Mandala w arteterapii

Man­da­la w ar­te­te­ra­pii

Wie­sław Ka­ro­lak

ISBN: 978-83-8041-014-5

© Co­py­ri­ght by Wy­daw­nic­two Per­spek­ty­wa 2015

Ostrów Wiel­ko­pol­ski, maj 2015

Wy­daw­nic­two Per­spek­ty­wa sp. z o.o.

ad­res: ul. Stru­my­ko­wa 15,

63-400 Ostrów Wiel­ko­pol­ski

te­le­fon: 783 031 083

www.wy­daw­nic­two.per­spek­ty­wa.co

ema­il: wy­daw­nic­two@per­spek­ty­wa.co

Re­dak­cja:

Re­dak­tor na­czel­ny: Mar­cin Włosz­czyk

Se­kre­tarz re­dak­cji: Eli­za Wo­lań­czyk

Skład, ła­ma­nie wer­sji elek­tro­nicz­nej i ko­rek­ta: Pau­li­na Sta­gra­czyń­ska, Ka­ri­na Gmu­row­ska

Wszel­kie pra­wa za­strze­żo­ne/All ri­ght re­se­rved. Nie­au­to­ry­zo­wa­ne roz­po­wszech­nia­nie ca­ło­ści lub frag­men­tów ni­niej­szej pu­bli­ka­cji w ja­kiej­kol­wiek po­sta­ci jest za­bro­nio­ne. Wy­ko­ny­wa­nie ko­pii książ­ki w po­sta­ci po­wie­la­nia pli­ku dla wię­cej niż 2 urzą­dzeń jest na­ru­sze­niem praw au­tor­skich ni­niej­szej pu­bli­ka­cji.

Wy­da­nie elek­tro­nicz­ne I

Przed­mo­wa

Książ­ka „MAN­DA­LA” to  trze­cia po­zy­cja wy­daw­ni­cza po­świę­co­na tej te­ma­ty­ce i me­to­dzie pra­cy. W 1997 ro­ku w wy­daw­nic­twie RA­VI uka­za­ła się „Two­ja MAN­DA­LA” a ro­ku 2004 w wy­daw­nic­twie WSHE w Ło­dzi „MAN­DA­LE Two­je MAN­DA­LE”.

Na­pi­sa­nie książ­ki „MAN­DA­LA” wy­nik­nę­ło z chę­ci po­dziel­nia się z in­ny­mi mo­imi naj­now­szy­mi do­świad­cze­nia­mi z za­kre­su pra­cy tą me­to­dą i tech­ni­ką. 

Książ­ka „MAN­DA­LA” skła­da się z trzech czę­ści. Część pierw­sza to roz­wa­ża­nia teo­re­tycz­ne zwią­za­ne z isto­tą man­da­li; rys hi­sto­rycz­ny, pra­ca z man­da­lą, in­ter­pre­ta­cje. Część dru­ga to 24 kon­spek­ty ćwi­czeń, warsz­ta­tów, któ­re po­wsta­łych, zo­sta­ły wie­lo­krot­nie zre­ali­zo­wa­ne na prze­strze­ni ostat­nich kil­ku lat. Trze­cia część to 32 idee — in­spi­ra­cje, stro­ny do ry­so­wa­nia i ma­lo­wa­nia man­da­li. 

Książ­ka z za­ło­że­nia jest prze­zna­czo­na do re­ali­za­cji pro­gra­mów ar­te­te­ra­peu­tycz­nych, ćwi­czeń twór­cze­go roz­wo­ju tak do in­dy­wi­du­al­nej prak­ty­ki jak i pra­cy gru­po­wej. Mam na­dzie­ję, że z książ­ki tej, jak z prze­wod­ni­ka, ko­rzy­stać bę­dą mo­gli wszy­scy, któ­rzy chcą pra­co­wać nad swo­im JA i któ­rzy pro­wa­dząc gru­py po­szu­ku­ją me­to­dy pra­cy, da­ją­cej uczest­ni­kom moż­li­wość po­szu­ki­wa­nia dróg roz­wo­ju pod­mio­to­we­go.

