Leksykon bezpieczeństwa morskiego. 100 podstawowych pojęć

Dynamicznie narastające zainteresowanie szeroko pojmowaną problematyką bezpieczeństwa — czego potwierdzeniem jest dynamiczny rozwój na wielu uczelniach, zarówno wojskowych, jak i cywilnych, nowego kierunku studiów, jakim jest Bezpieczeństwo Narodowe — oraz doświadczenia dydaktyczne będące udziałem członków zespołu autorskiego sprawiły, iż na Wydziale Dowodzenia i Operacji Morskich Akademii Marynarki Wojennej zrodziła się inicjatywa opracowania publikacji, w której w sposób syntetyczny zawarte zostałyby definicje i terminy, które odnoszą się do szeroko pojmowanej problematyki bezpieczeństwa morskiego. Na rynku wydawniczym brak jest publikacji o takim właśnie charakterze.

Niniejsza praca kierowana jest zarówno do osób podejmujących w działalności naukowo-badawczej szeroko rozumianą problematykę bezpieczeństwa, jak i studentów kierunku Bezpieczeństwo Narodowe. Truizmem wydaje się fakt, iż konieczne jest operowanie wspólnym aparatem pojęciowym przez różne środowiska podejmujące zbliżoną problematykę badawczą — świadomość ta była kolejnym powodem podjęcia opracowania niniejszej publikacji. Zespół autorski, przystępując do prac nad Leksykonem, uznał, że powinien zawierać on wybrane definicje i terminy z następujących obszarów tematycznych: strategii, polityki morskiej, bezpieczeństwa morskiego, bezpieczeństwa morskiego państwa, sił morskich, morskiej sztuki operacyjnej i taktyki, terminologii wojskowej, pojęć ogólnomorskich, prawa międzynarodowego, organizacji międzynarodowych oraz konwencji opracowanych przez te organizacje, inicjatyw zwiększających bezpieczeństwo morskie lub minimalizujących zagrożenia bezpieczeństwa morskiego, budownictwa okrętowego, hydrobudowli, szeroko pojmowanej problematyki przewozów morskich, bezpieczeństwa żeglugi i nawigacji, hydrografii, oceanografii oraz meteorologii. W trakcie prac nad niniejszą publikacją wzorowano się na Słowniku pojęć z zakresu bezpieczeństwa narodowego, który opracowany został przez zespół pracowników naukowych Akademii Obrony Narodowej. Dlatego też, podobnie jak w Słowniku pojęć z zakresu bezpieczeństwa narodowego, w Leksykonie przyjęto konwencję prezentacji definicji lub wyjaśnienia pojęć w oparciu o różne materiały źródłowe, które obrazują różne sposoby podejścia do terminu podstawowego. Niektóre z pojęć scharakteryzowano w formie jednego zdania, inne natomiast wymagały znacznie szerszego omówienia. Definicje pojęć, które zacytowano, opatrzone są przypisem podającym źródło, zaś pozbawione takiego przypisu — są dziełem członków zespołu autorskiego Leksykonu. Wielkimi literami w haśle wyróżniono definicje uważane przez autorów pracy za najlepsze. Poszczególne pozycje składają się z hasła (tematu definicji lub pojęcia) oraz treści definicji lub pojęcia. Przedstawiono je w kolejności alfabetycznej.

Leksykon wzbogacony został o załącznik, w którym przedstawiono wybrane studia przypadków, dotyczące wydarzeń z ostatnich dekad. Stały się one ważnym materiałem źródłowym w różnego rodzaju pracach analitycznych z zakresu bezpieczeństwa morskiego i bezpieczeństwa morskiego państwa. Autorzy mają nadzieję, że oddany do rąk czytelnika Leksykon przyczyni się nie tylko do upowszechnienia terminologii z zakresu szeroko pojmowanego bezpieczeństwa morskiego, ale wpłynie na szersze wykorzystywanie ujednoliconego zbioru pojęć przez różne środowiska podejmujące problematykę bezpieczeństwa, w szczególności bezpieczeństwa morskiego. Opracowujący niniejszy Leksykon autorzy świadomi są niedoskonałości powstałej publikacji, mają jednak nadzieję, że szeroka konsultacja środowiskowa przyczyni się do zgromadzenia szeregu uwag i sugestii, które pozwolą opracować kolejną, poprawioną edycję tego wydawnictwa.