Strona główna » Literatura faktu, reportaże, biografie » Działalność Żandarmerii Wojskowej Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej w systemie bezpieczeństwa państwa w latach 1999–2018

Działalność Żandarmerii Wojskowej Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej w systemie bezpieczeństwa państwa w latach 1999–2018

4.00 / 5.00
  • ISBN:
  • 978-83-951613-0-8

Jeżeli nie widzisz powyżej porównywarki cenowej, oznacza to, że nie posiadamy informacji gdzie można zakupić tę publikację. Znalazłeś błąd w serwisie? Skontaktuj się z nami i przekaż swoje uwagi (zakładka kontakt).

Kilka słów o książce pt. “Działalność Żandarmerii Wojskowej Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej w systemie bezpieczeństwa państwa w latach 1999–2018

Monografia, ukazuje działalność Żandarmerii Wojskowej Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej w całościowym systemie bezpieczeństwa państwowego, przy uwzględnieniu podsystemu obrony państwa i podsystemu operacyjnego oraz współdziałania formacji z innymi podmiotami bezpieczeństwa publicznego w płaszczyźnie krajowej i międzynarodowej. Ponadto ma na celu zobrazowanie płaszczyzn ustawowej działalności formacji, także w odniesieniu do systemu Host Nation Support (HNS), jej przeznaczenia w sytuacjach kryzysowych, przeciwdziałania zagrożeniom terrorystycznym oraz udziale ŻW w misjach pokojowych i stabilizacyjnych.
Autor przedstawia zjawisko wieloaspektowości Żandarmerii Wojskowej, stanowiące odniesienie jej działalności do różnego spektrum bezpieczeństwa, począwszy od skali krajowej, międzynarodowej, poprzez sojuszniczą czy koalicyjną. Uniwersalizm formacji, określa jej struktura i podział na wydziały, sekcje oraz rozmaite specjalizacje żołnierzy, przeznaczone do realizacji zróżnicowanych zadań służbowych.
Zakres tematyczny monografii, stanowi odzwierciedlenie realizowanej polityki bezpieczeństwa RP. Współczesne procesy stacjonowania sił NATO w kraju, wskazują na potrzebę informowania czytelników o zakresie zadaniowym Żandarmerii Wojskowej w tym aspekcie. Udział Sił Zbrojnych w ramach Polskich Kontyngentów Wojskowych, determinuje konieczność użycia sił ŻW do realizowania swoich ustawowych kompetencji poza granicami kraju, a częsta współpraca formacji z różnymi służbami krajowymi, wskazuje na potrzebę użycia tytułowej formacji  w wielopłaszczyznowym charakterze wykonywanych zadań.
Monografia tworzy podstawy wiedzy, dotyczące działalności Żandarmerii Wojskowej Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej. Adresowana jest do osób które, pragną usystematyzować posiadaną wiedzę w tym zakresie oraz prawidłowo identyfikować i interpretować kluczowe kompetencje formacji, a także osób, których zakres znajomości danej problematyki, wykracza poza ramy podstawowej wiedzy z tego zakresu.

Polecane książki

„Więzy” Mariana Kustra, to wspomnienia, zapis życia, wszystkiego co w nim dla autora najważniejsze oraz poezji nierozerwalnie z nim związanej. Wiele zawartych tu myśli ma walor ogólny i może być traktowana jako głos w dyskusji o kondycji moralności człowieka, jednak dla autora najważniejsze jest być...
Nieterminowe spłaty kredytu lub jego wypowiedzenie nie oznaczają natychmiastowej egzekucji. Dzięki negocjacjom z bankiem można zmienić jego warunki lub podpisać ugodę. Jeśli sytuacja finansowa w firmie znacznie się pogorszy i będzie to mogło spowodować opóźnienia w spłacie kredytu lub wystąpią okoli...
W książce zaprezentowane zostały zarówno podstawowe, jak i zaawansowane miary efektywności zarządzania portfelem inwestycyjnym. Bardzo popularne miary oceny, takie jak współczynniki Sharpe’a i Treynora oraz alfa Jensena, należą już do miar klasycznych, a stosowanie ich wymaga przyjęcia wielu zał...
Powieść Anny Wrzalińskiej opowiada o wojnach, rewolucjach, ucieczkach, zdradach, wielkich interesach i wojnie wywiadów, a realia i detale tamtego świata oddane zostały z reporterską dokładnością.   Życie rumiane moje ukazuje zakazaną miłość reporterki Marianny do Nikołaja – pułko...
Wakacje zaczynają się dla Tibora nietypowo. W nocy pogotowie zabrało do szpitala babcię, która jest jego jedyną opiekunką. W obawie, że znajdzie się w domu dziecka, Tibor zaczyna się ukrywać. Zawsze interesował się życiem zwierząt, więc pierwsze swe kroki kieruje do zoo. Tam pozna nowych przyjac...
Książka w dwóch wersjach językowych: polskiej i angielskiej. A dual Polish-English language edition. „Kraina mgieł” jest trzecią z cyklu książką opowiadającą o perypetiach profesora Challengera, jego współtowarzysza dziennikarza Malone’a i miłośnika przygód lorda Roxtona, których można było wcześnie...

Poniżej prezentujemy fragment książki autorstwa Marceli Herman

Marceli Herman

Działalność Żandarmerii Wojskowej Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej w systemie bezpieczeństwa państwa w latach 1999 — 2018

Kraków — Stalowa Wola 2018

Recenzenci:

prof. nadzw. dr hab. inż. Andrzej Żebrowski

prof. nadzw. dr hab. Roman Kochnowski

ISBN 987-83-63767-03-7

Wydawca: Wydawnictwo „Sztafeta” Sp. z o.o., ul. 1 Sierpnia 12, 37-450 Stalowa Wola 15 810 94 00, www.sztafeta.pl

Copyright by Marceli Herman

Wszelkie prawa zastrzeżone. Nieautoryzowane rozpowszechnianie całości lub fragmentu niniejszej monografii jest zabronione. Wykonywanie kopii metodą fotograficzną, kserograficzną, oraz kopiowanie na nośniku filmowym, magnetycznym lub innym powoduje naruszenie praw autorskich publikacji. Żadna część niniejszej monografii nie może być reprodukowana, przechowywana i przetwarzana jako źródło danych w jakiejkolwiek formie zapisu bez pisemnej zgody autora.

Publikację elektroniczną przygotował:

Wykaz akronimów

ABW — Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego

ANA (ang. Afghan National Army) — Afgańska Policja Narodowa

ANCOP (ang. Afghan National Civil Order Police) — Afgańska Policja Cywilna

AW — Agencja Wywiadu

CBA — Centralne Biuro Antykorupcyjne

CIMIC (ang. Cywil Military Co-operation) — współpraca cywilno-wojskowa

CIMIN (fr. Comité InterMInistériel de haut Niveau) — Międzyresortowy Komitet Wysokiego Szczebla

COR (ang. Concept Of Requirements) — koncepcja wymagań

D-Ś — dochodzeniowo-śledczy

EUROGENDFOR, EGF (franc. Eu European Gendarmerie Force) — Europejskie Sił Żandarmerii

FLPC (ang. Final Logistic Planning Conference) — końcowa logistyczna konferencja planistyczna

GPK HNS ŻW — Główny Punkt Kontaktowy HNS ŻW

HN (ang. Host Nation) — państwo-gospodarz

HNS (ang. Host-Nation Support) — wsparcie przez państwo-gospodarza

HNS POC (ang. HNS Point Of Contact) — punkt kontaktowy HNS

HNS REQ (ang. HNS Request) — wniosek o zapewnienie HNS

HNSA (ang. HNS Arrangement) — porozumienie HNS

HNSCC (ang. HNS Coordination Cell) — komórka koordynacyjna HNS

ILPC (ang. Initial Logistic Planning Conference) — wstępna logistyczna konferencja planistyczna

ISAF (ang. International Security Assistance Force) — Międzynarodowe Siły Wsparcia Bezpieczeństwa