Bar­dzo dzię­ku­ję wszyst­kim oso­bom, któ­re przy­czy­ni­ły się do po­wsta­nia tej książ­ki. Wszyst­kim uczest­ni­kom za­jęć, na któ­rych opi­sa­ne tu pro­jek­ty by­ły re­ali­zo­wa­ne. Szcze­gól­nie dzię­ku­ję mo­jej żo­nie Bar­ba­rze, któ­ra skru­pu­lat­nie opi­sy­wa­ła wszyst­kie re­ali­za­cje, prze­pro­wa­dza­ła ewa­lu­ację, no­to­wa­ła re­flek­sje uczest­ni­ków. Dzię­ku­ję bar­dzo mo­jej cór­ce Ol­dze, któ­ra po­świe­ci­ła wie­le cza­su na zbie­ra­nie li­te­ra­tu­ry o MAN­DA­LI i pod­ję­ła się pró­by przy­bli­że­nia tej idei na po­zio­mie teo­re­tycz­nym.

Wie­sław KA­RO­LAK, Łódź ma­rzec 2005

Spis ćwi­czeń:

Bu­ja­nie w ob­ło­kach

Sztu­ka mil­cze­nia

Pach­ną­ca i smacz­na 

Okru­chy na­tu­ry 

Licz­by, nu­me­ry, cy­fry

Sło­wa, sło­wa, sło­wa…

Su­peł­ki, su­pły 

Przy­da­sie 

Kon­cen­tra­cja uwa­gi 

Ulot­ność

Emo­cje 

Wier­szem pi­sa­ne

Mo­je JA 

We­wnętrz­ne świa­tło 

MAN­DA­LE eks­pre­syw­ne 

MAN­DA­LA ana­li­tycz­na

PO­GO­DA, Man­da­la ma­lo­wa­na dzie­się­cio­ma pal­ca­mi

Wspól­na man­da­la 

Żół­to, czer­wo­no, nie­bie­ska MAN­DA­LA 

Te­ra­pia cia­ła i umy­słu 

Bu­ja­nie w ob­ło­kach

Mó­wi się „Sło­wa zna­czą to co zna­czą”, ale wie­my że fan­ta­zja po­zwa­la nam przed­sta­wić sy­tu­acje, oso­by, przed­mio­ty, zja­wi­ska zgod­nie z wła­sną wo­lą. Wy­obra­że­nie te mo­że­my po­trak­to­wać ja­ko emo­cjo­nal­ny po­smak wspo­mnień. Czę­sto jed­nak wy­bie­ga­my my­śla­mi w przy­szłość, opra­co­wu­je­my sce­na­riu­sze przy­szłych zda­rzeń, na­da­je­my im kształt, za­pach, smak, lub two­rzy­my w wy­obraź­ni sy­tu­ację „tu i te­raz”. Wszyst­kie te wy­obra­że­nia dzia­ła­ją na nas z nie­zwy­kłą si­łą, choć są tym­cza­so­we, ulot­ne, prze­mi­ja­ją­ce. 

Prze­bieg ćwi­czeńCzęść I

Przy­go­tuj kar­to­no­wą kart­kę z okrą­głym otwo­rem po­środ­ku. Po­łóż się lub usiądź wy­god­nie, upo­rząd­kuj my­śli, zre­lak­suj się. 

