Po stronie wilka

Emiliano Crialesi, Marco Di Bartolomei

Po stronie wilka

„Strach przed strachem jest silniejszy niż sam strach”
Przełożyła Joanna Longawa

Projekt okładki tłumaczenia: Joanna Longawa

Tytuł oryginalny: Della Parte Del Lupo

Przełożyła z języka włoskiego: Joanna Longawa

Copyright © 28 May 2010

by Emiliano Crialesi & Marco Di Bartolomei

ISBN 978-83-7859-753-7

Wydawca: Wydawnictwo internetowe e-bookowo

www.e-bookowo.pl

Kontakt: wydawnictwo@e-bookowo.pl

Wszelkie prawa zastrzeżone.

Kopiowanie, rozpowszechnianie części lub całości

bez zgody wydawcy zabronione

Wydanie I 2016

Konwersja do epub A3M Agencja Internetowa

Wprowadzenie do tekstu teatralnego „Po stronie wilka”

Jaka jest rόżnica między ambicją a chciwością? Odpowiedź na to pytanie jest głόwnym argumentem sztuki i dojść do niej można poprzez analizę kluczowych zagadnień lektury.

Pierwszym z nich jest sama fabuła, linearna, przynajmniej z pozoru. Jest rok 1986; rok rewolucji społecznej w całej Europie. Młody mężczyzna skromnego pochodzenia (Enrico Nervi, 20/25 lat), usiłuje za wszelką cenę osiągnąć sukces, zachowując się w sposόb ekstremalnie indywidualny w okresie, gdy jego rόwieśnicy wspόlnie poddają dyskusji i podważają obecny system polityczny i społeczny. Młody bohater przeciwnie, nie tylko go nie krytykuje, a wręcz broni: ten rodzaj indywiduazlimu wyłania się natychmiast w początkowej części utworu, gdy Enrico ściera się z protestantami, nazywając ich „synkami tatusia” <<nie wiedząc, jak spedzać wolny czas, bawią się w rewolucjonistόw kosztem tych (takich jak on), co nie mają nic i traktują uniwersytet jako drogę do awansu społecznego!!!>>. Ten rodzaj reakcji zajmuje tylko kilka pierwszych scen, ma na celu uzmysłowić czytelnikowi/widzowi siłę i determinację bohatera; cechy, ktόre będą towarzyszyły mu przez cały czas trwania utworu.

Akcja nabiera rozpędu, gdy w życiu Enrica Nervi pojawia się piękna kobieta (Rita, 30/35 lat), przyszła kochanka. Rita jest żoną człowieka interesu, znanego i bardzo bogatego biznesmena (Renato Righi, ok. 60 lat), ktόry reprezentuje dla Enrico pewien rodzaj zawodowego ideału. Righi, mimo początkowej niechęci wynikajacej z sytuacji, w ktόrej się poznają, szybko zdaje sobie sprawę z możliwości Enrica i tym samym bierze go pod swoją opiekę przekazując mu całą swoją wiedzę. Szkoli go i wpaja cechy, ktόre powinien posiadać dobry, żądny sukcesu i władzy, biznesmen. W konsekwencji udaje mu się ukształtować młodzieńca na swoje podobieństwo, a nawet Righi traktuje go jak swojego syna, ktόrego nigdy nie miał. Niezależnie od tego ludzkiego, jakby się wydawało i pięknego uczucia, Enrico w rzeczywistości jest tylko marionetką w rękach Renato, ktόry to wystawia go na ciężkie prόby wierności i popycha do czynόw haniebnych (np. doprowadzenie swojej żony do samobόjstwa w celu uwolnienia się od niej).

Pozostali bohaterowie, trzy małe role żeńskie (czwarta jest tylko cytowana), mają na celu wzbogacić i skontrastować cechy i czyny dwόch głόwnych bohaterόw. Ostatecznie można uznać je za jednego bohatera, składającego się z rόżnych pomniejszych rόl, mających jedno znaczenie. To tyle z punktu widzenia narracji.