JHNSSC (ang. Joint Hns Steering Committee) — Połączony Komitet Koordynacyjny HNS

JIA (ang. Joint Implementation Arrangement) — wspólne porozumienie wdrożeniowe

JIC (ang. Joint Implementation Committee) — Połączony Komitet Wdrożeniowy

JLSG (ang. Joint Logistic Support Group) — połączona grupa wsparcia logistycznego

KG ŻW — Komenda Główna Żandarmerii Wojskowej

LO (ang. liaison officer) — oficer łącznikowy

MON — Ministerstwo Obrony Narodowej

MOU (ang. Memorandum Of Understanding) — porozumienie ogólne

NATO (ang. North Atlantic Treaty Organisation) — Organizacja Traktatu Północnoatlantyckiego

NATO MP COE — (ang. NATO Military Police Center of Excellence) — Centrum Eksperckie Policji Wojskowych NATO

NOA (ang. Note Of Accession) — nota o akcesji

NSE (ang. National Support Element) — narodowy element wsparcia

NSPK — Narodowy System Pogotowia Kryzysowego

OBWE — Organizacja Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie

ONZ — Organizacja Narodów Zjednoczonych

O-R — operacyjno-rozpoznawczy

OSŻW — Oddział Specjalny Żandarmerii Wojskowej

OŻW — Oddział Żandarmerii Wojskowej

PAT (ang. Police Advisor Team) — Policyjne Zespoły Doradcze

PKW — Polski Kontyngent Wojskowy

PŻW — Placówka Żandarmerii Wojskowej

RPOD (ang. Rail Port Of Debarkation) — kolejowy port wyładunku

SBN — System bezpieczeństwa narodowego

SC (ang. Strategic Command) — Dowództwo Strategiczne

SG — Straż Graniczna

SHAPE (ang. Supreme Headquarters Allied Powers in Europe) — Kwatera Główna Naczelnego Dowódcy Sił Sojuszniczych w Europie

SKW — Służba Kontrwywiadu Wojskowego

SN (ang. Sending Nation) — państwo wysyłające

SOFA (ang. Status of Forces Agreement) — umowa o statusie sił zbrojnych

SOI (ang. Statement of Entent) — deklaracja intencji

SOK — Straż Ochrony Kolei

SOP (ang. Standing Operating Procedures) — stałe procedury operacyjne

SOP — Służba Ochrony Państwa

SOR (ang. Statement of Requirements) — zestawienie potrzeb

SPOD (ang. Seaport of Debarkation) — morski port wyładunku

SRSBN RP — Strategia Rozwoju Systemu Bezpieczeństwa Narodowego Rzeczypospolitej Polskiej 2022

STANAG NATO (ang. Standardization Agrement) — porozumienie standaryzacyjne NATO

SWW — Służba Wywiadu Wojskowego

SZ RP — Siły Zbrojne Rzeczypospolitej Polskiej

TA (ang. Technical Arrangement) — porozumienie techniczne

UE — Unia Europejska,

WŻW — Wydział Żandarmerii Wojskowej

ŻW — Żandarmeria Wojskowa

Opracowano na podstawie:

1. Ministerstwo Obrony Narodowej — Sztab Generalny Wojska Polskiego (szt. gen. 1685/2016), Wsparcie przez państwo-gospodarza dd-4.5(b), Wydawnictwo MON, Warszawa 2016.

2. Biuro Bezpieczeństwa Narodowego, https://www.bbn.gov.pl

Wstęp

Nieustanna intensyfikacja zagrożeń znamionowanych
lokalnie, ogólnokrajowo czy globalnie, determinuje konieczność dopasowania
i koordynacji podmiotów bezpieczeństwa publicznego w celu zapewnienia
pożądanego stanu ładu i porządku, poprzez minimalizację skutków działań
niepożądanych, ich ograniczenie, bądź całkowitą neutralizację. Całościowe
zapewnienie bezpieczeństwa państwa, gwarantuje jego zamierzony rozwój,
właściwe funkcjonowanie obywateli w społeczeństwie, pozytywną opinię na
arenie międzynarodowej, co w znaczny sposób wpływa na politykę zagraniczną
państwa.

Omawiany w niniejszej monografii zakres tematyczny,
stanowi odzwierciedlenie w realizowanej polityce bezpieczeństwa RP.
Współczesne procesy stacjonowania sił NATO w kraju, wskazują na potrzebę
informowania czytelników o zakresie zadaniowym Żandarmerii Wojskowej w tym
aspekcie. Udział Sił Zbrojnych w ramach Polskich Kontyngentów Wojskowych,
determinuje konieczność użycia sił ŻW do realizowania swoich ustawowych
kompetencji poza granicami kraju, a częsta współpraca formacji z różnymi
służbami krajowymi, wskazuje na potrzebę użycia Żandarmerii Wojskowej w
wielopłaszczyznowym charakterze wykonywanych zadań na rzecz poprawy
bezpieczeństwa.

Wybór tematu opracowania niniejszej monografii,
ukazuje próbę przybliżenia czytelnikowi całościowej działalności formacji
z uwzględnieniem jej komórek specjalistycznych, optymalizujących
szerokorozumiane pojęcie bezpieczeństwa.

Żandarmeria Wojskowa stanowi istotny komponent Sił
Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej. Umiejscowiona jest w polityce
bezpieczeństwa państwa jako potencjał obronny, a jej zadaniem jest
zapewnienie przestrzegania dyscypliny wojskowej i praworządności w wojsku,
współdziałanie ze służbami bezpieczeństwa publicznego, służbami
specjalnymi, a także zapewnienie ochrony ważnych osobistości areny
krajowej, jak i podmiotów zagranicznych. Innym aspektem działalności
Żandarmerii Wojskowej jest jej implikacja w ogólnokrajowym systemie
bezpieczeństwa państwa, którego przeznaczeniem jest zapewnienie
optymalnego funkcjonowania państwa na różnych jego płaszczyznach, w czasie
wystąpienia zagrożeń o charakterze kryzysowym, stanu wyjątkowego czy
zagrożeń wojennych, przy użyciu wyspecjalizowanych organów krajowych, w
tym podsystemu kierowania oraz wielu podsystemów wykonawczych. Monografia,
ukazuje działalność Żandarmerii Wojskowej (dalej: ŻW) w całościowym
systemie bezpieczeństwa państwowego, z uwzględnieniem podsystemu obrony
państwa i podsystemu operacyjnego oraz współdziałania ŻW z innymi
podmiotami bezpieczeństwa publicznego w płaszczyźnie krajowej i
międzynarodowej.

Ponadto ma na celu zobrazowanie płaszczyzn ustawowej
działalności formacji, także w odniesieniu do systemu Host-Nation Support,
przeznaczenia tytułowej formacji w sytuacjach kryzysowych,
przeciwdziałania zagrożeniom terrorystycznym oraz udziale ŻW w misjach
pokojowych i stabilizacyjnych.

Implikacja polskich Sił Zbrojnych w zapewnianiu
bezpieczeństwa strefy euroatlantyckiej, determinowana jest członkowstwem
Rzeczypospolitej Polskiej w strukturach Sojuszu Północnoatlantyckiego
(NATO). Polska, jak i inne kraje członkowskie, zobowiązana jest do
wypełniania założeń polityki bezpieczeństwa oraz zapewnienia bezpiecznego
przebywania siłom sojuszu na terytorium naszego państwa. Dlatego
Żandarmeria Wojskowa realizuje szereg przedsięwzięć związanych z
zapewnieniem prawidłowego procesu przyjęcia i stacjonowania wojskom
sojuszniczym na terytorium RP oraz zapewnia przestrzeganie dyscypliny
wojskowej i bezpieczeństwa oraz porządku publicznego, a także możliwość
interweniowania w przypadkach popełnienia ewentualnych przestępstw lub
wykroczeń przez wojska sojusznicze.