Przy­glą­daj się chmu­rom na nie­bie przez otwór w kar­to­nie. Po­da­ruj so­bie przy­jem­ność ob­co­wa­nia z ni­mi. Skup się na „prze­lot­nych ob­ra­zach”, któ­re two­rzą. Twór­cą tych „ob­ra­zów” jest wiatr. In­ter­pre­ta­cja na­le­ży do Cie­bie. Upa­jaj się tą ilu­zją świa­dom te­go, że ona ula­tu­je z wia­trem. Mo­że chcesz to za­trzy­mać? Czy jest to nie­moż­li­we? A mo­że prze­su­wa­ją­ce się chmu­ry ukła­da­ją ciąg dal­szy Two­je­go wy­obra­że­nia?

Po­dob­ne ćwi­cze­nia mo­żesz wy­ko­nać ob­ser­wu­jąc dym uno­szą­cy się z ko­mi­na, czy z pa­lą­ce­go się ogni­ska.

Częć II

Pro­po­nu­ję spa­cer. Za­sta­nów się czy ogar­nia Cię uczu­cie no­stal­gii za czymś co bez­pow­rot­nie ode­szło, skoń­czy­ło się? A mo­że świa­do­mość prze­mi­ja­nia jest mo­to­rem do dal­sze­go dzia­ła­nia, po­wo­du­je do­pływ ener­gii i chęć wy­ko­rzy­sta­nia jej do po­szu­ki­wa­nia no­wych moż­li­wo­ści, sen­su ży­cia, za­zna­cze­nia swo­jej obec­no­ści? Snu­jesz no­we pla­ny, mo­zol­nie bu­du­jesz przy­szłość.

A mo­że bu­dzi się w To­bie chęć ży­cia dniem dzi­siej­szym, tym co przy­no­si każ­da chwi­la, pra­gniesz  speł­niać swo­je ma­rze­nia i ko­lo­ro­we sny bo wiesz, że nie moż­na śnić zbyt dłu­go?

Każ­de z tych prze­my­śleń wy­wo­łu­je in­ne emo­cje: za­du­mę, smu­tek, ra­dość, śmiech.

Przed­staw swo­je emo­cje zwią­za­ne z ty­mi prze­my­śle­nia­mi. 

Do te­go ćwi­cze­nia wy­ko­rzy­staj ma­te­ria­ły nie­trwa­łe np.: śnieg, lód, oszro­nio­ny płot, za­pa­ro­wa­ną szy­bę, pia­sek nad brze­giem mo­rza, kurz, pył, pia­nę, bań­ki my­dla­ne.

Kon­fron­ta­cja

Po­rów­na­nie do­znań, re­flek­sji.

Ce­le:

— me­dy­ta­cja i kon­tem­pla­cja

— kre­owa­nie wi­zji

— „ob­ra­zy chwi­lo­we”

Uczest­ni­cy: dzie­ci, mło­dzież, do­ro­śli. 

Miej­sce: park, las, pla­ża.

Ma­te­ria­ły: kart­ka kar­to­no­wa z okrą­głym otwo­rem po­środ­ku. 

Czas: w za­leż­no­ści od za­an­ga­żo­wa­nia od kil­ku do kil­ku­dzie­się­ciu mi­nut na jed­ną czesć ćwi­cze­nia.

Sztu­ka mil­cze­nia

Każ­dy po­trze­bu­je cza­sa­mi odro­bi­nę głę­bo­kiej, głu­chej ci­szy. Po­grą­ża się wte­dy w mil­cze­niu, igno­ru­je wszyst­ko co dzie­je się wo­kół. Umysł sta­je się nie­ru­cho­my, bier­ny, na­stę­pu­je spo­wol­nie­nie czyn­no­ści kon­tro­l­nych. Ru­chy sta­ją się au­to­ma­tycz­ne, wol­ne. Po­grą­ża­my się we „wła­snym wnę­trzu”. My­śli, któ­re się po­ja­wia­ją są lek­kie, dys­kret­ne, sły­chać tyl­ko har­mo­nij­ne dźwię­ki pięk­na. Mil­cze­nie – bez­słow­na ci­sza.

Prze­bieg ćwi­czeńĆwi­cze­nie I

Wy­lej na