Kolejnym kluczem do lektury jest analiza struktury psychologicznej charakterόw. Prawie wszyscy bohaterowie mają jakąś obsesję, a więc są uzależnieni od czegoś lub od kogoś. Enrico od sukcesu i od wyidealizowanego uczucia do młodej dziewczyny (Daniela, ok. 18 lat), która z kolei jest uzależniona od narkotykόw; czy też Rita – zakochuje się śmiertelnie w Enricu, ktόry ją wykorzystuje, by poznać jej męża Renato Righi, a ten z kolei zależy od władzy i uzyskanego sukcesu, z ktόrego nie chce zrezygnować. W tym kontekście lokuje się scena z bredzącym Righim siedzącym na krześle/tronie, zdesperowanym na myśl o stracie wszystkiego, co osiagnął!

Każda postać reaguje intuicyjnie, ich reakcje i myśli powinny dotrzeć do czytelnika/widza w sposόb szybki i bezpośredni. Dialogi przez nas skonstruowane idą własnie w tym kierunku, nie zostawiają czasu na oddech. Za wyjątkiem monologόw Renata Righiego i młodego Enrico Nervi – momenty bardzo ważne, w ktόrych bohaterowie opisują przed samymi sobą i publicznością swoje wnętrza lub, jakby powiedział Jung, prześladujące ich cienie.

Taka tematyka tekstu wymaga recytacji kolokwialnej i naturalnej, bez wirtuozerii słowa; ma połączyć aktorόw z publicznością, ktόra podczas spektaklu powinna utożsamić się z bohaterami lub odnieść wrażenie, że zna ich z widzenia. Poza tym widz, nie powinien mieć najmniejszego problemu z rozpoznaniem postaci, ani w śledzeniu ich wewnetrznej podrόży.

Z punktu widzenia dramaturgii, w niektόrych momentach, woleliśmy użyć monologu, by skupić uwagę czytelnika/widza na postaci i by podkreślić to, co chcą wyrazić dwaj głόwni bohaterowie, a czego z rόżnych powodόw nie umieją zrobić w żaden inny sposόb – nie przypadkowo, gdy prόbują wyrazić swoje uczucia przed kimś innym mają z tym problem, a jeśli już tak się dzieje, nie są one wyrażane w sposόb autentyczny. Ci bohaterowie nie opowiadają za dużo o sobie, szczegόlnie jeśli chodzi o ich przeszłość, lecz opowiadają to, co czują w danym momencie i co według nich jest ściśle związane z tym, co zwykle, z historycznego, polityczno-społecznego punktu widzenia, zdarza się w społeczeństwach zachodnich, szczegόlnie we Włoszech.

Autorzy

Komentarz Tłumacza

Utwór dramatyczny, „Po stronie wilka”, autorstwa Emiliana Crialesiego i Marca Di Bartolomei został przeniesiony na scenę teatralną w roku 2011 w Rzymie w Teatro Colosseo (Via Capo D’Africa 29/A). Autorzy i zarazem organizatorzy inscenizacji zaangażowali do przeniesienia tego trudnego utworu na deski teatru, genialnego rzymskiego reżysera teatralnego, również aktora i malarza, Danila Gattai (1974). W rolach głównych wystąpili: Vanni Corbellini (Renato Righi) oraz Giovanni Schifoni (Enrico Nervi). Reżyser, ukształtowany w laboratorium Antonia Ferrante oraz na warsztatach prowadzonych przez Alana Woodhouse’a, Tonina Valeriia i Marcela Marceau, postawił w swoim przedstawieniu na prostotę scenerii. „Abstrakt i synteza wpłynęły ogromnie na moją pracę reżyserską. Brak prawdziwej komunikacji między bohaterami, machizm oraz arogancja były moim kluczem lektury”. Ten uniwersalny brak dobra Gattai przedstawił za pomocą geometrycznych kostek, stale przekładanych, łączonych, oddalanych. Ciężko być może nam będzie utożsamić się z grzesznymi oraz tak mało ludzkimi charakterami sztuki. Jednak to, co możemy wynieść z tekstu to refleksja na temat człowieczego pragnienia opowiedzenia samego siebie: istoty niedoskonałej i pełnej sprzeczności. Czy ten tekst ukazuje drogę do zbawienia? Powtarzam za Danilo Gattai, tak, szaleństwo wydaje się drogą do zbawienia. Dla artystów, jak wiadomo, jest nią sztuka. Życzę budującej i niezapomnianej lektury.