Kooperacyjne i szybkie działania poszczególnych
jednostek państwowych, przygotowanych i odpowiedzialnych za bezpieczeństwo
i minimalizację strat w sytuacjach kryzysowych, są gwarantem optymalizacji
poziomu bezpieczeństwa w zagrożeniach o charakterze niemilitarnym. Organami
odpowiedzialnymi za wsparcie podmiotów państwowych w zwalczaniu,
zapobieganiu lub minimalizacji skutków zaistniałych sytuacji kryzysowych
są także Siły Zbrojne RP (SZ RP). Ich zadania ukierunkowane są między
innymi na monitorowanie i ochronę przestrzeni powietrznej, wsparcie
ochrony granicy państwowej (na lądzie i morzu), podejmowanie działań o
charakterze rozpoznawczym/wywiadowczym, realizację poszukiwań i akcji
ratowniczych, udzielanie pomocy władzom państwowym. Elementem wspierającym
działania w systemie reagowania kryzysowego są Oddziały Specjalne
Żandarmerii Wojskowej oraz terenowe Oddziały Żandarmerii Wojskowej,
których działalność ukierunkowana jest także na zapobieganie lub usuwanie
skutków zagrożeń bezpieczeństwa, porządku publicznego, w tym również
zapobieganie eskalacji zamachów o charakterze terrorystycznym i
przeciwdziałanie im.

Kompetencje ustawowe Żandarmerii Wojskowej dotyczą,
zapewnienia ochrony i porządku publicznego na terenach wojskowych i
obiektach o przeznaczeniu wojskowym, ochronę podmiotów uprawnionych (i
mienia) przed zamachami na życie, zdrowie, mienie tychże podmiotów,
fizyczne zwalczanie terroryzmu poprzez współudział w zabezpieczeniu
działań podmiotów osłony strategicznej kraju, działalność wspierającą
oddziały i pododdziały SZ RP i MSWiA w aspektach przeciwterrorystycznych,
ochrony kluczowych obiektów, zapobiegania i likwidacji skutków klęsk
żywiołowych. Działalność antyterrorystyczna ukierunkowana jest także na
wsparcie Sił Zbrojnych RP w sytuacjach kryzysowych, wynikających z
zagrożeń terrorystycznych.

Żandarmeria Wojskowa wspiera działania wojsk
uczestniczących w operacjach, poprzez zapewnienie utrzymywania gotowości
sił i środków wydzielonych i przeznaczonych do realizowania określonych
zadań przy uwzględnieniu różnych stanów gotowości bojowej. Istotą
udzielanego wsparcia policyjnego dla wojsk operacyjnych jest umożliwienie
efektywnego wykonywania ich zadań, przez zapewnienie pożądanego poziomu
przestrzegania prawa, porządku i dyscypliny oraz przeciwdziałanie i
zapobieganie występowaniu przestępstw.

Formacja współpracuje także z licznymi podmiotami
bezpieczeństwa w płaszczyźnie krajowej, jak i międzynarodowej, w tym z
Policją, Strażą Graniczną, Strażą Ochrony Kolei, Służbą Ochrony Państwa
oraz innymi służbami i instytucjami. Działalność międzynarodowa to
współpraca z Centrum Eksperckim Policji Wojskowych NATO (NATO Military
Police Center of Excellence), Europejskimi Siłami Żandarmerii (European
Gandarmerie Forces — EGF, EUROGENDFOR), Wielonarodowym Batalionem Policji
Wojskowej NATO (MNMPBAT Multinational Military Police Batalion), oraz
zagranicznymi policjami wojskowymi.

Ustawa z dnia 24 sierpnia 2001 r. o Żandarmerii
Wojskowej i wojskowych organach porządkowych (T. j.: Dz. U. z 2001 Nr 123,
poz. 1353), stanowiła pierwszy dokument formułujący zakres zadaniowy,
działanie, organizację, uprawnienia oraz obowiązki żołnierzy formacji,
sygnowana była przez ówczesnego Prezydenta RP Aleksandra Kwaśniewskiego.
Ustawa determinowała konieczność opracowania licznych aktów wykonawczych
regulujących płaszczyzny działalności Żandarmerii Wojskowej.

Znaczącym jest przybliżenie czytelnikowi znaczenia
tytułowego wyrażenia niniejszej monografii tj. „Żandarmeria Wojskowa”.
Definicyjne znaczenie tychże wyrazów wg słownika języka polskiego stanowi,
synonim policji wojskowej. Konkretyzując problematykę omawianego znaczenia
wyrazów, Słownik
terminów z zakresu bezpieczeństwa narodowego, określa
je bardziej dokładniej, odnosząc się do policji wojskowych świata:
Żandarmeria Wojskowa (ang. Military Police) „organizacyjnie wyodrębnione i
specjalnie szkolone jednostki występujące w niektórych armiach, powołane
do pełnienia funkcji porządkowych, utrzymywania dyscypliny w wojsku,
regulacji i kontroli ruchu drogowego, zapobiegania przestępstwom,
prowadzenia dochodzeń w sprawach karnych, ścigania przestępców i
dezerterów oraz ochrony osób zatrzymanych. ŻW posiada zarówno jednostki
terytorialne jak i operacyjne. W wielu armiach jednostki powołane do
wykonywania tych zadań są rożnie nazywane, mają także dodatkowe zadania,
zapobieganie dokonywania wykroczeń, naruszeń dyscypliny wojskowej oraz
zapobieganie występowaniu tych czynów”[1].

Podsumowując, Żandarmeria Wojskowa Sił Zbrojnych RP,
stanowi jeden z organów ścigania Rzeczypospolitej Polskiej, obok m.in.:
prokuratury, policji, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Agencji
Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Straży Granicznej, oraz Krajowej
Administracji Skarbowej. Jest formacją uprawnioną do prowadzenia śledztw i
dochodzeń, wykonywania czynności operacyjno-rozpoznawczych oraz
prewencyjnych. Istotą opisywanej formacji jest zapewnienie dyscypliny i
praworządności w Siłach Zbrojnych RP, oraz zapewnienie bezpieczeństwa
podmiotom o przeznaczeniu wojskowym. Skala działalności formacji odnosi
się do aspektów wojskowych ale także cywilnych (zapewnienie bezpieczeństwa
i porządku publicznego w miejscach publicznych). Realizacja ustawowych
kompetencji wskazuje na działalność na terytorium kraju jako podmiot
bezpieczeństwa publicznego oraz poza granicami RP stanowiąc podmiot
działań operacyjnych w różnych rejonach świata.

Monografia tworzy podstawy wiedzy, dotyczące
działalności Żandarmerii Wojskowej Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej
Polskiej. Adresowana jest do osób które, pragną ustrukturyzować wiedzę
oraz prawidłowo identyfikować i interpretować kluczowe kompetencje
formacji, a także osób, których zakres znajomości danej problematyki,
wykracza poza ramy podstawowej wiedzy z tego zakresu.

W trakcie opracowywania niniejszej monografii
korzystano z literatury specjalistycznej, dotyczącej działalności
Żandarmerii Wojskowej. Były to:

1. Bogusław Pacek:

a. Policje wojskowe świata, Warszawa 2006,

b. Żandarmeria Wojskowa — komponent Sił Zbrojnych
RP, Warszawa 2007,

c. Żandarmeria Wojskowa Sił Zbrojnych RP w misjach
pokojowych i stabilizacyjnych (rozprawa habilitacyjna), Warszawa 2008,

d. Działania Żandarmerii Wojskowej, Warszawa 2012.

2. Bernard Wiśniewski, System bezpieczeństwa państwa. Konteksty
teoretyczne i praktyczne, Szczytno 2013.

3. Jarosław Stelmach, Żandarmeria Wojskowa w narodowym systemie
przeciwdziałania zagrożeniu terroryzmem,
Wrocław 2013.

4. Piotr Płonka, Żandarmeria Wojskowa w działaniach bojowych
Sił Zbrojnych RP, Mińsk Mazowiecki 2013.

5. Tadeusz Chiniewicz, Stanisław Korzeniowski,
Piotr Płonka,
Żandarmeria Wojskowa w działaniach operacyjnych,
Mińsk Mazowiecki 2010.

6. Zbigniew Ścibiorek, Działania Taktyczne Wojsk Lądowych, Warszawa 1995.

7. Wojciech Więcek, Sztuka wojenna — taktyka formacji
nieregularnych, „Zeszyty Naukowe AON” 2014, nr
2(95).

8. Zbigniew Ścibiorek, Bernard Wiśniewski, Rafał
Bolesław Kuc, Andrzej Dawidczyk, Bezpieczeństwo wewnętrzne — podręcznik
akademicki, Toruń 2015.

