Twarzą w twarz z kapitalizmem

Gwałtowne załamanie rynków finansowych, które dało początek wielkiej recesji, obnażyło grzechy sektora finansowego i ujawniło niebezpieczeństwo związane z bańkami spekulacyjnymi. Jednakże późniejsze wydarzenia pokazały coś więcej: strukturalną słabość systemu tak wielką, że może zagrozić kondycji ekonomicznej naszego kraju i dobrobytowi społeczeństwa demokratycznego.

Problemy są bardzo dotkliwe: deficyt dobrze płatnych miejsc pracy, niepełne zatrudnienie, ogromne zadłużenie konsumentów oraz skandalicznie wysoka liczba dzieci żyjących w biedzie. Korporacje ponadnarodowe i superbogacze ukrywają dochody w rajach podatkowych, podczas gdy reszta z nas – klasa średnia, małe firmy rodzinne i ludzie desperacko walczący o poprawę bytu – ledwo wiąże koniec z końcem.

Co się stało z „amerykańskim snem”? Kapitalizm nie działa już tak jak kiedyś, konkluduje Philip Kotler, znany i szanowany teoretyk biznesu i ekonomista klasyczny. Czternaście wzajemnie powiązanych sił podkopuje naszą niegdyś wspaniałą gospodarkę rynkową, która z trudem trzyma się roli siły napędowej wzrostu i dobrobytu oraz stabilizatora w burzliwych czasach.

Twarzą w twarz z kapitalizmem przedstawia poważną ocenę wad naszego systemu. Odsiewając szum – polityczne kłótnie, szukanie winnych i wojownicze ideologie – autor starannie przygląda się temu, co poszło nie tak. Książka stanowi syntezę ogromnej ilości danych, analiz i pomysłów, przedstawia argumenty różnych stron debaty na temat kapitalizmu oraz uwypukla te, które wytrzymują dokładniejsze badanie. Zawiera też wiele sugestii dotyczących rozwiązywania problemów i kompensowania słabości systemu.

Zaczynając od wpływu luk w przepisach podatkowych na nierówność dochodów, a kończąc na niszczycielskim wpływie działalności lobbystów na politykę, świeże i przejrzyste wywody autora tworzą zarówno ogólny obraz sytuacji, jak i dostarczają szczegółowych informacji niezbędnych do dogłębnego zrozumienia problemu.

Kotler analizuje wyzwania dotyczące globalnej gospodarki, po czym skupia się na problemach krajowych, w tym na następujących sprawach:

- spadku dobrobytu pracowników spowodowanym tym, że płaca minimalna przestała zapewniać godziwe utrzymanie,

- destrukcyjnym wpływie technologii i automatyzacji na różne branże gospodarki

- koniunkturalnym cyklu wzrostów i spadków, charakterystycznym dla kapitalistycznej gospodarki rynkowej.

Wszystkie problemy – zdominowanie systemu gospodarczego przez sektor finansowy, koncentracja przedsiębiorstw na krótkookresowych celach dotyczących wzrostu i zysku, zbyt skromne inwestycje infrastrukturalne, zaniedbywanie środowiska naturalnego i wiele innych – są ze sobą powiązane, a każdy z nich można przezwyciężyć. Twarzą w twarz z kapitalizmem przedstawia największe wyzwania, przed jakimi stoimy jako naród, i wyznacza śmiały nowy kierunek do stworzenia społeczeństwa oferującego lepsze i bardziej wyrównane szanse dla wszystkich obywateli.

***

Philip Kotler jest profesorem marketingu międzynarodowego w Kellogg School of Management na Uniwersytecie Northwestern. Choć jest najbardziej znany jako specjalista od marketingu, z wykształcenia jest ekonomistą. Tytuł magistra uzyskał na Uniwersytecie Chicago pod kierunkiem słynnego noblisty i orędownika wolnego rynku Miltona Friedmana, a stopień doktora w Massachusetts Institute of Technology, mając za promotorów Paula Samuelsona i Roberta Solowa – keynesistów także uhonorowanych Nagrodą Nobla. Napisał ponad 50 książek, w tym bestseller Marketing: analiza, planowanie, wdrażanie i kontrola. Mieszka w Chicago.