcesu często będzie wyboista.

Gdy milenialsi podejmują pracę, spodziewają się takiego samego uznania, z jakim spotykali się w domu, w szkole i na boisku. Chcą, żeby menedżerowie zapewniali im wsparcie i dbali o rozwój ich karier.

W rozdziale skierowanym do menedżerów napisaliśmy:

„Przedstawiciele pokolenia Y są przyzwyczajeni do tego, że skupiają na sobie pozytywne zainteresowanie innych ludzi, a taki stan rzeczy sprawia im przyjemność. Nie tylko lubią przyciągać uwagę – oczekują wręcz, że będzie im ona towarzyszyła. Gdy podejmują pracę, spodziewają się takiego samego uznania, z jakim spotykali się w domu, w szkole i na boisku. Chcą, żeby menedżerowie zapewniali im wsparcie i dbali o rozwój ich karier.”

„To, że milenialsi