ROZDZIAŁ 1

PODSTAWY PRAWNE REGULUJĄCE FUNKCJONOWANIE ŻANDARMERII
WOJSKOWEJ

Definicja bezpieczeństwa stanowi niezwykle kluczowe i
horyzontalne znaczenie we wszystkich aspektach działalności człowieka,
dlatego jest nierozłącznym podmiotem optymalnego funkcjonowania państwa
oraz jego jednostek. Wiek XXI zwraca szczególną uwagę społeczną na
bezpieczeństwo globalne, regionalne, a także narodowe, które daje
obywatelom poczucie stabilności, możliwości rozwoju, pewność i szczęście.

Polska, w związku ze swoim położeniem geostrategicznym
w centralnej części Europy, jest narażona na potencjalne, a także realne
zagrożenia, mogące godzić w bezpieczeństwo w aspekcie regionalnym bądź
ogólnokrajowym.

Sfera bezpieczeństwa państwa determinowana jest
planowaniem strategicznym w celu zdefiniowania pożądanych interesów
narodowych, celów strategicznych, na które znaczny wpływ ma stan systemu
bezpieczeństwa narodowego Polski, stanowiący całokształt elementarnych
podsystemów operacyjnych, wsparcia i kierowania bezpieczeństwem narodowym.

Konstytucyjne zasady ustrojowe określają indywidualny
charakter interpretacyjny i implementacyjny fundamentalnych interesów
narodowych w większości nowoczesnych państw. Potencjał strategiczny
państwa determinuje (redukuje lub wzmacnia) esencjonalność interesów
narodowych. W Polsce zasady te zostały określone w Konstytucji
Rzeczypospolitej Polskiej z 2 kwietnia 1997 roku[2].

Międzynarodowa pozycja państwa i stan relacji
politycznych w płaszczyźnie bezpieczeństwa oddziałują na określone cele
strategiczne i interesy narodowe. Członkowstwo Polski w Pakcie
Północnoatlantyckim, Unii Europejskiej, a także realizowana polityka
obronna wspólnie ze Stanami Zjednoczonymi i aktywność w sąsiedzkiej
polityce regionalnej stanowią czynniki optymalizujące interesy narodowe
RP.

Potencjał obronny państwa, czyli Siły Zbrojne RP,
służba zagraniczna i przemysł obronny są zasadniczym determinantem
regulującym wymienione wcześniej interesy narodowe i cele strategiczne.
Potencjał strategiczny Sił Zbrojnych RP to utrzymywanie gotowości do
podejmowania najważniejszych zadań o przeznaczeniu gwarantującym obronę
państwa, stabilizacja sytuacji konfliktowych o charakterze
międzynarodowym, działania w reagowaniu kryzysowym, pomoc humanitarna, a
także wsparcie bezpieczeństwa wewnętrznego państwa i społeczeństwa[3].

Dzieje dotyczące początków Żandarmerii Wojskowej
ukazują konieczność powołania jej struktur w momentach przełomowych dla
Polski i dla jej wartości narodowościowych. Zmiany ustrojowe
zapoczątkowane w 1989 roku uwidoczniły się również w Siłach Zbrojnych RP i
dotyczyły potrzeb utworzenia i zmian doktryn bezpieczeństwa państwa oraz
zmniejszenia ilości wojska poboru zasadniczego. Przeobrażenie sił
zbrojnych determinowało potrzebę przywrócenia zreorganizowanej i
przekształconej formacji żandarmerii[4].

Żandarmeria Wojskowa, stanowi organ ścigania, który w
swoich ustawowych kompetencjach wykrywa przestępstwa i ich sprawców,
poprzez prowadzenie czynności procesowych w postaci dochodzeń i śledztw[5].
ŻW jest wyodrębnioną i wyspecjalizowaną służbą Sił Zbrojnych
Rzeczypospolitej Polskiej[6], której przeznaczeniem jest
zapewnienie przestrzegania dyscypliny wojskowej, ochrona porządku
publicznego i zapobieganie popełnianiu przestępstw na terenach jednostek
wojskowych oraz w miejscach publicznych. Żandarmeria Wojskowa pełni rolę
policji wojskowej[7].

Reorganizacja struktur policji wojskowej w Polsce
realizowana była na podstawie Rozkazu Ministra Obrony Narodowej z 18
kwietnia 1990 roku w sprawie rozformowania Wojskowej Służby Wewnętrznej i
utworzenia Żandarmerii Wojskowej. Sprecyzowanie struktury organizacyjnej
formacji zdefiniowało Zarządzenie Szefa Sztabu Generalnego Wojska
Polskiego z 15 czerwca 1990 roku, natomiast artykuł 16 znowelizowanej
Ustawy z dnia 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony
Rzeczypospolitej Polskiej określał zadania
formacji, które w roku 2001 precyzyjnie ustanowiła Ustawa z dnia 24
sierpnia 2001 r. o Żandarmerii Wojskowej i wojskowych organach
porządkowych[8].

Prawo międzynarodowe

Zaangażowanie ŻW w działalność międzynarodową jest
znaczne, stanowiące współpracę bilateralną oraz wielostronną.
Dotychczasowa działalność formacji na arenie międzynarodowej, zaowocowała
powstaniem na terytorium Polski Centrum Eksperckiego Policji Wojskowych
NATO oraz przyłączeniem Żandarmerii Wojskowej Sił Zbrojnych RP do struktur
Europejskich Sił Żandarmerii. W 2013 r. formacja otrzymała pełnoprawny
status Europejskich Sił Żandarmerii oraz podpisano Memorandum of
Understanding z państwami zaangażowanymi w powołanie na terytorium kraju
Centrum Eksperckiego Policji Wojskowych NATO (Bydgoszcz), które to
stanowiły zwieńczenie długoletnich wysiłków przy tychże inicjatywach
międzynarodowych[9]. Powyższą współpracę międzynarodową opisano
szerzej w dalszych częściach niniejszej monografii.

Poniżej przedstawiono wybrane akty prawa
międzynarodowego określające przeznaczenie Żandarmerii Wojskowej oraz
Europejskich Sił Żandarmerii (EGF) w aspektach bezpieczeństwa
międzynarodowego:

1. Umowa Między Stronami Traktatu
Północnoatlantyckiego dotycząca statusu ich sił (Agreement Between the
Parties to the North Atlantic Treaty Regarding the Status of Their
Forces),

2. Europejska Strategia Bezpieczeństwa (European
Security Strategy) — Bruksela 12 grudzień 2003 r.,

3. Deklaracja Intencji na temat EUROGENDFOR —
Noordwijk 17 września 2004 r.,

4. Traktat Między Królestwem Hiszpanii, Republiką
Francuską, Republiką Włoską, Królestwem Norwegii Holandia i Republika
Portugalska, ustanawiający Europejskie Siły Żandarmerii EUROGENDFOR —
Velsen 18 października 2007 r.[10],

5. Koncepcja centrów eksperckich NATO (Concept
for NATO Centres of Excellence) MCM236-03, Komitet Wojskowy NATO, Bruksela
2003 r.,

6. Struktura dowodzenia NATO (The NATO Military
Command Structure) MC 324/2 Norfolk 2009 r.,

7. Kryteria akredytacji centrów eksperckich NATO
(NATO Centres of Excellence Accreditaion Criteria), Norfolk 2004 r.[11],

8. Współpraca cywilno-wojskowa i rozwój
potencjału cywilno-wojskowego Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 23
listopada 2010 r. w sprawie współpracy cywilno-wojskowej i rozwoju
potencjału cywilno-wojskowego (2010/2071(INI)) (Dz.U.UE.C.2012.99E.7) r.