Joanna Longawa

PO STRONIE WILKA

POSTACIE PIERWSZOPLANOWE:

ENRICO NERVI, młody chłopak z przedmieścia;

RENATO RIGHI, właściciel i dyrektor dużej firmy;

RITA, żona Renata Righiego;

LUISA MAZZI, sekretarka Alberta Morroniego;

DANIELA, dziewczyna Enrica.

POSTACIE DRUGOPLANOWE:

ALBERTO MORRONI, bliski współpracownik Renata Righiego;

HIPIS, młody protestant;

PROFESOR, uniwersytet;

STUDENCI, dwóch lub trzech;

KELNER, restauracja Hotel.

— Trzy

AKT PIERWSZYScena pierwsza

Przed zamkniętą kurtyną, na scenie, ukazują się w następującym porządku: inżynier Renato Righi, elegancki pan około sześćdziesiątki oraz młody chłopak około dwudziestoletni, Enrico Nervi. Zwracają się do widowni:

RIGHI Panie i Panowie, rozgośćcie się. Zajmijcie wasze miejsca, również Państwo dziennikarze. Ten wieczór jest bardzo ważny, dla nas wszystkich. Weźmiecie udział w szczególnym wydarzeniu: w przemianie pokoleniowej! Najpierw jednak, pozwólcie mi uczynić krótkie wprowadzenie. (Pauza) Jak już wiecie, w ostatnich latach doszło do ważnych zmian: miała miejsce „rewolucja antropologiczna”, w całym tego słowa znaczeniu, którą również my przeżyliśmy i śledziliśmy z dużą uwagą. Można by powiedzieć, że mentalność, sposób konsumpcji, modele zachowania, a nawet nasze wartości zmieniły się diametralnie. To stało się na naszych oczach. Te zmiany przyniosły krajowi odnowienie, zmodyfikowały obyczaje, ale przede wszystkim wpłynęły na naszą świadomość. Niektórzy – jak my – przyczynili się do tego znacznie, wielu się zintegrowało, inni bezskutecznie próbowali przetrwać, stawiając, w sposób ekstremalny, opór systemowi, by potem zostać zmiecionymi ze sceny dominującego bohatera naszego wieku – Postępu! (Pauza) Ktoś powie, że się mylę! Bez wątpienia popełniłem wiele błędów. Lecz również one potrzebne były, by mόc znaleźć się tutaj. Otrzymane rezultaty, Szanowni Państwo, pokazują, iż odważne wybory, podjęte w tych latach, zrewolucjonowały naszą firmę. (Pauza) Teraz zamilknę, i tak powiedziałem więcej niż powinienem. Zakończę więc, oddając głos przyszłemu dyrektorowi naszej spółki: Enricowi Nerviemu.

ENRICO Dziękuję! Dziękuję przede wszystkim inżynierowi Renato Righiemu i dziękuję również wszystkim tym, którzy w mniejszym lub większym stopniu przyczynili się do tego, że tu jestem. O wszystkim wiedziałem już wcześniej, zresztą tak jak wy, więc dziękuję za okazane zdziwienie, które skądinąd bardzo ożywiło wieczór. Pewnie wiecie też, co zamierzam wam teraz ogłosić. Luiso, możesz do mnie podejść?

Luisa, młoda dziewczyna, podchodzi do niego, stając u jego boku.

ENRICO