Prawo krajowe

Podstawę prawną w realizacji ustawowych zadań formacji
Żandarmerii Wojskowej stanowią niżej wymienione akty normatywne:

1. Ustawa z dnia 24 sierpnia 2001 r. o Żandarmerii Wojskowej i
wojskowych organach porządkowych[12],

2. Ustawa z dnia 24 maja 2013 r. o środkach przymusu
bezpośredniego i broni palnej[13].

Akty
wykonawcze/zarządzenia MON:

Podstawa prawna artykuł 7, ustęp 3 ustawy z dnia 24
sierpnia 2001 r. o
Żandarmerii Wojskowej i wojskowych organach porządkowych (podstawy prawne tworzenia struktur formacji):

1. Zarządzenie Nr 80/MON Ministra Obrony
Narodowej z dnia 27 lipca 2012 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania
Oddziału Zabezpieczenia Żandarmerii Wojskowej
(Dz.Urz.MON.2012.290),

2. Zarządzenie Nr 10/MON Ministra Obrony
Narodowej z dnia 7 kwietnia 2015 r. zmieniające zarządzenie w sprawie szczegółowych
zakresów działania jednostek organizacyjnych Żandarmerii Wojskowej (Dz.Urz.MON.15.107),

3. Zarządzenie Nr 46/MON Ministra Obrony
Narodowej z dnia 28 września 2011 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania
Komendy Głównej Żandarmerii Wojskowej i szczegółowego zakresu działania
Centrum Szkolenia Żandarmerii Wojskowej (Dz.Urz.MON.2011.20.294),

a. Zarządzenie Nr 55/MON Ministra Obrony
Narodowej z dnia 2 lipca 2012 r. zmieniające zarządzenie w sprawie szczegółowego
zakresu działania Komendy Głównej Żandarmerii Wojskowej i szczegółowego
zakresu działania Centrum Szkolenia Żandarmerii Wojskowej (Dz.Urz.MON z 03.07.2012 poz. 241).

b. Zarządzenie Nr 37/MON Ministra Obrony
Narodowej z dnia 18 grudnia 2013 r. zmieniające zarządzenie w sprawie szczegółowego
zakresu działania Komendy Głównej Żandarmerii
Wojskowej i szczegółowego zakresu działania Centrum Szkolenia Żandarmerii
Wojskowej (Dz.Urz.MON z 18.12.2013 poz. 353).

4. Zarządzenie Nr 38/MON Ministra Obrony
Narodowej z dnia 15 grudnia 2016 r. w sprawie szczegółowych zakresów działania
jednostek organizacyjnych Żandarmerii Wojskowej
(Dz.Urz.MON z 16.12.2016 poz. 209) — obecnie obowiązujący

5. Zarządzenie Nr 61/MON Ministra Obrony
Narodowej z dnia 19 listopada 2010 r. w sprawie szczegółowych zasad i trybu
wydawania, posługiwania się i przechowywania dokumentów, które
uniemożliwiają ustalenie danych identyfikujących żołnierzy Żandarmerii
Wojskowej oraz środków, którymi się posługują przy wykonywaniu czynności
operacyjno-rozpoznawczych
(Dz.Urz.MON.2010.20.264),

a. Zarządzenie Nr 20/MON Ministra Obrony Narodowej z
dnia 21 lipca 2015 r. zmieniające
zarządzenie w sprawie szczegółowych zasad i trybu wydawania, posługiwania
się i przechowywania dokumentów, które uniemożliwiają ustalenie danych
identyfikujących żołnierzy Żandarmerii Wojskowej oraz środków, którymi się
posługują przy wykonywaniu czynności operacyjno-rozpoznawczych (Dz.Urz.MON z 22.07.2015 poz. 212) — obecnie obowiązujący.

6. Zarządzenie Nr 52/MON Ministra Obrony
Narodowej z dnia 22 września 2003 r. w sprawie utworzenia specjalistycznej jednostki
organizacyjnej Żandarmerii Wojskowej (Dz.Urz.MON.2003.15.162).

Podstawa prawna artykuł 9, ustęp 3 Ustawy z dnia 24
sierpnia 2001 r. o Żandarmerii Wojskowej i wojskowych organach porządkowych:

7. Rozporządzenie Ministra Obrony Narodowej z
dnia 14 grudnia 2001 r. w sprawie dodatkowego umundurowania,
uzbrojenia i wyposażenia żołnierzy Żandarmerii Wojskowej (Dz.U. z 2001 r. Nr 157, poz. 1847)[14].

a. Rozporządzenie Ministra Obrony Narodowej z
dnia 26 sierpnia 2008 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie
dodatkowego umundurowania, uzbrojenia i wyposażenia żołnierzy Żandarmerii
Wojskowej (Dz. U. z 2008 nr 162, poz. 1006);

b. Rozporządzenie Ministra Obrony Narodowej z
dnia 3 grudnia 2013 r.
zmieniające rozporządzenie w sprawie dodatkowego umundurowania, uzbrojenia
i wyposażenia żołnierzy Żandarmerii Wojskowej
(Dz. U. z 13.12.2013 r. poz. 1546).

c. Obwieszczenie Ministra Obrony Narodowej z dnia
24.09.2014 r. z dnia 24 września 2014 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu
rozporządzenia Ministra Obrony Narodowej w sprawie dodatkowego
umundurowania, uzbrojenia i wyposażenia żołnierzy Żandarmerii
Wojskowej (Dz.U. z 04.11.2014 poz. 1507) —
obecnie obowiązujący

Podstawa prawna artykuł 9, ustęp 2 Ustawy z dnia 24
sierpnia 2001 r. o
Żandarmerii Wojskowej i wojskowych
organach porządkowych:

8. Rozporządzenie Ministra Obrony Narodowej z
dnia 14 grudnia 2001 r. w sprawie dodatkowych warunków fizycznych i
psychicznych oraz kwalifikacji żołnierzy Żandarmerii Wojskowej (Dz.U. z 2001 r. Nr 157, poz. 1846).

a. Rozporządzenie Ministra Obrony Narodowej z
dnia 10 września 2003 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie
dodatkowych warunków fizycznych i psychicznych oraz kwalifikacji żołnierzy
Żandarmerii Wojskowej (Dz.U. 2003 nr 167 poz.
1628)

b. Rozporządzenie Ministra Obrony Narodowej z
dnia 14 października 2004 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie
dodatkowych warunków fizycznych i psychicznych oraz kwalifikacji żołnierzy
Żandarmerii Wojskowej (Dz.U. 2004 nr 236 poz.
2367)

c. Rozporządzenie Ministra Obrony Narodowej z
dnia 12 grudnia 2006 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie
dodatkowych warunków fizycznych i psychicznych oraz kwalifikacji żołnierzy
Żandarmerii Wojskowej (Dz.U. 2006 nr 237 poz.
1715) — obecnie obowiązujący

Podstawa prawna artykuł 9, ustęp 4, punkt 1 Ustawy z
dnia 24 sierpnia 2001 r. o Żandarmerii Wojskowej i wojskowych organach porządkowych

9. Zarządzenie Nr 71/MON Ministra Obrony
Narodowej z dnia 30 listopada 2001 r. w sprawie planów i programów szkolenia
specjalistycznego żołnierzy Żandarmerii Wojskowej
(Dz.Urz.MON.2001.21.176).

Podstawa prawna artykuł 9, ustęp 4, punkt 2 Ustawy z
dnia 24 sierpnia 2001 r. o Żandarmerii Wojskowej i wojskowych
organach porządkowych:

10. Zarządzenie Nr 70/MON Ministra Obrony Narodowej
z dnia 30 listopada 2001 r. w sprawie form, metod, sposobów i środków
wykonywania czynności służbowych przez żołnierzy Żandarmerii Wojskowej (Dz.Urz.MON.2001.21.175.)

a. Zarządzenie Nr 16/MON Ministra Obrony Narodowej z
dnia 3 lipca 2008 r. zmieniające
zarządzenie w sprawie form, metod, sposobów i środków wykonywania czynności służbowych przez
żołnierzy Żandarmerii Wojskowej
(Dz.Urz.MON.08.14.173),

b. Zarządzenie Nr 1/MON Ministra Obrony Narodowej z
dnia 24 stycznia 2012 r. zmieniające zarządzenie w sprawie form, metod,
sposobów i środków wykonywania czynności przez żołnierzy Żandarmerii
Wojskowej (Dz.Urz.MON. 12.11).

Podstawa prawna artykuł 10, ustęp 3 Ustawy z dnia 24
sierpnia 2001 r. o
Żandarmerii Wojskowej i wojskowych
organach porządkowych:

11. Rozporządzenie Ministra Obrony Narodowej z
dnia 14 grudnia 2001 r. w sprawie legitymacji i odznak
identyfikacyjnych żołnierzy Żandarmerii Wojskowej
(Dz.U. z 2001 r. Nr 157, poz. 1848)[15].

12. Rozporządzenie Ministra Obrony Narodowej z
dnia 14 kwietnia 2009 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie
legitymacji i odznak identyfikacyjnych żołnierzy Żandarmerii Wojskowej (Dz.U. 2009 nr 64 poz. 541) — obecnie obowiązujący.

Podstawa prawna artykuł 14, ustęp 4 Ustawy z dnia 24
sierpnia 2001 r. o
Żandarmerii Wojskowej i wojskowych
organach porządkowych:

13. Rozporządzenie Ministra Obrony Narodowej z
dnia 14 grudnia 2001 r. w sprawie zakresu i trybu współdziałania
Żandarmerii Wojskowej z Wojskowymi Służbami Informacyjnymi, wojskowymi
organami porządkowymi oraz z dowódcami jednostek wojskowych i dowódcami
(komendantami) garnizonów (Dz.U. 2001 nr 157
poz. 1849).

a. Rozporządzenie Ministra Obrony Narodowej z dnia 24
lipca 2012 r. w
sprawie zakresu i trybu współdziałania Żandarmerii Wojskowej ze Służbą
Kontrwywiadu Wojskowego, Służbą Wywiadu Wojskowego, wojskowymi organami
porządkowymi oraz z dowódcami jednostek wojskowych i dowódcami
(komendantami) garnizonów (Dz.U. z 2012 r. poz.
880) — obecnie obowiązujący.

Podstawa prawna artykuł 14, ustęp 2 Ustawy z dnia 24
sierpnia 2001 r. o
Żandarmerii Wojskowej i wojskowych
organach porządkowych:

14. Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 28
grudnia 2001 r. w
sprawie współdziałania Żandarmerii
Wojskowej z organami uprawnionymi do wykonywania czynności
operacyjno-rozpoznawczych, prowadzenia dochodzeń w sprawach o
przestępstwa, a także z organami, którym przysługują uprawnienia
oskarżyciela publicznego, oraz z
organami uprawnionymi do nakładania grzywien w drodze mandatu karnego (Dz.U. z 2001 r. Nr 157, poz. 1842).

Podstawa prawna artykuł 16 Ustawy z dnia 24 sierpnia
2001 r. o Żandarmerii Wojskowej i wojskowych organach porządkowych:

15. Rozporządzenie Ministra Obrony Narodowej z
dnia 14 grudnia 2001 r. w sprawie znaku Żandarmerii Wojskowej (Dz.U. z 2001 r. Nr 157, poz. 1850).

Podstawa prawna artykuł 19 Ustawy z dnia 24 sierpnia
2001 r. o
Żandarmerii Wojskowej i wojskowych organach porządkowych:

16. Rozporządzenie Ministra Obrony Narodowej z
dnia 28 grudnia 2001 r. w sprawie określenia wykroczeń, za które
żołnierze Żandarmerii Wojskowej są upoważnieni do nakładania grzywien w
drodze mandatu karnego (Dz.U. z 2001 r. Nr 157,
poz. 1862)[16] w nawiązaniu do:

a. Ustawy z dnia 21 maja 1999 r. o broni i amunicji (Dz.U. 1999 nr 53 poz. 549);

b. Ustawy z dnia 25 czerwca 1997 r. o cudzoziemcach (Dz.U.2016.1990);

c. Ustawy z dnia 9 listopada 1995 r. o ochronie zdrowia przed
następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych (Dz.U.17.957);

d. Ustawy z dnia 22 czerwca 1995 r. o zakwaterowaniu Sił Zbrojnych
Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U.2018.133);

e. Ustawy z dnia 16 października 1991 r. o ochronie przyrody (Dz.U.01.3.21);

f. Ustawy z dnia 18 kwietnia 1985 r. o rybactwie śródlądowym (Dz.U. 1985 nr 21 poz. 91);

g. Ustawy z dnia 10 kwietnia 1974 r. o ewidencji ludności i dowodach
osobistych (Dz.U. 2012 poz. 1407);

h. Ustawa z dnia 20 maja 1971 r. Kodeks wykroczeń (Dz.U. 2017 poz. 1941).

Podstawa prawna artykuł 20 Ustawy z dnia 24 sierpnia
2001 r. o
Żandarmerii Wojskowej i wojskowych organach porządkowych:

17. Rozporządzenie Ministra Obrony Narodowej z
dnia 27 grudnia 2001 r. w sprawie zakresu czynności policji sądowej,
wykonywanych przez żołnierzy Żandarmerii Wojskowej oraz szczegółowy sposób
ich wykonania (Dz.U z 2001 r. Nr 157, poz.
1857).

a. Rozporządzenie Ministra Obrony Narodowej z dnia 15
listopada 2017 r. w
sprawie czynności policji sądowej, wykonywanych przez żołnierzy
Żandarmerii Wojskowej (Dz.U.2017.2202) —
obecnie obowiązujący.

Podstawa prawna artykuł 21, ustęp 1 Ustawy z dnia 24
sierpnia 2001 r. o
Żandarmerii Wojskowej i wojskowych
organach porządkowych:

18. Rozporządzenie Ministra Obrony Narodowej z
dnia 28 grudnia 2001 r. w sprawie osób, w stosunku do których
Żandarmeria Wojskowa wykonuje czynności ochronne, oraz zakresu i trybu
współdziałania Żandarmerii Wojskowej z Biurem Ochrony Rządu (Dz.U. z 2001 r. Nr 157, poz. 1863).

a. Rozporządzenie Ministra Obrony Narodowej z
dnia 26 stycznia 2004 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie osób, w
stosunku do których Żandarmeria Wojskowa wykonuje czynności ochronne, oraz
zakresu i trybu współdziałania Żandarmerii Wojskowej z Biurem Ochrony
Rządu (Dz.U. 2004 nr 16 poz. 159)

b. Rozporządzenie Ministra Obrony Narodowej z
dnia 30 stycznia 2009 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie osób, w
stosunku do których Żandarmeria Wojskowa wykonuje czynności ochronne, oraz
zakresu i trybu współdziałania Żandarmerii Wojskowej z Biurem Ochrony
Rządu (Dz.U. 2009 nr 27 poz. 165)

c. Rozporządzenie Ministra Obrony Narodowej z
dnia 28 czerwca 2011 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie osób, w
stosunku do których Żandarmeria Wojskowa wykonuje czynności ochronne, oraz
zakresu i trybu współdziałania Żandarmerii Wojskowej z Biurem Ochrony
Rządu (Dz.U. 2011 nr 144 poz. 860)

d. Rozporządzenie Ministra Obrony Narodowej z
dnia 4 września 2012 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie osób, w
stosunku do których Żandarmeria Wojskowa wykonuje czynności ochronne, oraz
zakresu i trybu współdziałania Żandarmerii Wojskowej z Biurem Ochrony
Rządu (Dz.U. 2012 poz. 1021) — obecnie
obowiązujący.

Podstawa prawna artykuł 22 Ustawy z dnia 24 sierpnia
2001 r. o
Żandarmerii Wojskowej i wojskowych organach
porządkowych:

18. Rozporządzenie Ministra Obrony Narodowej z dnia
14 grudnia 2001 r. w
sprawie szczegółowego sposobu
wykonywania niektórych uprawnień przez żołnierzy Żandarmerii Wojskowej (Dz.U. z 2001 r. Nr 157, poz. 1851).

a. Rozporządzenie Ministra Obrony Narodowej z dnia 30
września 2008 r.
zmieniające rozporządzenie w sprawie szczegółowego sposobu wykonywania
niektórych uprawnień przez żołnierzy Żandarmerii Wojskowej (Dz.U. 2008 nr 182 poz. 1129) — obecnie obowiązujący.

Podstawa prawna artykuł 25, ustęp 7 Ustawy z dnia 24
sierpnia 2001 r. o
Żandarmerii Wojskowej i wojskowych
organach porządkowych:

20. Rozporządzenie Ministra Obrony Narodowej z
dnia 27 grudnia 2001 r. w sprawie udzielania pomocy medycznej osobom
zatrzymanym przez Żandarmerię Wojskową (Dz.U. z
2001 r. Nr 157, poz. 1858).

Podstawa prawna artykuł 26a, ustęp 3 Ustawy z dnia 24
sierpnia 2001 r. o
Żandarmerii Wojskowej i wojskowych
organach porządkowych:

21. Rozporządzenie Ministra Obrony Narodowej z
dnia 11 marca 2010 r.
w sprawie izb zatrzymań (Dz.U. z 2010 r. Nr 63,
poz. 394)[17].

a. Rozporządzenie Ministra Obrony Narodowej z
dnia 14 grudnia 2012 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie izb
zatrzymań (Dz.U. 2013 poz. 1),

b. Rozporządzenie Ministra Obrony Narodowej z
dnia 10 września 2014 r. w sprawie izb zatrzymań (Dz.U. 2014 poz. 1358),

c. Rozporządzenie Ministra Obrony Narodowej z
dnia 24 marca 2017 r.
w sprawie izb zatrzymań (Dz.U. 2017 poz. 716) —
obecnie obowiązujący.

Podstawa prawna artykuł 26a, ustęp 2 Ustawy z dnia 24
sierpnia 2001 r. o
Żandarmerii Wojskowej i wojskowych
organach porządkowych:

22. Zarządzenie Nr 41/MON Ministra Obrony
Narodowej z dnia 26 listopada 2009 r. w sprawie utworzenia i likwidacji izb zatrzymań (Dz.Urz.MON.2009.22.241).

a. Zarządzenie Nr 33/MON Ministra Obrony Narodowej z
dnia 29 czerwca 2011 r. zmieniające zarządzenie w sprawie utworzenia
izb zatrzymań (Dz.Urz.MON z 2011 nr 14 poz.
197).

Podstawa prawna artykuł 29, ustęp 9 Ustawy z dnia 24
sierpnia 2001 r. o
Żandarmerii Wojskowej i wojskowych
organach porządkowych:

23. Rozporządzenie Ministra Obrony Narodowej z
dnia 24 lipca 2012 r. w
sprawie wzoru upoważnienia do udostępnienia żołnierzom Żandarmerii
Wojskowej danych osobowych uzyskanych przez uprawnione organy, służby i
instytucje państwowe w wyniku wykonywania czynności
operacyjno-rozpoznawczych lub prowadzenia kontroli operacyjnej (Dz.U. 2012 r. poz. 876).

Podstawa prawna artykuł 29, ustęp 8 Ustawy z dnia 24
sierpnia 2001 r. o
Żandarmerii Wojskowej i wojskowych
organach porządkowych:

24. Rozporządzenie Ministra Obrony Narodowej z
dnia 27 grudnia 2001 r. w sprawie sposobu gromadzenia odcisków linii
papilarnych, zdjęć oraz danych osobowych przez Żandarmerię Wojskową (Dz.U. z 2001 r. Nr 157, poz. 1859).

Podstawa prawna artykuł 31, ustęp 20 Ustawy z dnia 24
sierpnia 2001 r. o
Żandarmerii Wojskowej i wojskowych
organach porządkowych:

25. Rozporządzenie Ministra Obrony Narodowej z
dnia 28 grudnia 2001 r. w sprawie sposobu dokumentowania kontroli
operacyjnej przez Żandarmerię Wojskową oraz przechowywania i przekazywania
wniosków i zarządzeń, a także przechowywania, przekazywania oraz
przetwarzania i niszczenia materiałów uzyskanych podczas stosowania tej
kontroli (Dz.U. z 2001 r. Nr 157, poz. 1864)[18].

Podstawa prawna artykuł 31, ustęp 22 Ustawy z dnia 24
sierpnia 2001 r. o
Żandarmerii Wojskowej i wojskowych
organach porządkowych:

26. Zarządzenie Nr 31/MON Ministra Obrony
Narodowej z dnia 25 września 2006 r. w sprawie sposobu i trybu realizacji wniosku
Komendanta Głównego Żandarmerii Wojskowej o przeprowadzenie kontroli
operacyjnej przez Służbę Kontrwywiadu Wojskowego
(Dz.Urz.MON.2006.18.237).

a. Zarządzenie Nr 26/MON Ministra Obrony Narodowej z
dnia 26 kwietnia 2012 r. zmieniające zarządzenie w sprawie sposobu i
trybu realizacji wniosku Komendanta Głównego Żandarmerii Wojskowej o
przeprowadzenie kontroli operacyjnej przez służbę Kontrwywiadu
Wojskowego (Dz.Urz.MON 2012 poz. 162) — obecnie
obowiązujący.

Podstawa prawna artykuł 32, ustęp 8 Ustawy z dnia 24
sierpnia 2001 r. o
Żandarmerii Wojskowej i wojskowych
organach porządkowych:

25. Rozporządzenie Ministra Obrony Narodowej z
dnia 27 grudnia 2001 r. w sprawie sposobu przeprowadzania i
dokumentowania przez Żandarmerię Wojskową czynności niejawnego nabycia,
zbycia lub przejęcia przedmiotów przestępstwa, a także przyjęcia lub
wręczenia korzyści majątkowej (Dz.U.2014.260
t.j. z dnia 2014.03.03).

a. Rozporządzenie Ministra Obrony Narodowej z dnia 22
grudnia 2016 r.
zmieniające rozporządzenie w sprawie sposobu przeprowadzania i
dokumentowania przez Żandarmerię Wojskową czynności niejawnego nabycia,
zbycia lub przejęcia przedmiotów przestępstwa, a także przyjęcia lub
wręczenia korzyści majątkowej (Dz.U. 2017 poz.
172) — obecnie obowiązujący.

Podstawa prawna artykuł 33, ustęp 7 Ustawy z dnia 24
sierpnia 2001 r. o
Żandarmerii Wojskowej i wojskowych
organach porządkowych:

26. Rozporządzenie Ministra Obrony Narodowej z
dnia 27 grudnia 2001 r. w sprawie sposobu przeprowadzania i
dokumentowania niejawnego nadzorowania wytwarzania, przemieszczania,
przechowywania i obrotu przedmiotami przestępstwa przez Żandarmerię
Wojskową (Dz.U.2014.432 t.j. z dnia
2014.04.03).

a. Rozporządzenie Ministra Obrony Narodowej z dnia 27
września 2012 r.
zmieniające rozporządzenie w sprawie sposobu przeprowadzania i
dokumentowania niejawnego nadzorowania wytwarzania, przemieszczania,
przechowywania i obrotu przedmiotami przestępstwa przez Żandarmerię
Wojskową (Dz.U. 2012 poz. 1127) — obecnie
obowiązujący.

Podstawa prawna artykuł 34, ustęp 2 Ustawy z dnia 24
sierpnia 2001 r. o
Żandarmerii Wojskowej i wojskowych
organach porządkowych:

27. Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 28
grudnia 2001 r. w
sprawie zakresu, warunków i trybu przekazywania Żandarmerii Wojskowej
informacji o osobach, uzyskanych przez organy uprawnione do wykonywania
czynności operacyjno-rozpoznawczych w czasie wykonywania tych czynności (Dz.U. z 2001 r. Nr 157, poz. 1843)[19].

a. Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 25
października 2004 r.
zmieniające rozporządzenie w sprawie zakresu, warunków i trybu
przekazywania Żandarmerii Wojskowej informacji o osobach, uzyskanych przez
organy uprawnione do wykonywania czynności operacyjno-rozpoznawczych w
czasie wykonywania tych czynności (Dz.U. 2004
nr 237 poz. 2373) — obecnie obowiązujący.

Podstawa prawna artykuł 40, ustęp 3 Ustawy z dnia 24
sierpnia 2001 r. o
Żandarmerii Wojskowej i wojskowych
organach porządkowych:

28. Zarządzenie Nr 61/MON Ministra Obrony
Narodowej z dnia 19 listopada 2010 r. w sprawie szczegółowych zasad i trybu
wydawania, posługiwania się i przechowywania dokumentów, które
uniemożliwiają ustalenie danych identyfikujących żołnierzy Żandarmerii
Wojskowej oraz środków, którymi się posługują przy wykonywaniu czynności
operacyjno-rozpoznawczych
(Dz.Urz.MON.2010.22.290).

a. Zarządzenie Nr 20/MON Ministra Obrony Narodowej z
dnia 21 lipca 2015 r. zmieniające
zarządzenie w sprawie szczegółowych zasad i trybu wydawania, posługiwania
się i przechowywania dokumentów, które uniemożliwiają ustalenie danych
identyfikujących żołnierzy Żandarmerii Wojskowej oraz środków, którymi się
posługują przy wykonywaniu czynności operacyjno-rozpoznawczych (Dz.Urz.MON 2015 poz. 212) — obecnie obowiązujący.

Podstawa prawna artykuł 46, ustęp 4 Ustawy z dnia 24
sierpnia 2001 r. o
Żandarmerii Wojskowej i wojskowych
organach porządkowych:

29. Rozporządzenie Ministra Obrony Narodowej z
dnia 14 grudnia 2001 r. w sprawie szczegółowych czynności wojskowych
organów porządkowych wchodzących w skład służby garnizonowej (Dz.U. z 2001 r. Nr 157, poz. 1854).

Podstawa prawna artykuł 48, ustęp 4 Ustawy o Żandarmerii Wojskowej i
wojskowych organach porządkowych:

30. Rozporządzenie Ministra Obrony Narodowej z
dnia 14 grudnia 2001 r. w sprawie szczegółowych czynności wojskowych
organów porządkowych wchodzących w skład służby wewnętrznej jednostki
wojskowej (Dz.U. z 2001 r. Nr 157, poz. 18 5 5)[20].

a. Rozporządzenie Ministra Obrony Narodowej z dnia 31
lipca 2008 r.
zmieniające rozporządzenie w sprawie szczegółowych czynności wojskowych
organów porządkowych wchodzących w skład służby wewnętrznej jednostki
wojskowej (Dz.U. 2008 nr 147 poz. 935) —
obecnie obowiązujący

Rozporządzenia Rady Ministrów:

1. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 18
grudnia 2001 r. w
sprawie warunków i sposobów użycia środków przymusu bezpośredniego przez
żołnierzy Żandarmerii Wojskowej (Dz.U. z 2001
r. Nr 157, poz. 1837), uchylony ze względu na n/wym. akt:

a. Ustawa z dnia 24 maja 2013 r. o środkach przymusu
bezpośredniego i broni palnej (Dz.U. 2013 poz.
628) — obecnie obowiązujący oraz

b. art. 42 Ustawy z dnia 24 sierpnia 2001 r. o Żandarmerii Wojskowej i
wojskowych organach porządkowych (Dz.U.2018.430
t.j. z dnia 2018.02.27).

2. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 18
grudnia 2001 r. w
sprawie warunków i sposobu postępowania przy użyciu broni palnej przez
żołnierzy Żandarmerii Wojskowej (Dz.U. z 2001
r. Nr 157, poz. 1836) uchylony ze względu na n/wym. akt:

a. Ustawa z dnia 24 maja 2013 r. o środkach przymusu
bezpośredniego i broni palnej (Dz.U. 2013 poz.
628) — obecnie obowiązujący oraz

b. art. 42 Ustawy z dnia 24 sierpnia 2001 r. o Żandarmerii Wojskowej i
wojskowych organach porządkowych (Dz.U.2018.430
t.j. z dnia 2018.02.27).

3. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 18
grudnia 2001 r. w
sprawie użycia środków przymusu bezpośredniego oraz broni palnej przez
żołnierzy wojskowych organów porządkowych
(Dz.U. z 2001 r. Nr 157, poz. 1838) uchylony ze względu na n/wym. akt:

a. Ustawa z dnia 24 maja 2013 r. o środkach przymusu
bezpośredniego i broni palnej (Dz.U. 2013 poz.
628) — obecnie obowiązujący.

Rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów:

1. Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia
28 grudnia 2001 r. w
sprawie współdziałania Żandarmerii Wojskowej z organami uprawnionymi do
wykonywania czynności operacyjno-rozpoznawczych, prowadzenia dochodzeń w
sprawach o przestępstwa, a także z organami, którym przysługują
uprawnienia oskarżyciela publicznego, oraz z organami uprawnionymi do
nakładania grzywien w drodze mandatu karnego
(Dz.U. z 2001 r. Nr 157, poz. 1842),

2. Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia
28 grudnia 2001 r. w
sprawie zakresu, warunków i trybu przekazywania Żandarmerii Wojskowej
informacji o osobach, uzyskanych przez organy uprawnione do wykonywania
czynności operacyjno-rozpoznawczych w czasie wykonywania tych czynności (Dz.U. z 2001 r. Nr 157, poz. 1843).

a. Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 25
października 2004 r.
zmieniające rozporządzenie w sprawie zakresu, warunków i trybu
przekazywania Żandarmerii Wojskowej informacji o osobach, uzyskanych przez
organy uprawnione do wykonywania czynności operacyjno-rozpoznawczych w
czasie wykonywania tych czynności (Dz.U. 2004
nr 237 poz. 2373) — obecnie obowiązujący.

Rozporządzenia Ministra Obrony Narodowej:

1. Rozporządzenie Ministra Obrony Narodowej z dnia 28
grudnia 2001 r. w
sprawie osób, w stosunku do których Żandarmeria Wojskowa wykonuje
czynności ochronne, oraz zakresu i trybu współdziałania Żandarmerii
Wojskowej z Biurem Ochrony Rządu (Dz.U. z 2001
r. Nr 157, poz. 1863),

a. Rozporządzenie Ministra Obrony Narodowej z
dnia 26 stycznia 2004 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie osób, w
stosunku do których Żandarmeria Wojskowa wykonuje czynności ochronne, oraz
zakresu i trybu współdziałania Żandarmerii Wojskowej z Biurem Ochrony
Rządu (Dz.U. 2004 nr 16 poz. 159)

b. Rozporządzenie Ministra Obrony Narodowej z
dnia 30 stycznia 2009 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie osób, w
stosunku do których Żandarmeria Wojskowa wykonuje czynności ochronne, oraz
zakresu i trybu współdziałania Żandarmerii Wojskowej z Biurem Ochrony
Rządu (Dz.U. 2009 nr 27 poz. 165)

c. Rozporządzenie Ministra Obrony Narodowej z
dnia 28 czerwca 2011 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie osób, w
stosunku do których Żandarmeria Wojskowa wykonuje czynności ochronne, oraz
zakresu i trybu współdziałania Żandarmerii Wojskowej z Biurem Ochrony
Rządu (Dz.U. 2011 nr 144 poz. 860)

d. Rozporządzenie Ministra Obrony Narodowej z
dnia 4 września 2012 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie osób, w
stosunku do których Żandarmeria Wojskowa wykonuje czynności ochronne, oraz
zakresu i trybu współdziałania Żandarmerii Wojskowej z Biurem Ochrony
Rządu (Dz.U. 2012 poz. 1021) — obecnie
obowiązujący[21].

2. Rozporządzenie Ministra Obrony Narodowej z
dnia 27 grudnia 2001 r. w sprawie udzielenia pomocy medycznej osobom
zatrzymanym przez Żandarmerię Wojskową (Dz.U. z
2001 r. Nr 157, poz. 1858),

3. Rozporządzenie Ministra Obrony Narodowej z
dnia 27 grudnia 2001 r. w sprawie sposobu gromadzenia odcisków linii
papilarnych, zdjęć oraz danych osobowych przez Żandarmerię Wojskową (Dz.U. z 2001 r. Nr 157, poz. 1859),